به گزارش خبرگزاری تسنیم، سمیه صراف پژوهشگر حوزه زنان و خانواده:

البته عهده دار شدن این نقش برای زنان جنبه ی وظیفه و فریضه ندارد و واجب بودن این امر برای مردان متصور گردیده و تلاش مرد برای تامین هزینه های خانواده در روایات همچون جهاد فی سبیل الله تلقی شده است.(الکافی: ج۵، ص۸۸) و سستی در این امر به شدت مذموم است.(وسائل الشیعه: ج۱۲، ص۳۸ ؛ بحار الانوار: ج۸ ، ص۱۱۱ ؛ من لایحضره الفقیه: ج۳، ص۱۶۹؛ فروع کافی: ج۵، ص۸۶ ؛ میزان الحکمه: ج۱۱، ص۵۱۸)

با عنایت به آیات مبارکه قرآن(قرآن کریم، بقره:۲۳۴ ؛ نساء:۳۲ ؛ قصص:۲۳) و احادیث و روایات بسیار فراوان و متعدد (بحارالانوار: ج۱۰۰، ص۹ ؛ وسائل الشیعه: ج۱۲، ص۴۹ ؛ مستدرک الوسائل: ج۱۳، ص۱۲) که بر جواز اشتغال برای زنان دلالت دارند و نیز گزارش های تاریخی از سیره زنان اهل بیت(ع) و زنان صحابه که به اشتغال و کسب درآمد می پرداختند و پیامبر اکرم(ص) نیز مخالفتی با آن نداشتند(وسائل الشیعه: ج۲۲، ص۲۴۶ ؛ بحارالانوار: ج۴۷، ص۴۹) و نیز نظرات بزرگان و اندیشمندان دینی و کارشناسان این عرصه(صحیفه نور: ج۷، ص۳۳۹ ؛ مقام معظم رهبری،۲۰/۱۲/۱۳۷۵ ؛ علامه طباطبائی،۳۸۲:۱۳۷۰) مبین این حقیقت است که اشتغال زنان امری صرفا مجاز و منوط به تمایل زن البته با اجازه و صلاحدید همسرش می باشد.(قانون مدنی: ماده ۱۱۱۷)

جواز اشتغال زنان مانند امر تحصیل و علم آموزی آنان به معنای بی قید بودن آن و جایز شمردن ورود زنان به هر نوع شغل و فعالیتی در جامعه نبوده و دارای ملاحظاتی می باشد که به نظر می رسد بررسی و تحلیل آنها در تبیین دقیقتر الگوی نقش اجتماعی زنان کمک شایانی خواهد کرد.

یکی از مهمترین ملاحظاتی که در باب اشتغال زنان وجود دارد مقوله نقش های زنانه و نقش های مردانه در جامعه است. نقش های زنانه و مردانه با توجه به موارد زیر تعیین می گردند:

در دیدگاه اسلامی با نظر به محدودیت هایی که برای ورود مردان به بعضی عرصه ها وجود دارد، یکسری نقش ها وجود دارند که حضور زنان در آنها هم به لحاظ عرفی و شرعی پذیرفتنی تر است و هم بازدهی زنان در آن عرصه های بیشتر است. نقش هایی که هم موضوع زنانه داشته و هم برای زنان صورت می گیرد که نیازمند فاعلی زنانه نیز هستند. مشاغلی از قبیل پزشک زنان، آرایشگری زنان، آموزش زنان، خدمات به زنان و …

شرایط و استعدادهای ویژه زنان که به صورت ذاتی با مردان تفاوت های اساسی دارند آنان را مهیای پذیرش نقش هایی خاص نموده که ترجیح و تاکید دین اسلام را نیز به همراه دارند. مانند مشاغلی چون معلمی، مربیگری، مشاوره، مددکاری، بافندگی، نقش هنری و … که در روایات نیز اینگونه تقسیم کار و تفکیک جنسیتی نقش ها به چشم می خورد.(بحار الانوار: ج۱۰۳، ص۲۵۸) طائب: عدم تحول محیط در برابر «زن اجتماعی جدید» از مادر، «متهم» می سازد با توجه به شرایط خاص جسمانی زن که دین اسلام او را با عبارتی نظیر ریحانه (وسائل الشیعه: ج۲۰، ص۱۶۸ ؛ بحار الانوار: ج۷۴ ، ص۲۳۵ ؛ مستدرک الوسائل: ج۱۴، ص۲۵۱ ؛ الکافی: ج۵، ص۵۱۰ ؛ من لایحضره الفقیه: ج۳، ص۵۵۶ ؛ نهج البلاغه: نامه۳۱ ؛ غررالحکم: ص۴۰۸ ؛ تحف العقول: ص۸۵ مکارم الاخلاق: ص۲۱۸ ؛ کنزالفوائد: ج۱، ص۳۷۶) خطاب می کند، پذیرش بعضی از نقش ها و فعالیت های اجتماعی به عنوان شغل برای وی امری سخت و طاقت فرسا بوده و با ویژگیهای وی سازگاری ندارند. مانند مشاغلی چون فعالیت در معدن، بنایی، کارگری در شرایط سخت، رانندگی و مسافرکشی، شوفری، آهنگری و …

در اسلام با عنایت به ارزش هایی که بر مقوله نقش زنان در جامعه حاکم است از جمله تکبر، عزت و احترام زن در مقابل نامحرم(قرآن کریم، احزاب:۳۲ ؛ نهج البلاغه: حکمت۲۳۴) باعث می شود که بعضی از مشاغل برای زنان مطابق با شان آنان تلقی نشود. مانند مشاغلی چون منشی گری و یا مستخدم بودن زنان. همانطور که رهبر عزیز انقلاب که سخنان ایشان، منشور اجتماعی، فرهنگی و سیاسی زنان جامعه می باشد، می فرمایند: «تکبر برای زن ها در مقابل مرد بیگانه ممدوح است. این حالت در بعضی از مشاغل به کلی از بین می رود؛ مثل منشی گری و مستخدم بودن زن.»(مقام معظم رهبری،۱۳/۱۲/۸۴)

انتهای پیام/