به گزارش مشرق، وقتی قرار شد با رئیس مجلس مصاحبه کنیم یکی از افراد گروه خبری لبخندی معنادار زد و گفت خودتان را برای مصاحبه سر صبح آماده کنید!

درست هم می گفت. قرار شد قبل از ساعت ۶ صبح برویم بهارستان؛ وقتی رسیدیم آقای قالیباف در جلسه بود. تعجبی هم نداشت. او اغلب اوقات نماز صبح خود را در مجلس می خواند و پس از آن کار و جلسات را آغاز می کند. کمی طول می کشد تا فضای مصاحبه آماده شود. جلسه آقای قالیباف هم دیگر تمام شده است و تشریف می آورد. وقتی از رئیس جمهور منتخب حرف می زند لحن و کلامش طوری است که سخت می توان باور کرد این دو شخصیت همین چندی پیش در میدان انتخابات رقیب هم بوده اند.

یکی از سؤالاتمان درباره هیات نظارت بر رفتار نمایندگان بود که چرا کارکرد کاملا مطلوبی ندارد و آیا برنامه ای برای آن دارند؟ پیش از آن که به این سؤال برسیم، رئیس مجلس اذعان کرد که این هیئت ضعف داشته و با همکاری مرکز پژوهش ها می خواهند ضعف هایش را بررسی و برطرف کنند.

می توان گفت روح و جوهره کلام رئیس مجلس، مصداق بارز توصیه مهم رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم تبدیل رفتارهای رقابتی به هنجارهای رفاقتی است. البته که جز این هم نباید باشد چرا که باز هم به فرموده رهبر انقلاب در دیدار اخیر با نمایندگان مجلس، موفقیت آقای پزشکیان، موفقیت همه است.

آنچه می خوانید متن گفت وگوی تفصیلی رسانه KHAMENEI.IR با دکتر محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی است، که یک روز پیش از تنفیذ رئیس جمهور چهاردهم و به مناسبت دیدار هفته ی گذشته ی مجلس دوازدهم با رهبر انقلاب اسلامی انجام شده است.

- عرض سلام و ادب خدمت شما جناب آقای دکتر قالیباف. در دیدار اخیر شما و نمایندگان محترم مجلس با رهبر انقلاب، معظم له بر همکاری و تعامل سازنده مجلس با دولت آینده و رئیس جمهور منتخب تأکید کردند. مجلس شورای اسلامی و جنابعالی به عنوان رئیس مجلس دوازدهم برای این موضوع چه تدابیری و برنامه ای را در دستور کار خودش دارد؟

قالیباف: بسم الله الرحمن الرحیم. عرض سلام دارم خدمت مخاطبان عزیز. یکی از موضوعات مهم امروز برای کشور و به ویژه برای مردم عزیزمان این است که دولت جدید دولت چهاردهم و مجلس جدید مجلس دوازدهم برای کار مردم و زندگی مردم چه برنامه ای دارند. به خاطر حادثه ی تلخ شهادت شهید رئیسی و همراهان ایشان، تشکیل دولت و مجلس هم زمان شد. در گذشته، بین دولت و مجلس دو سال فاصله بود البته معایبی داشت و محاسنی که من نمی خواهم وارد این بحث بشوم ولی الان مجلس دوازدهم در هفتم خرداد کار خودش را آغاز کرده و دولت هم در ابتدای مردادماه در این هفته، با مراسم تنفیذ رهبر معظم انقلاب و نیز پس از مراحل قانونی، کار رسمی خودش را شروع خواهد کرد.

یک ویژگی منحصربه فردی که وجود دارد این است که تصویب برنامه ی پنج ساله ی هفتم که امسال سال اولش است، هم زمان شده با سال اول مجلس و سال اول دولت چهاردهم؛ یعنی حاکی از یک انسجام در زمان و در محتوا است. به چه معنا؟ به معنایی که ما یک برنامه ی پنج ساله ای در پیش داریم که این برنامه تصویب و ابلاغ شده و در تعاملات دولت و مجلس و همه ی نهادهای دیگر، امروز مهم ترین سند و عالی ترین سندی که در اختیار است و باید انجام بشود، برنامه ی هفتم است که منطبق با سیاست های کلان ابلاغی رهبر انقلاب است و در مجمع تشخیص مصلحت وضع و تصویب شده و توسط حضرت آقا اصلاح صورت گرفته، ابلاغ شده و مبنای کار است؛ لذا اگر حرف از همکاری و تعامل می زنیم، طبیعتا مهم ترین بحث این است که ما بر محور یک برنامه ی مشخص و مصوبی حرکت کنیم که امروز برنامه ی هفتم است.

خب این ویژگی هم وجود دارد که رئیس جمهور منتخب، جناب آقای دکتر پزشکیان، چهار دوره در مجلس بودند و دوره ی پنجم را هم داشتند آغاز می کردند، خود ایشان هم در تهیه و تنظیم برنامه ی هفتم دخیل بودند، مخصوصا عضو کمیته ی مربوط به بهداشت و درمان بودند؛ لذا، هم آشنایی نزدیک با مجلس دارند، هم سابقه ی وزارت در دولت دارند، هم سابقه در تهیه ی برنامه. همه ی این ها فرصت های مناسبی است که یک هماهنگی خوب بین دولت و مجلس ایجاد شود و برای این کار تعامل داشته باشند.

حالا اینجا این سؤال پیش می آید که آیا واقعا خود این به تنهایی کفایت می کند؟ من معتقدم این لازم است، ولی کافی نیست. لازم است ما اقدامات جدی دیگری هم انجام بدهیم. نسبت به همین برنامه ای که مصوب و مدون است، باید یک فهم مشترکی ایجاد بشود؛ باید اولویت بندی های این برنامه هم مد نظر قرار بگیرد؛ باید بر اساس ماده ی صدوهجدهم همین قانون که ابلاغ شده، بحث نظارت بر اجرای برنامه در دولت و مجلس، توأمان با هم انجام بشود.

بنابراین احتیاج به یک سری هماهنگی های دقیق بیشتر دیگری هم هست که با جلسات و نشست وبرخاست هایی که صورت می گیرد، این فراهم می شود. من فکر می کنم در این جلسه ای که محضر رهبر انقلاب بودیم و رئیس جمهور منتخب هم در آن جلسه حضور داشتند، بیانات بسیار مهمی را حضرت آقا فرمودند. من فکر می کنم این بیانات در این جلسه و این نشست می تواند به درستی تسهیلگری کند برای یک انسجام و یک حرکت خوب، حول محور بیانات ایشان و برنامه ی هفتم.

- جناب آقای دکتر قالیباف! رهبر انقلاب از یک سو بر سرعت گرفتن تشکیل دولت و استقرار کابینه ی جدید تأکید کردند و از یک سو در همین دیداری که اشاره کردید، دوازده معیار را برای تعیین اعضای کابینه بیان فرمودند. جمع این دو موضوع سرعت و دقت روی این معیارها، هم برای دولت و هم برای مجلس به عنوان نهادی که باید وزرا را بررسی کند و به آن ها رأی اعتماد بدهد چطور امکان پذیر است؟

قالیباف: حق این است که ما حتما بین دقت و سرعت یک تعادلی را برقرار کنیم. البته می دانید که اینجا خود قانون مشخص کرده؛ یعنی قانون آئین نامه ی داخلی می گوید که درست بعد از روز سه شنبه نهم مردادماه که روز تحلیف است، از همان روز و تاریخ، دولت مکلف است حداکثر ظرف دو هفته کابینه ی خودش را به مجلس معرفی کند. پس قانون مشخص کرده که حداکثر دو هفته زمان داریم؛ یعنی اگر دولت آمادگی داشته باشد که همان روز تحلیف هم هم زمان کابینه را معرفی کند، از جهت قانونی می تواند، ولی نهایتا باید بیش از پانزده روز زمان نبرد.

طبیعتا این بستگی به آمادگی دولت دارد که تا چه زمانی بتواند وزرای پیشنهادی را معرفی کند. البته دولت مقدماتی را از قبل فراهم کرده و دارد بررسی می کند که جناب آقای دکتر پزشکیان این ها را توضیح دادند جلساتی هم در این زمینه بوده.

- آیا با مجلس هم این جلسات برگزار شده و مشورتی خواسته شده است؟

قالیباف: نه، تا الان گفت وشنودی در این باره با مجلس نبوده، ولی ما در جلسات سرانی که داریم و مرتب تشکیل می شود، آنجا نه درباره ی مصداق ها درباره ی مصداق ها هنوز هیچ صحبتی نشده بلکه بیشتر حول همان شاخص ها صحبت شده.

همان طور که اشاره کردید، رهبر انقلاب هشت موضوع را در آن نشست به مجلس گفتند که در بند هشتمش، ویژگی های مربوط به انتخاب و شاخص هایی را که برای کابینه بود مطرح کردند. در مجلس نیز در جلساتی که با رؤسای کمیسیون ها و هیئت رئیسه ی مجلس داریم و بعد هم در فراکسیون انقلاب اسلامی مجلس مورد بحث قرار خواهد گرفت و در کمیسیون ها بررسی خواهد شد و همین دوازده نکته ای که اشاره کردید، بدون شک مبنا قرار خواهد گرفت. البته حضرت آقا در دولت های قبلی هم این مبانی را داشتند که آن ها شاخص های اصلی است. بنابراین، ما در آن جلسات با آقای دکتر پزشکیان درباره ی چگونگی شاخص ها صحبت داشتیم، ولی توافق بر این است که همین قدر که آن ها به یک جمع بندی برسند و مصداق ها مورد بحث قرار بگیرد، حتما یک تعاملی بین مجلس و دولت خواهد بود.

مبنای مجلس بر این است که ما در چهارچوب همین شاخص ها عمل کنیم. در همان فرمایشات، حضرت آقا هم تأکید کردند که هم دولت در پیشنهادهایش باید این شاخص ها را مورد توجه قرار بدهد، هم مجلس در ارزیابی و رأی اعتماد به همین شاخص ها توجه کند. طبیعتا این خیلی کار را تسهیل می کند؛ این شاخص ها معنابخشی می کند و می تواند نظرات را به هم نزدیک کند. بر اساس قانون، وزرا و رئیس جمهور محترم حدود چهل ساعت در صحن مجلس صحبت می کنند و نمایندگان موافق و مخالف هم صحبت می کنند.

همچنین، وزرای پیشنهادی فرصت دارند که در کمیسیون های تخصصی حضور پیدا کنند. البته ما این فرصت را فراهم می کنیم که وزرا در همه ی کمیسیون ها صحبت کنند، چون از همه ی نمایندگان می خواهند رأی بگیرند؛ ولی طبیعتا در کمیسیون های تخصصی به طور ویژه باید مباحث و کارهای کارشناسی و برنامه ی خودشان را که طبیعتا باید حول برنامه ی هفتم پیشرفت کشور باشد که تصویب و ابلاغ شده ارائه بدهند.

همه آرزوی ما این است که ان شاءالله با گفت وگویی که بین دولت و مجلس برقرار خواهد شد، ما بتوانیم بر اساس این شاخص ها به گونه ای با دولت پیش برویم که همه ی وزرای دولت از مجلس رأی اعتماد بگیرند تا بدون تأخیر، همه ی وزارتخانه ها همپای هم ان شاءالله کارشان را شروع کنند؛ این توقع و آرزوی ما است. امیدوارم که ان شاءالله با همکاری خوب مجلس و دولت، یک اتفاق خوب بیفتد.



آقای دکتر قالیباف! حفظ آرامش و جلوگیری از تنش و التهاب، بخصوص در سطوح عالی مدیریتی نظام، از جمله ی مطالبات رهبر انقلاب از ارکان مختلف نظام است. در شرایط فعلی، تدبیر شما به عنوان ریاست مجلس و یکی از قوای نظام، برای پاسخ به این مطالبه چیست؟

قالیباف: مجلس شورای اسلامی یا همه ی پارلمان هایی که در دنیا هست، مرکز تضارب آراء است، مرکز دیدگاه ها و نظرات متفاوت است. اگر آنجا اختلاف نظری پیش می آید، اختلاف سلیقه ای پیش می آید، اساسا این گونه است که موافق و مخالف با هم صحبت می کنند و این یک امر طبیعی است. منتها آنچه ما باید به آن دقت کنیم، یکایک نمایندگان باید به آن توجه کنند و از مجلس شورای اسلامی و تریبون مجلس شورای اسلامی که بلندترین منبر جمهوری اسلامی است انتظار میرود مجلس شورای اسلامی جایی است که همه ی صحبت ها، همه ی حرف ها، همه ی نظرات، به صورت مستقیم و زنده پخش می شود و همه ی دنیا این ها را می شنوند رعایت اخلاق است که اساس کار است.

البته گاهی تنش هایی هم پیش می آید که دیده اید در بعضی از پارلمان های دنیا حتی به برخورد فیزیکی هم می رسد! خب این ها مخصوصا برای جمهوری اسلامی اصلا پسندیده نیست؛ لذا من اینجا تفکیک می کنم بین نظرات متفاوت و بی اخلاقی ها. حتی ممکن است در گفت وشنودهایی که شکل می گیرد، نظرات خیلی با هم متفاوت باشد، بعضی ها بپسندند، بعضی ها نپسندند؛ این ها امری طبیعی در مجلس است و شاید زیبایی های مجلس در همین ها است که نهایتا وقتی رأی گرفته می شود، همه ی این حرف ها به یک نتیجه ی نهایی می رسد؛ چه رأی بیاورد، چه رأی نیاورد، پایان همه ی آن حرف هایی است که زده شده؛ اگر رأی آورد، قانون می شود و برای همان هایی که مخالف بودند لازم الاجراء است؛ اگر هم رأی نیاورد، قانون نیست و می گذرد. ولی اگر این گفت وشنودها و این نظرات موافق و مخالف از مسیر خودش خارج بشود و خدای نکرده موضوعاتی مطرح شود که در چهارچوب ضوابط و مقررات مجلس نباشد یا توهین آمیز باشد و رعایت اخلاق و ادب نشود، این ها حتما اشکال است.

ما در مجلس در این بخش ها آئین نامه داریم و قابل رسیدگی است؛ البته اینجا یک ضعفی در مجلس وجود دارد که حداقل دوره ی قبل هم حضرت آقا بر این موضوع تأکید داشتند، قبل تر از آن هم تأکید بود، در همین دوره هم تأکید شد که قانون هیئت رسیدگی به رفتار نمایندگان باید در صحن مجلس اصلاح بشود که این در برنامه قرار گرفته و مرکز پژوهش های مجلس مکلف شده که در این زمینه کار کند تا بعد با کمک نمایندگان محترم، بتوانیم ضعف های این قانون را برای نظارت بر رفتار نمایندگان در مجلس اصلاح کنیم.

من در همین ملاقات اخیر، پیش از سخنرانی رهبر انقلاب اشاره کردم که متأسفانه بعضی اوقات، یک دوقطبی های جعلی ای ساخته می شود که این ها، هم جامعه را به تنش می کشد، هم صحن مجلس را ممکن است به تنش بکشد؛ حتی ممکن است بر اساس این دوقطبی های جعلی، پیشنهادهایی در نظریه ها و طرح ها داده بشود یا نظراتی در صحن گفته بشود که این ها در چهارچوب خودش حتما باید رعایت بشود. من مطمئنم که این را به صورت عمومی، صحن مجلس حتما رعایت خواهد کرد.

- رهبر انقلاب، در سال های اخیر، علاوه بر اقتصاد، فرهنگ را هم از دیگر حوزه های مورد اهمیت و توجه توصیف کرده اند که حتی در دو دهه ی اخیر، بعضا مغفول هم واقع شده. با توجه به اهمیت این موضوع و هشدارها و نگرانی های رهبر انقلاب در این چند دهه، مجلس شورای اسلامی چه ورودی و چه نگاهی به این حوزه خواهد داشت و چگونه خواهد توانست در کنار دولت، در پیشبرد فرهنگ مورد نظر در منظومه ی انقلاب اسلامی مؤثر باشد؟

قالیباف: من خودم بر این باورم که فرهنگ حتما اساس جامعه است و زیرساخت و بستر هر جامعه ای متناسب با مسائل فرهنگی آن جامعه پیش می رود، حتی اقتصاد، حتی مسائل تولید در بخش های مختلف؛ در این مسئله شک نکنید. خاطرم هست یک وقتی بحث این بود که زیرساخت ها و کارهای عمرانی ای که در کشور انجام می شود، همه ی این ها یک پیوست فرهنگی داشته باشند.

شما نگاه کنید مثلا وقتی یک شهر می خواهد شکل بگیرد، وقتی همین بحث حاشیه نشینی متأسفانه شکل می گیرد، آنجا یک ضدفرهنگ دارد تولید می شود و آسیب ها آنجا دارد تولید می شود؛ یعنی شما وقتی آنجا طلاق را می بینید، مواد مخدر را می بینید، زندان را می بینید، دزدی را می بینید، همه ی آسیب های اجتماعی را در آنجا می بینید، این ها ریشه در چه چیزی دارد؟ در همین حاشیه نشینی ای که اتفاق افتاده. درست است که در ابتدا فکر می کنیم ریشه ی این ها در نارسایی های اقتصادی است؛ ولی آن اقتصاد وقتی می خواهد متحول بشود، حرف از چه چیزی می زنیم؟ از چرخه ی تولید؛ تولید کجا است؟ جایی است که فرهنگ کار هست. مثلا این روزها همین برق موضوع اساسی ما در کشور است یا انرژی بحران جدی ما در کشور است؛ نگاه کنید! فرهنگ بد مصرف کردن یا فرهنگ مصرف در کشور ما یک موضوع فرهنگی مهم است. خود فرهنگ، بزرگ ترین کمک را به حوزه ی مسائل اقتصادی می کند.

من یک عدد و رقم به شما بگویم. امروز اگر ما بخواهیم یک متر مکعب گاز به ظرفیت کشور افزایش بدهیم، هشت دلار سرمایه گذاری می خواهد که یک متر مکعب گاز اضافه بشود؛ ولی اگر ما بخواهیم جلوی بدمصرفی را بگیریم، به مراتب هزینه ی کمتری دارد. ما الان نزدیک به سه برابر مصرف استاندارد دنیا انرژی مصرف می کنیم! خب این «فرهنگ مصرف» واقعا یک موضوع فرهنگی است. شما الان می بینید که در زمستان، همه دوست دارند در خانه هایشان با یک زیرپوش حرکت کنند؛ حتی یک وقتی این قدر شوفاژها گرم است، این قدر گازها باشدت دارد مصرف می شود که احساس می کنند گرما زیاد است، پنجره را باز می کنند که هوای خانه را متعادل کنند! ما امروز برای جلوگیری از این فرهنگ مصرف، اگر حتی بخواهیم تبلیغات هم انجام بدهیم و این فرهنگ سازی را انجام بدهیم، حتی اگر بخواهیم تجهیزات را هم اصلاح کنیم و مدرن کنیم، به ازای هر متر مکعب کمتر از شصت سنت مصرف میشود. پس شما نگاه کنید که خود موضوعات فرهنگی چه اثری در تولید می گذارد! اصلا روحیه ی کار، فضای کار، فرهنگ کار، وجدان کار، فرهنگ مواسات، همه ی این ها را که نگاه می کنیم، می بینیم فرهنگ از موضوعات بسیار مهم و اساسی است.

البته این را بگویم که ما وقتی از «فرهنگ» می گوییم، تنها روزنامه و مسجد و حسینیه و مانند این ها نیست؛ اساس موضوعات فرهنگی ریشه در آموزش وپرورش ما دارد. متأسفانه در بیست سال گذشته، ما شانزده هفده وزیر آموزش وپرورش جابه جا کرده ایم! این حاکی از این است که به هر دلیلی ما به آموزش وپرورش که همان اساس فرهنگ و تربیت مجموعه و نسل ما است، بی توجه بوده ایم. لذا ما در مجلس شورای اسلامی معتقدیم کار اساسی کار فرهنگی است. البته ما در مجلس یازدهم چندین موضوع مهم فرهنگی را هم در دستور کار داشتیم؛ لذا ما در مجلس دوازدهم هم همین رویکرد توجه به مسائل فرهنگی را دنبال خواهیم کرد و باز مسائل فرهنگی را با رویکرد اقتصادی دنبال می کنیم تا در اقتصاد که اولویت ما است، از فرصت فرهنگ استفاده کنیم.

این افقی که حضرتعالی توصیف کردید، یکی از مهم ترین نیازمندی هایش در ساحت پارلمان و مجلس، تقویت بازوی تخصصی اش است که کمیسیون فرهنگی مجلس باشد. با توجه به اینکه انتقاداتی هم از این ناحیه به مجلس وارد است البته که این نقدها مربوط به این دوره نیست؛ حداقل در عموم دوره های دو دهه ی اخیر، کمیسیون فرهنگی مجلس یکی از کم اقبال ترین کمیسیون های تخصصی مجلس بوده سؤالی که پیش می آید این است که با توجه به وضعیتی که این کمیسیون تخصصی دچارش است و بعضا حتی به حدنصاب هم نمی رسد، چطور می شود این خلأ را جبران کرد و این بازوی تخصصی را تقویت کرد؟ چون بخش مهمی از این فرمایشات شما برمی گردد به بسترهای تخصصی و آنجا باید مورد بحث و بررسی قرار بگیرد.

الان در دید عموم و متأسفانه حتی در خود مجلس هم این نگاه وجود دارد که بعضی ها احساس می کنند چون نماینده هستند، الزاما باید در یک کمیسیون خاص بروند که بتوانند به حوزه ی انتخابیه شان بیشتر کمک کنند. این نگاه درستی نیست. یک نماینده ی مجلس در هر کمیسیونی هم که باشد، می تواند در همه ی موضوعات مجلس نقش داشته باشد؛ حتی می تواند برود در کمیسیون های دیگر شرکت کند. بله، در آن کمیسیون حق رأی ندارد، ولی چیزی که در کمیسیون تصویب می شود تصویب نهایی نیست؛ موضوع کمیسیون نهایتا می آید در صحن مجلس، در صحن مجلس هر ۲۹۰ نماینده ی مجلس باید رأی بدهند که یک طرح و یک لایحه ای تصویب بشود. لذا الان ما می بینیم بعضی از کمیسیون ها شصت هفتاد نفر داوطلب دارد، بعضی کمیسیون ها شش هفت نفر داوطلب دارد! این نگاه، نگاه اشتباهی است و اصلا نگاه درستی نیست.

این یک ضعفی است که وجود دارد و به نظر من حاکی از همان برداشت اشتباهی است که نمایندگان محترم دارند. به تعبیری، می خواهم بگویم یک فرهنگ غلط مصطلحی است که در این تقسیمات به وجود می آید. البته طبیعی است که دوستان بتوانند بر اساس تخصص خودشان در کمیسیون ها سازمان دهی بشوند که این هم بر اساس آئین نامه ای است که در مجلس تصویب شده، یک قانون است و دستورالعمل دارد که بر اساس امتیازات، افراد در کمیسیون ها سازمان دهی می شوند و انتخاب می کنند؛ نهایتا همه ی کمیسیون ها یک حداقل و حداکثری دارند که باید آن حداقل ها و حداکثرها حتما تأمین بشود و سازمان دهی بشود که الان این اتفاق افتاده. ولی این امر درستی است که بعضا در کمیسیون های زیرساختی یا در کمیسیون های صنعتی، تولیدی یا سیاست خارجی و امنیت ملی ممکن است درخواست کنندگان یا افرادی که می خواهند بروند بیشتر باشند؛ این اشکال همیشه بوده و وجود دارد که براساس همان دستورالعمل سازمان دهی می شود.



- رهبر انقلاب در دیدار اخیر با نمایندگان، یک بار دیگر از قانون «اقدام راهبردی» نام بردند و آن را مجددا تأیید کردند. لطفا درباره ی چگونگی، چرایی و اثرات این قانون یک مقدار توضیح بفرمایید، زیرا در مجلس قبل و دوره ی شما بود که این قانون طراحی و تصویب شد.

قالیباف: بله، یک توضیح دقیق می دهم. اولا در شورای عالی امنیت ملی چند جلسه در رابطه با مسائل مربوط به برجام و مسائل هسته ای صحبت شد و این شورا یک مصوبه ای داشت که این مصوبه چند بند داشت؛ بند هفتم آن مصوبه این بود که مجلس شورای اسلامی قانونی را در حوزه ی مسائل هسته ای تصویب بکند که به همان تعبیر رهبر انقلاب، دست دولت را در این زمینه پر کند تا در میز مذاکرات و بحث هایی که دارند، بتوانند با قدرت بیشتری پیش بروند.

شما نگاه کنید، همین الان هیئت هایی که می آیند در همین نشست های پنج به علاوه ی یک و چندجانبه صحبت می کنند، موضوعات که به جای مشخصی می رسد، آن ها می گویند این مصوبه ی کنگره ی ما است، ما اختیار نداریم خلاف مصوبه ی کنگره عمل کنیم، نمی توانیم تغییر بدهیم، در اختیار ما نیست، ما اینجا به شما قول هم نمی توانیم بدهیم که آیا کنگره این را بپذیرد یا نپذیرد. خب این یک فرصتی است برای طرف مقابل و همه ی دنیا از این استفاده می کنند. در حقیقت، قانون «اقدام راهبردی» همین ریل گذاری را کرد و دست مذاکره کنندگان را پر کرد.

این جنبه عمومی بحث بود؛ ولی به صورت خاص، اگر شما یادتان باشد، در دوره ی قبلی که ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا برنده شد و آمد دولت را به دست گرفت، از برجام خارج شد. خب عکس العمل دولت ما در آن مقطع چه بود؟ همان لحظه ی اول خارج نشد، یک هفته فرصت داد، گفت بعد از یک هفته تصمیم می گیریم و اعلام می کنیم. خب یک هفته بعد دیدیم تصمیم نگرفت، دو هفته بعد هم تصمیم نگرفت، دو ماه بعد هم تصمیم نگرفت؛ یعنی آمریکا یک طرفه از برجام خارج شد و به هیچ تعهد خودش عمل نکرد، درحالی که ما همه ی تعهدات خودمان را اجرا کرده بودیم؛ لذا دولت در یک وضع انفعالی به سر می برد.

این قانون که در نه بند تصویب شد، وظایفی را برای دولت مشخص کرد؛ مشخص کرد که اگر آن ها برنگردند، ما پروتکل های الحاقی را که داوطلبانه اجرا کرده بودیم اجرا نمی کنیم. ضوابطی گذاشتیم که در نه بند، مرحله به مرحله مشخص شد و دولت مکلف شد این ها را اجرا کند و اجرا کرد و شما دیدید که هم دولت از انفعال بیرون آمد، هم اینکه بقیه ی کشورها در رابطه با بحث هسته ای و برجام پای کار آمدند و اصلا از حالت انفعال به حالت فعال برگشتیم و مسیر کار خودمان را انجام دادیم.

آن زمان هم یک بحث هایی می شد؛ می گفتند که اگر از پروتکل الحاقی بیرون بیاییم، فردا جنگ می شود، فردا فلان اتفاق می افتد! خب دیدید که هیچ کدام از این اتفاقات نیفتاد؛ این ها تحلیل های غلط و اطلاعات ناقصی بود که داده می شد. همه ی این ها برای ما تولید قدرت کرد، همه ی این ها به ما فرصت های جدیدی داد که ما نمونه های آن را دیدیم. لذا همان طور که رهبر انقلاب باز هم تأکید فرمودند، قانون «اقدام راهبردی» واقعا یک قانون اساسی و یک قانون قدرتمند است که دست دولت را برای مذاکرات پر کرده. طبیعتا همین الان هم اگر بنایی بر گفت وگو باشد، مطمئن باشید که ما با قدرت بیشتر این کار را انجام می دهیم. البته ما بارها گفته ایم که ما برای مذاکره ای که منجر به انتفاع اقتصادی ملت ایران بشود کاملا آماده ایم، این کار را انجام می دهیم و این قانون دارد کمک می کند که در مذاکرات، انتفاع اقتصادی و بهره مندی اقتصادی به طور کامل برای کشور و مردم ما فراهم بشود.

- آقای قالیباف! در آن دیدار، حضرت آقا باز هم درباره ی ورود مجلس به مسائل بین المللی صحبت کردند و فرمودند که مجلس و نمایندگان مجلس می توانند در مسائل بین المللی و در زمینه ی دیپلماسی فعال باشند؛ می خواهم یک مقدار در مورد این موضوع صحبت بکنید. به خصوص، شما اخیرا سفری به روسیه داشتید و با مقامات ارشد روسیه دیدارهایی داشتید؛ در مورد این دیپلماسی پارلمانی و اثری که مجلس و نمایندگان مجلس می توانند در این زمینه داشته باشند، یک مقداری توضیح بفرمایید.

قالیباف: به هرحال، در حوزه ی سیاست خارجی، رابطه ی بین دولت ها یک بحث است، رابطه ی دیپلماسی پارلمانی بین پارلمان ها یک بحث دیگر است. محدودیتی که بین دولت ها هست، گفت وگوهایی که بین دولت ها هست و پروتکل هایی که آنجا رعایت می شود، در حوزه ی ارتباطات بین نمایندگان مجلس و رؤسای مجلس و پارلمان ها خیلی بازتر است؛ در واقع، نوعی از دیپلماسی عمومی است و ارتباط بین پارلمان ها، نمایندگان و حتی مردم دو کشور، این فرصت ها را فراهم می کند. خیلی وقت ها مذاکراتی که شاید در سطح رؤسای جمهور یا حتی در سطح وزرای خارجه و وزرای دیگر شکل نمی گیرد، بدون هیچ تعارفات رسمی، به راحتی بین مجالس و گروه های دوستی شکل می گیرد.

ما خیلی وقت ها با بعضی کشورها ارتباط نداریم، ولی گروه های دوستی بین پارلمانی با همدیگر رفت وآمد می کنند و موضوعات مورد بحث قرار می گیرد. لذا هم می تواند ارتقاء سطح روابط و تسهیلگری برای روابط بین دو کشور را در سطح دولت ها فراهم کند، هم می تواند تسهیلگری کند آن توافقاتی را که انجام شده و می خواهد تبدیل به قرارداد بشود و اجرائی بشود. خیلی از این توافقات نیازمند به قوانین و مقرراتی است که در پارلمان ها باید به تصویب برسد؛ خب طبیعتا این قانون ها تصویب می شود. خیلی وقت ها قوانین مانع بعضی اتفاقات و تصمیم گیری ها می شود؛ پارلمان ها می توانند کمک کنند که این قوانین را به نفع کشور تغییر بدهند تا دولت بتواند این مذاکرات را پیگیری کند و انجام بدهد.

خیلی از نشست ها و پیمان هایی که در دنیا وجود دارد، مثل همین «بریکس» که امسال ریاستش بر عهده ی روسیه بود و در سن پترزبورگ برگزار شد، در بخش های مختلف تشکیل میشود؛ یعنی آنجا رؤسای جمهور با هم نشست دارند، وزرای امور خارجه با هم نشست دارند، وزرای اقتصادی و زیرساختی و صنعتی با هم نشست دارند یا در حوزه ی مسائل فرهنگی و حتی در مسائل اجتماعی و ورزشی و در بخش های مختلف، تعاملاتی با هم دارند؛ این ها پیمان هایی هستند که در سطح بین الملل، با همدیگر همکاری دارند. خب اینجا رؤسای مجالس هم برای این پیمان ها می توانند مکمل هم باشند.

در پیمان «شانگهای» هم همین طور است، در حوزه ی اوراسیا هم این گونه است. لذا همین طور که حضرت آقا تأکید کردند، اگر در ارتباط بین پارلمان ها در سیاست خارجی فعال باشیم، حتما اثرگذار است و می تواند به این موضوعات کمک کند که با تأکید حضرت آقا، ما حتما در مجلس دوازدهم ساختارهای مجلس را و توجه به این موضوع را ان شاءالله بیش از گذشته در اولویت کار قرار خواهیم داد.

- آقای دکتر قالیباف! شروع دولت و مجلس جدید تقریبا هم زمان شده با آغاز برنامه ی هفتم پیشرفت کشور؛ هم زمانی این ها که مجلس جدید است، دولت جدید است و این برنامه هم در آغاز راه است چه اثراتی بر همدیگر دارد و مجلس و دولت چطور می توانند به همدیگر کمک بکنند و برای دستیابی حداکثری به اهداف این برنامه مکمل هم باشند؟

قالیباف: من در ابتدای صحبتم به همین موضوع اشاره کردم. نگاه کنید! قبلا این گونه بود که دولت ها در دو سال آخر دوره ی دوم خودشان که معمولا دولت ها دو دوره ای بودند برنامه را می نوشتند، مجلس هم تصویب می کرد، ولی وقتی برنامه ابلاغ می شد، دولتی که برنامه را نوشته بود دیگر بر اجرای آن هیچ نقشی نداشت؛ حتی خود مجلسی هم که این را تصویب کرده بود، در اجرای این برنامه نقشی نداشت. البته قانون بود، ولی بپذیریم وقتی که یک دولت دیگری یک برنامه ای را می نویسد برای مدت پنج سال و بعد یک دولت دیگر می خواهد آن را اجرا کند، شاید نظر دیگری داشته باشد.

همیشه یکی از علت هایی که برنامه های ما کمتر از سی درصد تحقق پیدا می کرد، به خاطر نبودن این هم زمانی بین دولت ها و مجلس در اجرا و تصویب این برنامه بود. یکی از ویژگی های مثبتی که این برنامه الان پیدا کرده، همین هم زمانی است. مخصوصا اینکه خود جناب آقای پزشکیان به عنوان رئیس دولت جدید، در مجلس بودند و در این برنامه نقش داشتند؛ ایشان هم در همه ی مناظراتشان و امروز هم در همه ی صحبت هایشان بر اجماع بین همه ی گروه ها و سلایق از یک طرف، دوم بر تبعیت از سیاست های کلانی که تصویب شده و ابلاغ شده، و سوم بر محور کار بودن برنامه ی هفتم تأکید کردند و می کنند.

از جهت زمانی هم مجلس و دولت چهار سال از پنج سال این برنامه را مشترکا کار می کنند. طبیعتا دولت بعدی و مجلس بعدی که بیاید، چون سال آخر برنامه است، آن ها باید برنامه ی بعدی را تهیه کنند؛ وقتی برنامه را آن ها تهیه می کنند، همان هایی هستند که خودشان می خواهند برنامه را اجرا کنند. به نظر من، این هم زمانی فرصت مناسبی است که می توانند این کار را انجام بدهند و پیش بروند.

البته اینکه من می گویم الان برنامه ی هفتم میثاق ملی ما است، شما می دانید سال ۱۴۰۴ که سال آینده است، پایان برنامه ی بیست ساله است؛ پس تنها سند رسمی قانونی ای که همه ی ما می توانیم حول آن حرکت کنیم، همین برنامه ی هفتم است که ان شاءالله به آن متعهدیم؛ هم دولت، هم مجلس و همه ی ارکان حکومت در بخش های مختلف، همه ی نهادهای عمومی و مردم عزیزمان، بخش خصوصی، بخش تعاونی، بخش دولتی، همه باید دست به دست هم بدهیم ان شاءالله تا اهداف این برنامه محقق شود. این برنامه هم چون من در جزئیات این برنامه هستم واقعا برنامه ای است که قابل دسترس است، قابل انجام است و برنامه ای نیست که خیلی رؤیایی باشد و آرزوها در آن نوشته شده باشد؛ واقعا برنامه ای است که می تواند ضمانت اجرائی داشته باشد و قابل اجرا است؛ یعنی قانونی نیست که نوشته بشود و زمینه ی اجرائی نداشته باشد. امیدوارم که بتوانیم در حوزه ی مسائل اقتصادی و ثبات اقتصادی در کشور، ان شاءالله شاهد این تحول باشیم.

- آقای قالیباف! ما روز پنج شنبه خدمت آقای پزشکیان بودیم و با ایشان مصاحبه کردیم. در آن مصاحبه، آقای پزشکیان گفتند که از جریان ها و گروه های مختلف سیاسی، خواسته اند که پیشنهادهای خودشان و گزینه های خودشان برای کابینه ی جدید را به ایشان معرفی کنند. می خواهیم بدانیم که آیا این درخواست از شما هم شده و آیا شما هم گز ینه هایی را به ایشان معرفی کرده اید یا نه؟

قالیباف: یک کار خوبی که آقای دکتر پزشکیان کردند این بود که به همه ی گروه های سیاسی، به همه ی بخش های خصوصی و نهادهایی که نمایندگی می کردند بخش خصوصی را نهادهای عمومی غیر دولتی این پیشنهادها را داده اند و از آن ها خواسته اند. البته نامه ای را برای من هم نوشتند به شخص من؛ نه به عنوان رئیس مجلس ولی من طبیعتا به خاطر جایگاه حقوقی ای که دارم، هیچ موقع نه لیستی فرستادم که افرادی را پیشنهاد داده باشم، نه سر این موضوع به صورت مصداقی صحبت کرده ایم؛ من در صحبتم هم به این موضوع اشاره کردم.

وقتی که ایشان نظرات همه را بگیرند و جمع بندی بکنند، طبیعتا به تعدادی از افراد می رسند و ممکن است در خصوص هر کدام از وزرا، تعدادی گزینه ی مشخص بر اساس آن شاخص ها باشد؛ بدون شک، آن موقع حتما بحث های جدی ای بین مجلس و دولت شکل می گیرد که تصمیم نهایی آنجا گرفته می شود تا با توافق ان شاءالله بتوانند بیایند و همه ی کابینه ان شاءالله بتواند از مجلس رأی اعتماد خودش را بگیرد و بدون نبودن وزیری ان شاءالله کار در دولت شروع بشود. فکر می کنم این زمینه بین مجلس و دولت وجود دارد و فکر می کنم در روزهای آینده این کار رقم بخورد.



- زمان ارائه فهرست پیشنهادی شان را هم با شما مطرح کرده اند؟

قالیباف: ما همین شنبه ی قبل که صحبت کردیم و همین امروز هم باز با هم جلسه داریم، سر این موضوع صحبت می کنیم. همه ی تلاش ایشان این است که زودتر از آن پانزده روز انجام شود. من گفتم از روز سه شنبه، ایشان دو هفته فرصت دارند؛ ولی اراده ی خودشان بر این است که از این زمان، حداکثری استفاده نکنند، حداقلی استفاده کنند و در کمترین روزها ان شاءالله آن را ارائه بدهند.

- سؤال آخر هم اینکه شاید مردم دوست داشته باشند بدانند در جلسات ریاست محترم مجلس شورای اسلامی با رئیس جمهور منتخب، قبل از تنفیذ و تحلیف، چه چیزهایی می گذرد. ما خدمت آقای پزشکیان هم که رفته بودیم، گفتند آقای دکتر قالیباف اینجا رفت وآمد دارند و روابط هم خیلی حسنه است.

قالیباف: بله، خب آشنایی ما با آقای دکتر پزشکیان بیش از دو دهه است. زمانی که ایشان معاون وزیر بودند و بعد هم وزیر بهداشت و درمان شدند، آن زمان بنده مسئولیت نیروی انتظامی را داشتم و در دولت ارتباطات نزدیکی وجود داشت. بعد هم ایشان در مجلس بودند، باز ما در مجلس ارتباط داشتیم؛ مخصوصا در چهار سال گذشته هم که ایشان در مجلس بودند، من هم در مجلس بودم، ارتباط هایمان به هم بسیار نزدیک است. یک ویژگی ای که جناب آقای پزشکیان دارند این است که واقعا هیچ وابستگی حزبی ندارند.

ممکن است ایشان یک اندیشه داشته باشند، یک نگاه داشته باشند، یک رویکرد داشته باشند که آن رویکرد هم بیشتر رویکرد عدالت خواهی و صداقت و صمیمیت و ویژگی های خودشان است که واقعا ویژگی های بسیار تحسین برانگیزی است و شاید یک سلیقه ای هم داشته باشند؛ ولی ایشان واقعا قیدوبند حزبی ندارند و با موضوعات هم آشنایی دارند، مخصوصا با برنامه ی هفتم. سر این موضوعات، مرتب با هم صحبت می کنیم. البته بعضی اوقات حتی روی نفرات هم به صورت کلی بحث می شود. البته از وقتی ایشان منتخب شدند، ما جلسات سران را که سه نفره همیشه برگزار می شود، از همان روز اول برقرار کردیم. همین امروز هم که شنبه است، باز ما جلساتمان را داریم. ما الان در اینجا بیشتر به اولویت ها داریم توجه می کنیم؛ اینکه چالش های مهممان کجا است و چه کاری باید انجام بدهیم.

مهم ترین موضوعی که داریم این است که در کشور باید تولید ثروت اتفاق بیفتد؛ همه ی حرف هایی که می زنیم، اگر کیک اقتصاد بزرگ تر نشود، مشکلات ما حل نمی شود. لذا متمرکز به این بحث ها هستیم که کار را برنامه ی هفتم هم برای ما مشخص کرده؛ باید ببینیم در برنامه ی هفتم، کدام اولویت را باید شروع کنیم که همه با آن توافق کنند و این کار را انجام بدهیم. امیدوارم و مطمئن هم هستم که ان شاءالله با شروع کابینه و آغاز کار، بتوانیم پرشتاب تر در حل مشکلات گام برداریم که مردم ما بعد از این سختی هایی که امروز شاهدش هستند، ان شاءالله بتوانند آن آسایش و آرامش را پیدا کنند.

خیلی ممنون، اگر نکته ای در تکمیل بحث باقی مانده بفرمایید در خدمتیم.

نخیر؛ از همه شما متشکرم.