به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، نشست تخصصی جایگاه نسخ خطی کردی در مطالعات زبان شناسی و حقوق فرهنگی عصر امروز با حضور مسئولان و فعالان این عرصه به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی در کتابخانه کردستان برگزار شد.

معصومه حسنی خونسار، سرپرست اداره کل کتابخانه های عمومی استان کردستان در این مراسم ضمن عرض خیرمقدم و تبریک هفته کتاب و کتابخوانی اظهار داشت: امیدواریم با هم افزایی با فعالان این عرصه بتوانیم در راستای ارتقای سرانه مطالعه و فعالیت های فرهنگی گام بردلریم.

وی اذعان کرد: نسخ خطی کردی کردستان در همدان نگهداری می شود و این باید یکی از دغدغه های ما باشد چراکه آثار ارزشمند در این استان نگهداری نمی شود.

سرپرست کتابخانه های استان کردستان تصریح کرد: درصددیم که این اسناد(۵۴ نسخ خطی کردی) را از همدان به استان منتقل و در کتابخانه امام خامنه ای در سنندج نگهداری شود.

حسنی از فعالیت ۵۴ باب کتابخانه عمومی نهادی و ۲۸ باب کتابخانه عمومی با مشارکت ۵۰ هزار نفر در استان کردستان خبر داد و عنوان کرد: عضویت رایگان شهروندان، پویش «اهدای کتاب، اهدای دانایی» و نشست با فعالان حوزه کتاب کودک و نوجوان از دیگر برنامه های این هفته است.

تنوع گویشی ضامن بقای زبان

یادگار کریمی، رئیس پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان تنوع گویشی را ضامن بقای زبان دانست و اظهار داشت: سال ۹۵ اطلس جغرافیای کردی توسط دانشجویان این دانشگاه طراحی شد. در این طرح در جغرافیای استان زبان کردی مرکزی سورانی، اردلانی، کردی جنوبی و اورامی مورد بررسی قرار گرفته است.

وی تنوع زبانی در کشور را بی نظیر خواند و گفت: کل کشور آلمان یک زبان دارد اما در کشور خودمان روستا به روستا و شهر به شهر با زبان مختلفی صحبت می کنند.

رئیس پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان با اشاره به وجود ۱۰۱ واژه و متغیر مختلف در زبان کردی تصریح کرد: متاسفانه ترندهایی در سطح جامعه وجود و فعالیت داشته که به نام یکسان سازی زبان کردی، منجر به از بین رفتن زبان کردی می شوند. وقتی این اتفاق بیفتد ذهنیت منفی به زبان مادری ایجاد می شود.

وی با ذکر اینکه اگر همه با یک لهجه صحبت کنند، گویش ها از بین می رود، خطاب به حاضران در این نشست یادآور شد: ما یک رسالت تاریخی داریم، به اندازه کافی تیشه به ریشه زبان کردی زده ایم، اینجا متوقف کنیم، دنبال استانداردسازی نباشیم، چراکه خطای بزرگی است.

کریمی خاطر نشان کرد: در کشورهای دیگر میلیون ها دلار برای احیای زبان های شان هزینه می کنند اما ما چکار کرده ایم؟ تا زمانی که این درک نرسیم که تنوع لهجه ها قنای ملی است، نمی توان کاری کرد.

وی با بیان اینکه بیشترین تنوع زبان کردی در ایران است، افزود: تنوع زبانی تابعی از مختصات تنوع زیستی(حفظ کلیت زبان) بوده و حفظ و پاسداشت حقوق زبانی و فرهنگی را به دنبال خواهد داشت.

رئیس پژوهشکده کردستان شناسی دانشگاه کردستان اذعان کرد: گویش ها روزانه از بین می روند و همه ما در برابر این وضعیت مسئول هستیم کما اینکه همه ما دغدغه حفظ زبان کردی را نیز داریم.

کسی سراغ نسخ خطی کردی را نمی گیرد

مظهر ادوای، پژوهشگر تاریخ و نسخ خطی اورامی نیز در این نشست با بیان اینکه نسخه خطی به عنوان دست نوشته از چند برگ تا چند صد صفحه را در بر می گیرد، اظهار کرد: این ظرفیت نهفته دنیایی از اطلاعات در حوزه های مختلف از جمله تاریخ فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و مردم شناسی، باستان شناسی و زبان شناسی را ارائه می دهد.

وی با ابراز گله مندی از مسئولان برای عدم تحقق وعده ها در رابطه با بی توجهی به نسخ خطی کردی اورامی گفت: برای پروژه ثبت جهانی اورامان ۳۰۲ نسخه خطی در قالب ۷ دسته همچون دینی، اشعار، تاریخ و داستان نویسی مختلف تهیه و ارائه شد.

ادوای مدعی شد: نسخ خطی کودکان ۳۰۰ سال پیش در روستای اورامان نوشته شده اما از آنموقع تاکنون کسی سراغ آن را نگرفته است. نسخ خطی زیادی در حوزه های مختلف وجود داشته که در کتابخانه های برلین و سایر کشورها و داخل کشور نگهداری می شود.

وی ابراز داشت: متاسفانه نسخ خطی کردی در همدان نگهداری مش شود و بسیاری از افراد این نسخ ها را در استان های دیگر به فروش می رسانند !

این پژوهشگر کردستانی مدعی شد: زمانی که مرادنیا، استاندار سابق کردستان بود، در قالب نامه ای طرحی را برای حفظ آثار این حوزه ارئه دادم که سال گذشته نیز موضوع را پیگیری کردم، در قالب همان نامه مانده است.

ادوای خاطر نشان کرد: در استان کردستان در میراث فرهنگی، کتابخانه و دانشگاه کردستان نمایشگاه های کتاب برپا شده که امیدواریم نسخ های خطی نیز مورد توجه قرار گیرد. متاسفانه برخی از نشریه ها نیز نسخ خطی را تنها با هدف کسب سود و درآمد چاپ می کنند.

امید رشیدی حقوقدان و پژوهشگر حقوق فرهنگی نیز در این نشست با بیان اینکه حقوق فرهنگی، از لحاظ تعاریف و مصادیق بحثی مفصل است و مورد بی مهری قرار گرفته است، گفت: در اصل ۲۰ قانون اساسی کمتر به انتشار کتاب حقوق فرهنگی توجه شده و در کشور به ۱۰ فقره هم نمی رسد.

انتهای پیام/۴۸۱/