به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، علم، دانش، درایت، سخنوری، قدرت روحی، شجاعت و سایر کمالات شخصیتی و معنوی امام جعفر صادق علیه السلام به اندازه ای است که هر کسی که با ذره ای از شخصیت والای آن حضرت را بشناسد، به آن اقرار می کند؛ چه شیعه و محب اهل بیت علیهم السلام باشد و چه نباشد. این موضوع نکته ای است که با مرور بخش هایی از زندگی و سیره امام صادق علیه السلام و برخورد مدم از اقوام گوناگون و با تفکرات و رویکردهای مختلف مشخص می شود و به هیچ عنوان قابل انکار نیست.

خبرگزاری تسنیم بخش هایی از سخنان گهربار آیت الله العظمی محمدتقی بهجت رحمه الله علیه را در مورد سبک زندگی اما صادق علیه السلام و روایات و احادیث ارزشمند آن حضرت را مورد بازخوانی قرار داده است. آن طور که این عالم بزرگوار شرح داده است، روزی ابوحنیفه به خدمت امام صادق علیه السلام وارد شد. حضرت سؤال های متعدد از او نمود و او در جواب همه آن ها گفت: «و الله ما أدری، و الله ما أدری؛ به خدا سوگند نمی دانم، به خدا سوگند نمی دانم.» هنگامی که ابوحنیفه از خدمت آن حضرت بیرون آمد، در دهلیز خانه می گفت: «أعلم الناس و لم نره عند عالم! از همه مردم عالم تر است، با اینکه ما او را نزد هیچ عالمی ندیده ایم» یعنی درس ناخوانده، ولی عالم تر است.

آری، من کتاب های پیامبران گذشته علیهم السلام را دارم!

عبدالله بن حسن که قائل به وصایت و امامت امیرالمؤمنین و امامان بعد از ایشان نبود، برای امام صادق علیه السلام چنان که در کافی روایت شده است پیغام می فرستد که: «أنا أشجع منک و أسخی منک، و أنا أعلم منک؛ من از تو شجاع تر، بخشنده تر و داناتر هستم».

حضرت در جواب او فرمود: اینکه می گویی: «أنا أشجع منک» هنوز جنگی به پا نشده تا معلوم شود تو بیشتر شمشیر می زنی یا من، و اینکه می گویی: «أنا أسخی منک»، سخی کسی است که از مورد صحیح به دست آورد و در مورد خود و به جا مصرف کند، نه اینکه بی جا زیاد بدهد و یا اینکه از هر راهی به دست آورده باشد. و اینکه می گویی: «أنا أعلم منک»، جدت علی بن ابی طالب علیه السلام هزار مملوک داشت که آن ها را در راه خدا آزاد کرد، نام پنج تن از آنان را یاد کن. او نتوانست پاسخ دهد و در جواب حضرت گفت: «أنت رجل صحفی؛ تو با کتاب ها سروکار داری.»

امام صادق علیه السلام جواب داد: «إی والله، صحف إبراهیم و موسی و عیسی ورثتها من آبائی علیهم السلام؛ بله به خدا سوگند چنین است، [منتهی] کتاب ها و صحف حضرت ابراهیم و موسی و عیسی را که از پدرانم علیهم السلام به ارث برده ام.»

شبیه همین حرف را ابوحنیفه به امام صادق علیه السلام گفت، هم او که مخالف آن حضرت و مدعی اعلمیت بود!

شخصی به خدمت امام صادق علیه السلام آمد و عرض کرد: نزد ابوحنیفه بودم، درباره مسئله ای فتوا داد، به او گفتم: امام صادق علیه السلام برخلاف تو می گوید، او به من گفت: «أنا أعلم منه، أنا لقیت الرجال و سمعت من أفواههم، و جعفر بن محمد صحفی؛ من از او داناتر هستم؛ زیرا من اساتید فراوان دیده و از سخنان آنان بهره برده ام، و جعفر بن محمد با کتاب ها سروکار دارد.»

حضرت فرمود: راست می گوید؛ زیرا «قرأت صحف إبراهیم و موسی؛ من کتاب ها و صحف حضرت ابراهیم و موسی علیهماالسلام را خوانده ام.»

سختی و بلا برای اهل ایمان

در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: «مؤمن و بلا هم چون کفه ترازو هستند، هر چه بر ایمانش افزوده شود، بر بلا و مصیبتش افزوده می شود.» (بحارالانوار، جلد ۶۴، صفحه ۲۱۰) و نیز فرمود: «اهل حق همیشه در سختی هستند، ولی مدت آن کوتاه، و سرانجام آن آسایش و راحتی همیشگی در جهان جاوید است.»

لزوم ناراحتی برای گرفتاری شیعیان و دعا برای فرج مسلمانان

آیا درست است در حالی که شیعیان در معرض حمله هستند و به نابودی کشانده می شوند، در مستحبات تأمل کنیم که آیا مثلا حضرت امام صادق علیه السلام در دعای هر روز و بعد از فریضه ماه رجب: «یا من أرجوه لکل خیر» (بحارالانوار، جلد ۹۵، صفحه ۳۹۰) از اول دعا، انگشت سبابه خود را حرکت می داد، یا فقط در هنگام گفتن جمله «یا ذالجلال و الاکرام» با این که «یلوذ بسبابته الیمنی»؛ (با انگشت سبابه دست راست اظهار تضرع و مسکنت می نمود).

قید دعا نیست بلکه امر راجحی (یعنی مستحب در مستحب و به نحو تعدد مطلوب است) است که در تمام ادعیه می شود انجام داد. اما نباید ناراحت باشیم و دعا کنیم و فرج مسلمانان را بخواهیم. هنگامی که یک خلخال از پای ذمیه ای بیرون آورند، حضرت امیر- علیه السلام- فرمود: «فلو أن امرءا مسلما مات من بعد هذا أسفا، ما کان به ملوما» (بحارالانوار، جلد ۳۴، صفحه ۶۴) اگر شخص مسلمانی از شدت ناراحتی بر این ماجرا جان دهد، به هیچ وجه سزاوار ملامت و سرزنش نیست. یعنی اگر بمیرد، جا دارد.

اهمیت یاد خدا در همه حال

در کتاب کافی به نقل از امام صادق علیه السلام آمده است: «ثلاث لاتطیقها هذه الامة … و ذکر الله علی کل حال» (بحارالانوار، جلد ۷۱، صفحه ۳۹۵) سه چیز است که این امت توان آن را ندارند … تا این که می فرماید: و یاد خدا در هر حال.

در روایت دیگر می فرماید: «لا اقول سبحان الله و الحمدلله، و ان کان ذکرا و لکن ذکره عند حلاله و حرامه» (بحارالانوار، جلد ۷۲، صفحات ۳۴،۳۵ و …) مقصود من گفتن سبحان الله و الحمدلله نیست، هرچند این هم ذکر است، بلکه منظور من یاد خدا به هنگام {پیش آمدن} حلال و حرام است.

اعتراف ابوحنیفه در برابر دانش امام صادق علیه السلام

راوی می گوید: در خدمت حضرت صادق علیه السلام بودم که ابوحنیفه وارد شد، حضرت سؤال های متعدد از او نمود و او در جواب همه آن ها گفت: «و الله ما أدری، و الله ما أدری؛ به خدا سوگند نمی دانم، به خدا سوگند نمی دانم.»

هنگامی که از خدمت آن حضرت بیرون آمد، در دهلیز خانه می گفت: «أعلم الناس و لم نره عند عالم! از همه مردم عالم تر است، با اینکه ما او را نزد هیچ عالمی ندیده ایم» یعنی درس ناخوانده، ولی عالم تر است!

بر ما لازم است که به فرزندان آنان هم احترام کنیم، چه امامی باشند و یا غیر امامی، به جز امامزادگانی که پرچمی بلند کرده اند؛ «أخرج رایة» این گونه امامزادگان در احترام و تجلیل به دیگر اولاد ائمه علیهم السلام ملحق نمی شوند؛ زیرا می دانستند که خون خود و طرف دارانشان در کشته شدن و کشتن به هدر می رود.

انتهای پیام/