به گزارش خبرنگار حوزه دریچه فناوری گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، High Dynamic Range یا همان HDR به فرایندی گفته می شود که محدوده دینامیکی ثبت شده توسط لنز دوربین را از آنچه هست بیشتر می کند و در دنیای نور و تصویر برای آن فرمت های مختلفی ذکر شده است. در اصطلاحات عکاسی به اختلاف روشن ترین و تاریک ترین عناصر یک تصویر Dynamic Range می گویند. High Dynamic Range یا HDR فرایندی است که محدوده دینامیکی ثبت شده توسط لنز دوربین را از آنچه هست فراتر می برد و بیشتر می کند.

درست در زمانی که در حالت HDR عکاسی می کنید، دوربین سه عکس متوالی با درجات روشنایی متفاوتی از صحنه می گیرد. سپس نرم افزار دوربین این عکس ها را با هم ادغام می کند و با حفظ تاریک ترین و روشن ترین نواحی تصویر آن ها را به یک عکس تبدیل می کند. HDR یا «گستره دینامیکی بالا» شامل فرمت های متنوعی از جمله HDR۱۰، دالبی ویژن، HLG و غیره می شود.

تفاوت میان HDR در عکاسی با HDR تلویزیون

یکی از مهم ترین نکاتی که باید بدانید اینه که ویژگی HDR در تلویزیون های جدید با قابلیت HDR که در عکاسی و تصاویر گرفته شده با استفاده از دوربین ها از آن یاد می شود فرق می کند. متاسفانه با وجود تفاوت های گسترده این ویژگی در هر دو مورد از یک نام استفاده می کنند؛ و همین مسئله ممکن است باعث شود در نگاه اول و با شنیدن عنوان HDR در تلویزیون های جدید، کاربر را از جستجوی بیشتر به منظور آشنایی با ویژگی های آن منصرف کند.

HDR در تلویزیون

با استفاده از این قابلیت در تلویزیون نرخ کنتراست و رنگ های مشاهده شده بالا می رود و باعث نمایش تصاویری واقعی تر و طبیعی تری نسبت به آن چه که در تلویزیون ها مشاهده می کنیم خواهند شد.

HDR در عکاسی

چند عکس با نوردهی متفاوت را با هم ترکیب می کند و یک عکس با بیشترین محدوده دینامیکی را بازسازی می کند. HDR در تلویزیون کمک میکنه تا تصاویر واقعی تر با کنتراست و روشنایی بیشتری نسب به قبل به شما نمایش دهد. اما یک عکس در عکاسی دارای ویژگی HDR محدوده دینامیکی بالا به همان معنا نیست. تصاویری که در عکاسی با این قابلیت گرفته می شوند در واقع HDR در شکل واقعی آن نیستند؛ و دوربین تنها چند ترکیب را به آن اضافه می کند.

HDR۱۰ چیست؟

هر تلویزیونی که از HDR پشتیبانی کند با HDR۱۰ سازگار است و به عبارتی باید گفت که HDR۱۰ حداقل استاندارد HDR است. فرمت HDR۱۰ امکان ارائه روشنایی ۱۰۰۰ نیت و عمق رنگ ۱۰ بیتی را دارد. برای این که درک این اعداد راحت تر شود باید گفت؛ تفاوت HDR۱۰ در مقایسه با SDR (گستره دینامیکی استاندارد) یا محتوای معمول در موارد زیر است:

امکان نمایش تصاویر دو برابر روشن تر و به تناسب آن افزایش کنتراست (تفاوت بین سفید ترین سفیدی با سیاه ترین سیاهی در تصویر)

نمایش یک میلیارد رنگ در مقابل ۱۶ میلیون در SDR

اما اینکه کیفیت محتوای HDR۱۰ مشاهده شده تا چه میزان مناسب باشد بستگی به کیفیت پیاده سازی آن در تلویزیون شما دارد. در صورتی که HDR۱۰ در تلویزیون به خوبی پیاده سازی شده باشد می تواند ویدیو هایی با کیفتی خوب را به نمایش بگذارد. اما در میان فرمت های مختلف HDR این نسخه دیگر در بین بالاترین رده ها به حساب نمی آید.

+HDR۱۰ چیست؟

همان طور که از نام این فرمت بر می آید ویژگی های مثبت HDR۱۰ را بهبود داده است. روشنایی در +HDR۱۰ به ۴۰۰۰ نیت می رسد و متناسب با آن کنتراست هم افزایش یافته است. اما مهمترین بهبود مربوط به نحوه قرار دادن اطلاعات در محتوا است. در HDR۱۰ ابر داده مرتبط با داده های HDR که از منبع پخش کننده محتوا منتقل می شود ثابت است؛ به این معنی که یک مجموعه از داده ها برای تمامی محتوا (مثلا تمامی یک فیلم) ایجاد شده است. اما در +HDR۱۰ ابر داده ها پویا هستند و می توانند برای هر فریم ویدیو متفاوت باشند.

به عبارت دیگر در +HDR۱۰ هر فریم می تواند پارامتر های رنگ، روشنایی و کنتراست مربوط به خود را داشته باشد. نتیجه نهایی این روش موجب می شود تصاویر طبیعی تر به نظر برسند. به عنوان مثال مناطقی از تصاویر که در HDR۱۰ از نظر رنگ بیش از حد اشباع شده نمایش داده می شوند با +HDR۱۰ با جزئیات کامل به نظر می رسند. +HDR۱۰ با اینکه یک فرمت بدون نیاز به پرداخت حق امتیاز به شمار می رود، اما توسط کنسرسیومی شامل ۳ شرکت توسعه داده شده: فاکس قرن بیستم، پاناسونیک و سامسونگ. به همین دلیل تاکنون سازگاری با این فرمت تنها به تلویزیون های سامسونگ و پاناسونیک محدود شده است. از نظر محتوای تولیدی هم باید گفت که هنوز پشتیبانی چندانی از +HDR۱۰ وجود ندارد و به نظر می رسد که اکنون در آغاز راه تغییر به سوی این فرمت هستیم.

نتفلیکس بر خلاف آمازون پرایم ویدیو هنوز از این فرمت پشتیبانی نمی کند. یونیورسال و فاکس قرن بیستم، اما متعهد به پشتیبانی از این استاندارد شده اند.

دالبی ویژن چیست؟

+HDR۱۰ تنها فرمتی نیست که فکر تصاحب تاج و تخت قصر HDR را در سر می پروراند. دالبی ویژن فرمت HDR پیشرفته دیگری است که توسط آزمایشگاه دالبی توسعه داده شده است؛ همان آزمایشگاهی که به فناوری های پیشرفته صوتی از جمله دالبی دیجیتال و دالبی اتموس مشهور است. دالبی ویژن شباهت های فراوانی با +HDR۱۰ دارد؛ از ابرداده های پویا بهره می برد، اما روشنایی بالاتر ۱۰ هزار نیت را ارائه می کند. علاوه بر این عمق رنگ ها ۱۲ بیت است و از ۶۸ میلیارد رنگ پشتیبانی می کند.

در حال حاضر، اما این مشخصات کمی بیش از حد پیشرفته هستند. هنوز هیچ تلویزیونی از عمق رنگ ۱۲ بیتی پشتیبانی نمی کند و این حد از روشنایی هم تنها به برخی نمونه های آزمایشی از تلویزیون ها محدود است. اما قطعا در سال های آینده شاهد عرضه تلویزیون هایی با پشتیبانی از هر دو این موارد خواهیم بود و آن موقع است که دالبی ویژن آماده پذیرش آینده خواهد بود. بر خلاف +HDR۱۰ که تاکنون در زمینه محتوا و دستگاه های پشتیبانی کننده محدود ظاهر شده، دالبی ویژن سال ها است که ارائه شده و توسط تولیدکنندگان متعددی پشتیبانی می شود. اما دلیل اینکه دالبی ویژن کمتر از HDR۱۰ فراگیر شده این است که شرکت هایی که قصد تولید محتوا یا سخت افزار مبتنی بر آن را دارند باید هزینه استفاده از مجوز آن را بپردازند.

از سوی دیگر +HDR۱۰ مشابه با فرمت قدیمی تر HDR۱۰ منبع باز و بدون نیاز به پرداخت هزینه حق امتیاز است و به همین دلیل انتظار می رود در سال های آتی، به ویژه در میان تلویزیون های اقتصادی به شدت فراگیر شود.

آیا جنگ فرمت دیگری در راه است؟

نبرد میان VHS و بتامکس یا بلوری و HD-DVD را به یاد دارید؟ در مورد دالبی ویژن و HDR، اما چنین موضوعی اتفاق نخواهد افتاد؛ چرا که همین حالا هم استودیو های فیلم سازی متعددی هستند که محتوای خود را روی یک دیسک بلو ری، ولی حاوی ابر داده های دالبی ویژن، HDR۱۰ و +HDR۱۰ عرضه می کنند.

در مورد تلویزیون ها هم شرایط به همین شکل است. بیشتر مدل های امروزی از دالبی ویژن در کنار HDR۱۰ پشتیبانی می کنند و کم کم شاهد پشتیبانی برخی از مدل های جدید از هر ۳ استاندارد هستیم. برخی از مدل ها از استانداراد HLG هم پشتیبانی می کنند. HLG نسخه ای از HDR است که پخش کننده های تلویزیونی علاقه فراوانی به آن دارند. احتمال می رود بعضی از تلویزیون هایی که تنها از HDR۱۰ و دالبی ویژن پشتیبانی می کنند با یک به روز رسانی فرم ور قادر به نمایش محتوای +HDR۱۰ شوند.

انتهای پیام/