به گزارش خبرگزاری تسنیم، حج، آیینی است ریشه دار در تاریخ ایمان، که در اوج شکوه و عظمت، انسان را به فروتنی و تواضعی ناب فرامی خواند. در حج ابراهیمی، انسان از همه تعلقات دنیوی دل می کند، جامه تفاخر را از تن به در می آورد و در لباسی ساده و یکسان، چون دیگران، در پیشگاه پروردگار به عبادت می ایستد.

هیچ امتیازی از مال، جایگاه، نژاد یا زبان باقی نمی ماند؛ همه یکسان اند، همه بنده اند. این تساوی ظاهری، تجلی گویای حقیقتی درونی است: تواضع در برابر خالق، و فروتنی در برابر خلق. حاجی در این سفر، در مکتب ابراهیم(ع) می آموزد که بندگی، با خاکساری آغاز می شود و بزرگی، تنها در عبودیت است.

حج، تجلی عملی شکستن غرور و خودخواهی است؛ آیینی که در آن انسان خود را فراموش می کند تا خدای خویش را بیابد. حج ابراهیمی، کلاس بزرگ تعلیم فروتنی برای جان هایی است که در جستجوی تعالی اند. اینگونه است که حج گزار در حریم وارستگی، سر می نهد و دل می بازد و خاضعانه بر درگاه دوست پیشانی می ساید و خاشعانه شیوه شیدایی پیش می گیرد.

صادق آن است که با دیده خونبار آید هرکه را دعوی عشق است، پی یار آید

تا که صاحب نظری طالب آن یار آید این همه حسن ز هر آیینه بنمود نگار

از دل سوخته فریاد شرر بار آید … تا نسوزد دلی از عشق، ننالد جانسوز

الهی قمشه ای

امام علی علیه السلام در باره این فلسفه نورانی می فرماید: و فرض علیکم حج بیته الحرام. و جعله سبحانه علامة لتواضعهم لعظمته و اذعانهم لعزته(۱)

و بر شما واجب کرد حج خانه خود را … و آن را نشانه فروتنی مردم در (پیشگاه) عظمتش و تسلیم وپذیرش آنان نسبت به عزت و بزرگی اش قرار داد.

امام رضا علیه السلام نیز می فرماید:

ان علة الحج الوفادة الی الله … و ما فیه من الخضوع و الاستکانة والذل(۲).

…حج (باعث به وجود آمدن) خضوع، استکانت و ذلت می شود.

عالم ربانی، ملا مهدی نراقی در این باره می نویسد:

خدای تعالی آن (بیت عتیق) را با نسبت دادن به خود شرف بخشید و برای عبادت بندگان خود بر پا داشت و اطراف آن را حرم خود ساخت و با تحریم شکار و کندن درخت آن، بر حرمت خانه خود تأکید فرمود و آن را بمانند پایتخت پادشاهان مقرر داشت تا زیارت کنندگان از راه های دور، ژولیده مو و غبار آلود، قصد آن کنند و برای صاحب خانه تواضع و فروتنی کنند و به درگاه جلال و عزت و عظمت او تضرع و زاری نمایند؛ با اعترافشان به اینکه او منزه است از اینکه خانه ای وی را در برگیرد یا در شهری جای گیرد.(۳).

امام راحل قدس سره نیز در بحث های خود، به این مطلب اشاره فرموده که خودخواهی، تکبر و خودبینی، با روح حج (خدا خواهی و توحید) در تضاد است و شخص باید این صفات رذیله را کنار بگذارد:

حجاج مواظب باشند که رضای غیر خداوند را در اعمال خود، شرکت ندهند و جهات معنوی حج بسیار است و مهم آن است که حاجی بداند که کجا می رود … بداند که هر خود خواهی و خود بینی، با خدا خواهی مخالف است و با هجرت الی الله مباین و موجب نقص حج است(۴).

عارف والا مقام، ملکی تبریزی نیز در سفارش های خود به حج گزاران، آنان را چنین با فلسفه حج آشنا می کند:

باید با جسم و جان متواضع بوده و همانگونه که در روایات آمده است، یکی از کفش هایش را به دستش بگیرد. هر قدر می تواند باید در اظهار خشوع و خواری جدیت به خرج دهد(۵) ….

---------------

۱- نهج البلاغه، خطبه ۱

۲- علل الشرایع، ص۶۰۴

۳- جامع السعادات، ج۳، ص۴۸۰

۴ . صحیفه نور، ج۱۹، ص۱۹۹

۵ . المراقبات، ص۳۹۷

انتهای پیام/