هر آنچه باید درباره تشییع شهدای گمنام بدانید



خبرگزاری تسنیم-نجمه السادات مولایی

رسم غریب و ناجوانمردانه تمام جنگ ها، در ادبیات مقاومت منطقه، وجود پیکرهای بی نام و نشانی است که بدون هویت به پشت جبهه بازمی گردند. کم نبودند رزمندگانی که برای دفاع از اسلام و جمهوری اسلامی در جبهه های هشت سال دفاع مقدس رزمیدند و گمنام به شهادت رسیدند. گاهی عده ای از رزمندگان پلاک های خود را قبل از شهادت یا پیش از عملیات جا می گذاشتند تا به کاروان گمنامان فاطمی بپیوندند کسانی که معتقد بودند اجری در گمنامی است که در نامداری نیست.

عده ای دیگر به خاطر نوع مجروحیت بدون سر یا بدون صورت به شهادت می رسیدند و شناسایی این پیکرها نیز کار دشواری بود. یا شهدایی که در میانه عملیات زمانی به شهادت می رسیدند که آتش دشمن به اوج خود رسیده و نیروها یا به سرعت باید پیشروی میکردند و یا با احتیاط تمام به حکم فرمانده عقب نشینی و فرصتی برای بازگرداندن بدن های شهدا وجود نداشت.

پیکرهایی که در منطقه عملیاتی جا می ماند و نامشان در شمار مفقودالاثرها جای می گرفت، برخی یک دهه و برخی دیگر دو تا سه دهه در گمنامی باقی ماندند و بعد از گذشت سال ها با سامان یافتن ساز و کار تفحص شهدا در مناطق عملیاتی مختلف، پیکرهایشان پیدا شده و بازمی گردند. پیکرهای برخی از این شهدا با وجود سال ها بی نشانی، اما با تطبیق DNA شناسایی شدند و بعضی دیگر گمنام به خاک سپرده شدند.

تا کنون طی عملیات های تفحص متعدد در مناطق داخلی و برون مرزی در عراق، پیکر بیش از ۴۵ هزار شهید مفقودالاثر دفاع مقدس پیدا شده که هویت قریب ۳۵ هزار تن از آنان هم تاکنون شناسایی شده است. با کاوش حدود ۲۰۰۰ شهید دیگر کار تفحص پیکر شهدای دفاع مقدس به اتمام خواهد رسید. یعنی تا کنون حدود ۱۰ هزار شهید، گمنام مانده اند و با همین عنوان خاکسپاری شده اند.

۱۱۶ شهید گمنام فقط در زمان جنگ در گلزارهای شهدا به خاک سپرده شده اند. بیشترین یادمان سرباز گمنام در سطح دنیا در جمهوری اسلامی است و بیشترین شهدای گمنام در بزرگترین آرامستان دنیا یعنی در بهشت زهرا(س) و در گلزار شهدای آن در تهران به خاک سپرده شده اند که بیش از ۴ هزار شهید هستند.

نخستین بار سال ۱۳۷۴ بود که پیکر مطهر شهدای گمنام در جزیره ابوموسی تشییع و به خاک سپرده شد و یک حرکت اصیل و تاثیرگذار فرهنگی در کشور کلید زده شد. کم کم این رسم خوشایند تشییع و تدفین شهدای گمنام به دانشگاه ها و مراکز مختلف علمی، آموزش و تحقیقاتی هم کشیده شد و دلیل آن تقاضاهای مختلف مردم و مسئولین برای نزدیکی به مزار شهدای گمنام بود که برایشان منشأ خیر و برکت محسوب می شد. سازمان صدا و سیما، مجتمع «UCF» اصفهان، مرکز پلیس راهنمایی و رانندگی کشور، راکتور آب سنگین اراک، بازار تهران، تپه نورالشهدای کلکچال، باغ موزه دفاع مقدس، دانشگاه های سراسری و آزاد اسلامی، حوزه های علمیه فرهنگسراها، بوستان ها، پادگان ها و ارگان های نظامی کشور از جمله نهادهایی است که در طول سال های گذشته میزبان پیکر مطهر شهدای گمنام دوران دفاع مقدس شدند.

از سال ۷۴ تا ۹۷ به مدت ۲۲ سال تمام تلاش ها در زمینه تشییع و تدفین شهدای گمنام توسط مجموعه تفحص در کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح صورت می گرفت و رسم معنوی خاکسپاری شهدای گمنام در تمام شهرهای کشور با برنامه ریزی این مجموعه مورد استقبال عموم مردم قرار می گرفت. در مدت این ۲۲ سال ۹۲۱۰ شهید گمنام در ۱۹۱۴ نقطه از کشور با حضور حماسی مردم و آحاد جامعه تشییع و به خاک سپرده شد.

از سال ۱۳۹۷ به در خواست رئیس بنیاد حفظ آثار و با موافقت ریاست ستاد کل نیروهای مسلح، جانمایی، تشییع و تدفین شهدای گمنام توسط کمیته ای متشکل از «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بنیاد شهید و امور ایثارگران، وزارت کشور ، معاونت فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح، معاونت نیروی انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس (دو عضو) و …» و زیرنظر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس انجام می گیرد.

اما آنچه از دیرباز تاکنون رسم تمام مسئولین برای برگزاری مراسم تشییع شهدای گمنام بوده است، برگزاری بخش قابل توجهی از تشییع ها همزمان با ایام فاطمیه است. سالهاست که رسم است ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به عنوان اولین شهید با مزاری بی نشان، بهترین زمان برای یادکردن از شهدای بی نشان و بی مزار و گمنام دوران دفاع مقدس است. تشییع شهدای گمنام در این ایام بیش از آنکه برنامه ای برای مقدمات تدفین آنان باشد تجدید عهد و پیمانی با کسانیست که در اوج غربت و مظلومیت به شهادت رسیدند و بدن هایشان بی هیچ نشانی سال ها در میان خاک جبهه بدون تدفین باقی ماند. این شهدا به خاطر گمنامی به مراتب اجر بیشتری از سایر شهدا دارند.

امسال نیز همچون سالهای گذشته در ایام فاطمیه پیکر مطهر شهدای بی نشان در سراسر کشور تشییع می شوند. آنچه با اهمیت تر از علت این تشییع در ایام شهادت حضرت زهراست، نوع برخورد مردم اقصی نقاط کشور نسبت به این مسئله و استقبالشان از شهداست. بر خلاف سیاه نمایی های بسیاری از رسانه های معاند و مطالب اعتراضی که هر روز در فضای مجازی دست به دست می شود، خوشبختانه هیچ یک از مشکلات جامعه مردم را نسبت به اعتقادات و باورهای شان سست نکرده است. این موضوع را از تصاویر همین تشییع ها می توان فهمید وقتی مردم از هر قشر و با هرنوع نگاهی برای زیارت شهدا با شوق صف می کشند و عمیقا با این شهدا پیوند درونی برقرار می کنند، شهدایی که برای همین آب و خاک و دیانت و سیاست جانشان را فدا کردند.

وقتی در مراسم تشییع شهدای گمنام دفاع مقدس، مردم برای بدرقه استخوان های به جا مانده از شهدای هشت سال جنگ تحمیلی، سر از پا نمی شناسند و تابوت این شهدا را روی دستانشان تشییع کرده و آن ها را در بهترین نقاط شهرشان تدفین می کنند، همه این ها نشان از عطش روح ملکوتی شان دارد. برای کسانی که ادبیات شهادت را می شناسند، فرقی نمی کند که شهیدشان کرد باشد یا بلوچ، در سوریه شهید شده باشد یا در مرزهای جمهوری اسلامی و نام دار باشد یا گمنام. مردم با تشییع های تاریخی شهدا در سال های اخیر ثابت کرده اند که ادبیات مقاومت در جامعه ما رنگ نمی بازد.

انتهای پیام/

پرسش و پاسخ در هر آنچه باید درباره تشییع شهدای گمنام بدانید

گفتگو با هوش مصنوعی