«سفر به چزابه» از ماندگارترین آثارم بود / زنگ خطر ادامه حیات موسیقی محلی و سنتی در کشور



موسیقی شناس قومی و آهنگساز کشور گفت: از میان آثاری که خلق کردم موسیقی «سفر به چزابه» به کارگردانی مرحوم رسول ملاقلی پور و در بین سریال ها همسفر، خط قرمز و ثقه الاسلام تبریزی را بیشتر دوست دارم.

به گزارش خبرگزاری فارس از کرمان، در دنیای پرهیاهو و پرتنش امروزی گاهی یک موسیقی خوب حال دلت را خوب می کند و به روحت آرامشی می بخشد اما به گفته «پیروز ارجمند» آهنگساز و موسیقی شناس قومی کشورمان که متولد دیار کریمان است، موسیقی خوب، موسیقی است که تاثیر مثبتی بر انسان ها گذاشته و آنها را به سمت پاکی و آرامش، سرزندگی و تفکر پیش ببرد.

خبرنگار فارس در شهرستان بافت گفت وگویی با این موسیقی شناس و آهنگساز کشورمان انجام داده که در ادامه می خوانید.

فارس: بفرمایید از چند سالگی و چه شد که به عرصه موسیقی وارد شدید؟

ارجمند: با توجه به علاقه ام به موسیقی در سال ۵۶ یعنی از پنج سالگی موسیقی را در کارگاه موسیقی رادیو و تلویزیون کرمان و با ساز تنبک شروع کردم و در سال های بعد با سازهای سه تار و نی ادامه دادم.

از سال ۶۷ آهنگسازی را جدی گرفتم و اکنون به مدت ۳۰ سال است کار حرفه ای آهنگ سازی انجام می دهم و بیشتر تمرکزم بر ساخت موسیقی برای فیلم، سریال و تئاتر بوده، تا سن ۱۵ سالگی فقط به نوازندگی فکر می کردم و به آهنگ سازی فکر نمی کردم.

در ۱۵ سالگی با تجربه موسیقی تئاتر شروع کردم و در آن سال به عنوان آهنگساز تئاتر در جشنواره بین المللی تئاتر فجر شرکت کردم، البته قبلا تجربه بازیگری در یک سریال را به نام در جست وجوی امید که از شبکه یک بخش می شد را داشتم که بازیگر نقش اصلی بودم، فکر کنم مربوط به سال ۶۵ یا ۶۴ می شد که تجربه خوبی بود و این اولین و آخرین تجربه بازیگری من بود.

به دلیل علاقه ای که داشتم دوره های انجمن سینمای جوان را در بخش های فیلم سازی و عکاسی در کرمان گذراندم و خوشنویسی را تجربه کردم، در کنار همه اینها احساس کردم که موسیقی تنها چیزی است که من می توانم به عنوان حرفه تخصصی ام ادامه دهم و در سال ۶۷ وارد دانشگاه تهران در رشته موسیقی شدم ما اولین دوره ای بودیم که بعد از انقلاب فرهنگی در رشته موسیقی تحصیل می کردیم.

فارس: در دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران فعالیت هایی غیر از تحصیل هم داشتید بعد از آن در حوزه مدیریتی چه عناوینی را داشتید؟

ارجمند: در سال ۷۰ مرکز موسیقی تجربی را در دانشگاه تهران تاسیس کردم که به مدت هشت سال مدیریت مرکز را هم به عهده داشتم و حاصل آن ۲۳ طرح پژوهشی، آموزشی بود و آن مرکز را در چارت رسمی دانشگاه تهران ثبت کردم و به نوعی یک مرکز خوب پژوهشی در حوزه موسیقی است.

در تاسیس موسسه رسام هنر و جهاد دانشگاهی که هم اکنون با عنوان دانشگاه علم و فرهنگ فعالیت می کند و شکل گیری دانشکده هنر و معماری دانشگاه باهنر نقش داشتم.

در دهه ۸۰ برای ادامه تحصیل به کشور مالزی رفتم و دکترای خود را در رشته اتنو موزیکولوژی (موسیقی شناسی قومی) به پایان رساندم به ایران بازگشتم، مدتی معاون کنسرواتوار تهران بودم و بعد مدیرکل مرکز موسیقی حوزه هنری کشور و بعد هم به عنوان مدیر کل دفتر موسیقی وزارت ارشاد بودم.

۲۳ سال است که در دانشگاه تدریس می کنم و سابقه تدریس در دانشگاه تهران، دانشگاه هنر، دانشگاه هایی در اسپانیا و مالزی، دانشگاه آزاد، دانشگاه شهید باهنر و چندین دانشکده موسیقی، سینما و تئاتر را دارم.

فارس: چه توصیه ای دارید برای افرادی که می خواهند برای نخستین بار آهنگساز شوند؟

ارجمند: برای آهنگساز شدن نیاز است آن هنرجو نوازندگی پیانو، سولفژ و دوره های آموزشی آهنگسازی را نزد استادان واجد صلاحیت به صورت خصوصی یا در دانشگاه فرا گرفته باشد، حداقل زمان برای این دوره چهار سال است، بنابراین در این زمینه باید استمرار و صبر و تلاش کرد و نباید انتظار داشت در کوتاه مدت به نتیجه برسند، مگر آنکه هنرجو بخواهد در زمینه موسیقی پاپ آهنگسازی کند در آن صورت نیاز به فراگیر خیلی از دروسی که اشاره کردم وجود ندارد.

فارس: به نظر شما موسیقی خوب چه ویژگی هایی دارد؟

ارجمند: موسیقی «خوب» موسیقی است که تاثیر مثبتی بر انسان ها بگذارد و انسان ها را به سمت پاکی و آرامش و سرزندگی و تفکر پیش ببرد که همه اینها نیاز انسان است و وظیفه هنرمند هم تامین آن است.

یک اثر موسیقی خوب، توسط یک آهنگساز باتجربه و خبره و خلاق، خلق می شود یا یک نوازنده خوب آن را اجرا کرده است مثل بسیاری از آثاری که در موسیقی ایرانی است که بداهه نوازی است.

یک اثر خوب در موسیقی، اثری است که در تاریخ ماندگار است و زمان، یک داور خوب است که نشان دهد یک اثر موسیقی دارای چه عیاری است.

فارس: از فعالیت های جدیدتان در حوزه موسیقی بگویید؟

ارجمند: در حال حاضر من مشغول آهنگسازی برای یک سریال به نام «عشق» هستم به کارگردانی قاسم جعفری و این تجربه هشتم من با ایشان است بعد از سریال های کاشانه، گل من گلی، همسفر، راه سوم، خط قرمز و فیلم های سینمایی گرگ و میش.

در دو ماه گذشته مشغول آهنگسازی و ضبط آرم رسمی کنگره ۶ هزار و ۵۰۰ شهید استان کرمان توسط ارکستر سمفونیک و گروه کر بودم، امسال چند آلبوم از من منتشر خواهد شد که بخشی از آثار باز انتشار آلبوم های قبلی و بخشی از آنها در آثار جدید در ژانر موسیقی های پاپ و سنتی و منتخبی از موسیقی فیلم ها و ۳۰ سال آهنگ سازی من است.

فارس: اشاره ای بفرمایید به دغدغه های خود در حوزه موسیقی؟

ارجمند: یکی از دغدغه های همیشگی من توانمندسازی موسیقی دانان و هنرمندان بومی بوده که در این زمینه در قشم، خراسان و کرمان کارهایی انجام داده ام که در نتیجه آن اقتصاد هنرمندان روستا با استفاده از توانمندسازی و ظرفیت گردشگری رونق پیدا می کند و تاکنون زمینه اشتغال ده ها هنرمند و مردم روستا را فراهم کرده ام.

فارس: شادترین و غم انگیزترین لحظات زندگی شما؟

ارجمند: امیدوارم حمل بر این نشود که تظاهر می کنم ولی این را بر اساس باور قلبی ام می گویم که شادترین لحظات زندگی من زمانی بوده که احساس کردم یک کاری انجام داده ام که انسان ها به آرامش و نشاط برسند یا سهمی در توسعه جامعه داشته ام.

غم انگیزترین لحظات من به زمانی برمی گردد که احساس می کنم مردم سرزمینم در آرامش نیستند.

فارس: موسیقی چندین فیلم و سریال را کار کرده اید به نظرتان کدام یک ماندگارتر بود؟

ارجمند: من فعالیت جدی آهنگسازی را از سال ۶۵ شروع کردم و تا امروز حدود ۲۵۰ موسیقی نمایش، انیمیشن، سریال، فیلم بلند و کوتاه کار کرده ام، از میان آثاری که خلق کردم موسیقی «سفر به چزابه» به کارگردانی مرحوم رسول ملاقلی پور که اولین اثر بلند سینمایی است و بعد از آن خواب سفید به کارگردانی حمید جبلی و در بین سریال ها نیز همسفر، خط قرمز و ثقه الاسلام تبریزی را بیشتر دوست دارم.

فارس: جایگاه هنر موسیقی ملی و جایگاه آن در سطح منطقه را چگونه می دانید؟

ارجمند: در حال حاضر فرهنگ موسیقی ما تاثیری بر فرهنگ موسیقی جهانی ندارد، دلیل اینکه نتوانستیم موسیقی ایران را معرفی کنیم، بخشی از آن بر می گردد به سابقه تاریخی موسیقی ما که فردگرا بوده و جمع گرا نبوده است.

از سویی سیاست گذاران فرهنگی هم عزم جدی برای حمایت و معرفی آن نداشته اند، اگر هم اندک شناختی وجود دارد به موسیقی دانانی مثل کیهان کلهر بر می گردد که این مسیر را شخصی پیموده اند.

البته دلایل فنی دیگری هم وجود دارد از جمله وابستگی موسیقی ایران به شعر فارسی و به همین دلیل هم امکان ارتباط بیشتر غیر فارسی زبانان با موسقی سنتی و محلی ایران گرفته می شود یا محدودیت هایی که سازهای ایرانی برای اجرای قطعات با ماهیت غیرایرانی یا ارکسترال دارند این هم از دلایلی است که موسیقی ایران در جایگاه جهانی قرار نگرفته است.

فارس: فرصت های فرآروی هنر موسیقی در کشور؟

ارجمند: به نظر من فرصت های بسیار خوبی را داشتیم و داریم و در مجموع از بسیاری ظرفیت های آن استفاده کرده ایم در بخش آموزش اتفاقات خیلی خوبی در بخش فراگیری عام و آموزش عالی صورت گرفته است و چند هزار آموزشگاه آزاد موسیقی و ده ها دانشکده موسیقی در ایران فعالیت می کند و در بخش نشر بیش از ۲ هزار عنوان کتاب در بخش موسیقی در طی ۴۰ سال چاپ شده است.

در بخش اجراها صحنه ای موسیقی حدود ۵ هزار اجرا در سال است و یکی از بالاترین رتبه ها در دنیا را داریم و همچنین در بخش تولید نزدیک به ۵۰۰ آلبوم تولید می شود و بیش از ۲ هزار ترک موسیقی که به صورت تک آهنگ منتشر می شود.

در مجموع اوضاع موسیقی خوب است ولی آنچه که نگران کننده است بحث موسیقی محلی و سنتی است که در این وانفسای عام زدگی و حضور موسیقی پاپ، اقبال و توجه به آنها کمتر شده و این زنگ خطری برای ادامه حیات پویای این گونه های موسیقی ایران است.

در بخش زیرساخت ها از جمله سالن های استاندارد موسیقی با کمبود جدی مواجه هستیم و اجراهای موسیقی اکثرا در سالن های ورزشی یا تالارهای عروسی برگزار می شود و این زیبنده موسیقی و مردم ما نیست، نهادهای صنفی موسیقی وجود دارند ولی منفعل و به نوعی ناکارآمد هستند.

در مجموع هنوز امنیت مالی و شغلی برای موسیقی دانان وجود ندارد و باید راهکاری برای حمایت از موسیقی سنتی و محلی انجام شود که راهکارش مشخص است و یکی از این راه ها می تواند تخصیص بخشی از درآمد حاصل از فروش بلیط کنسرت ها به موسیقی سنتی و محلی و یا تخصیص اعتبارات دولتی برای این موضوع است، از طرفی با پیوند بین صنعت گردشگری و موسیقی می توان رونق قابل توجهی در بخش موسیقی سنتی و محلی ایجاد کرد.

فارس: نظرتان در ارتباط با وضعیت موسیقی استان کرمان چیست؟

ارجمند: استان کرمان در موسیقی محلی روند مانایی خودش را طی می کند، بخشی از این موسیقی در آیین ها و مناسک اجرا می شود و بخشی هم که به صورت فردی و بدون انگیزه برای اجرا در جمع به حیات خودش ادامه می دهد.

خوشبختانه در بخش موسیقی سنتی اتفاقات خوبی افتاده است و حداقل در این دو دهه اخیر تعداد نوازندگان بیشتر شده است و بسیار سازها در کرمان روزگاری یک نوازنده داشت اکنون چند نوازنده دارد، به یاد دارم، در دهه ۵۰ و ۶۰ موسیقی کرمان کمتر از ۱۰ نوازنده و خواننده داشت و امروز بیش از ۱۰۰ موسیقی دان و دو دانشکده موسیقی در کرمان داریم و تا مقطع کارشناسی مدرک می دهند و همچنین آموزشکده های موسیقی که به طور جدی به فعالیت خودشان ادامه می دهند.

در بخش موسیقی پاپ هنرمندان به صورت جدی تر کار می کنند ولی هنوز آنچنان که باید و شاید در عرصه ملی ندرخشیده اند.

===================

گفت وگو از یاسین اسفندیارپور

===================

انتهای پیام/۳۳۸۸/ق/ق
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی ««سفر به چزابه» از ماندگارترین آثارم بود / زنگ خطر ادامه حیات موسیقی محلی و سنتی در کشور» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.