احتکار در سخن امام علی سلام الله علیه و پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه

امام علی(علیه السلام)- در فرمان زمامداری مصر به مالک اشتر – نوشت :...با این همه، بدان که بسیاری از تاجران در داد و ستد بیش ازاندازه سختگیرند و بخل ورزی ناپسندی دارند و به منظور سود بیشتر کالا را احتکار می کنند و به دلخواه نرخ گران می بندند و این کار برای توده ی مردم زیانبار و برای حکمرانان عیب و ننگ است . بنابراین از احتکار جلوگیری کن؛ زیرا که رسول خدا (ص) از آن منع فرموده است . نهج البلاغه، کتاب 53

پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله): محتکران و آدم کشان در جهنم هم درجه هستند. کنز العمال،9739

برداشت و راهبرد و رهنمودِ احتکار در سخن امام علی سلام الله علیه و پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه

1. توجّه به رعایت اخلاق اسلامی در انجام کارهای اقتصادی هم بسیار ضروریست.
2. پیامبر اکرم حضرت محمد سلام الله علیه و امامان معصوم سلام الله علیهم به زمامداران حاکمیت نظارت داشتند و عیوب را به آنها تذکر می دادند و از آنها می خواستند تا در اصلاح و پیشگیری از معایب اخلاقی اقتصادی و سودجوئی های حرام و سوء استفادههای اقدام نمایند.
3. امام علی سلام الله علیه از زمامدار حکومت در مصر مالک اشتر می خواهد تا از احتکار محتکران جلوگیری نماید.
4. در رهنمود امام علی سلام الله علیه به مالک اشتر زمامدار مصر تذکر داده شده است که: 1- بسیاری از تاجران در داد و ستد بیش از اندازه سختگیرند و بخل ورزی ناپسندی دارند. 2- بیشتر تاجران به منظور سود بیشتر کالا را احتکار می کنند و به دلخواه نرخ را گران می بندند. 3- احتکار برای تودۀ مردم زیانبار و برای حکمرانان عیب و ننگ است. 4- از احتکار بایدجلوگیری کرد. 5- رسول خدا حضرت محمد ( سلام الله علیه ) احتکار را منع نموده است.
5. عواقب احتکار به اندازه ای وخیم و زیانبار برای محتکر و جامعه هست که محتکران و آدم کشان در جهنم هم درجه هستند.
6. بعضی به اشتباه فکر می کنند اخلاق مخصوص فقط مسائل اخلاق خانوادگی و اجتماعی هست ولی باید روی این قضیه بطور جدی کار فرهنگی و تعلیم و تربیّتی در حاکمیت و ملت، ( بخش دولتی و خصوصی ) صورت گیرد.
7. باید فرآیند با قانون و فرهنگ سازی و برنامه و اجرائیات و نظارت و سامانه مدیریتی متناسب در فرآیند تولید و واردات و پخش و توزیع در همه استانها بر اساس سیاستگذاریهای خداپسندانه و مطابق با اصول و معیارهای اسلامی صورت بپذیرد از احتکار پیشگیری شود و در صورتی که کسی تخلف نمود به سرعت به آن فرد را تذکر دهند و وادار نمایند به اینکه توزیع نماید و دست از احتکار ( چنین رفتار خطرناک و زیانباری ) بر دارد. البته طبیعی هست که برای انجام چنین کاری باید بازده زمانی منطقی و قابل قبولی و مطمئنی قرار دهند و از سوء استفادههای احتمالی تخلف از این بازده زمانی جلوگیری نمایند.
8. راهکارهای تعلیم و تربیّتی و فرهنگی:

1- مسئولین و عوامل تهیه محتوای تحقیقاتی و مطالعاتی پژوهشکدههای علوم انسانی و اسلامی و حوزهها و دانشگاهها مجموعه ای از آموزه های رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را، که طبق موازین الهی و اسلامی، موجب رشد می شود را، باید در اختیار عوامل تعلیم و تربیّت و در اختیار انتشارات و وزارت آموزش و پرورش و حوزهها و دانشگاهها و مراکز و معاونتهای فرهنگی و پرورشی و وزارت ارشاد اسلامی و رسانه ها برای نشر و ترویج و آموزش فرهنگ الهی اسلام، بگذارند.

2- عوامل مؤثر در تهیه محتوای کتابهای درسی و غیر درسی، ادبیّات، بستر تبلیغات و لوازم التحریر و بازیها و فیلم و نمایشها و برنامه ها و مطالب رسانه ها و مبلغین برای ارتقاء فرهنگ تعلیم و تربیّت اسلامی جامعه به آموزههای رفتارها و نگرشهائی که می تواند تعالی نگرشی و گفتاری و رفتاری را طبق موازین الهی و اسلامی محقق نماید و جامعه را در ابعاد مختلف ( اعتقادی، فضائل اخلاقی، بصیرت، معارف لازم و دانش لازم زندگی)، به رشد رساند، متناسب با سن و به اندازه لازم پرداخته شود و آنرا به جامعۀ هدف عرضه نمایند.

گل افشان گل محمدی