ایسنا/خوزستان یک جامعه شناس با بیان اینکه مردم عادی سازی شدن شرایط را با ضعیف شدن و یا کم ریسک شدن کووید ۱۹ یکی می دانند، گفت: نگاه جامعه نسبت به کووید ۱۹ بنیادی نیست و رفتار سلامت در ارتباط با کووید ۱۹ درونی نشده است، به این دلیل است که در ارتباط با استفاده از ماسک و رعایت دیگر پروتکل ها با نوسان مواجه هستیم و با وارد شدن در پیک، میزان استفاده از ماسک افزایش می یابد و به محض خارج شدن از آن، کاهش پیدا می کند.

علی عربی در گفت وگو با ایسنا، در خصوص دلایل بی توجهی به رعایت پروتکل های بهداشتی، اظهار کرد: در ارتباط با رعایت نکات بهداشتی در ایران یک نکته کلی وجود دارد؛ وقتی مطرح می شود که مردم کمتر پروتکل های بهداشتی را رعایت می کنند باید ببینیم که مبنای این مقایسه چیست؟ آیا واقعا بررسی و پژوهشی صورت گرفته و آیا پیش از این اطلاع رسانی به صورت کامل صورت گرفته و اکنون شاهد رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی هستیم؟ یا ممکن است مبنای مقایسه شرایطی باشد که به صورت تناوبی ایجاد شده است و پس از آن اظهار می شود که مردم کمتر رعایت می کنند.

وی ادامه داد: به نظر می رسد که در جامعه ما روند اولیه اطلاع رسانی صورت نگرفته است و اکنون مطرح می شود که مردم نسبت به گذشته کم تر پروتکل ها را رعایت می کنند. اما به نظر می رسد که مبنای مقایسه شرایط حادی است که ایجاد می شود. یعنی به هنگام ایجاد شرایط حاد از نظر شیوع کرونا، دولت مقررات و محدودیت های جدی وضع می کند و به تبع آن مردم نیز مقررات را رعایت می کنند و پس از اینکه فرآیند عادی سازی، به معنای «عبور از دوره بحرانی و حاد» انجام می شود، برای بیشتر افراد معادل با کنار گذاشتن پروتکل های بهداشتی خواهد بود.

مردم ضعیف شدن کووید ۱۹ را با عادی شدن شرایط یکی می دانند

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به این سوال که آیا کرونا برای مردم عادی شده است؟ تصریح کرد: ممکن است کرونا برای مردم عادی شده باشد و یا دولت ها پس از یک دوره بحرانی، شرایط را عادی سازی می کنند. به عنوان مثال پس از عبور از پیک سوم کرونا در کشور و کاهش مرگ و میر، در شرایط عادی سازی قرار گرفتیم. در این شرایط دولت به مرور زمان برخی از محدودیت ها را رفع می کند که باعث برگشتن مردم به زندگی عادی می شود. با توجه به اینکه جامعه ما متأسفانه ارتباط اولیه را با خود مساله پاندمی کرونا برقرار نکرده است، همچنان به محض اینکه دولت محدودیت ها را بر می دارد، مردم عادی سازی شدن شرایط را با ضعیف شدن و یا کم ریسک شدن کووید ۱۹ یکی می دانند.

رعایت پروتکل های بهداشتی درونی نشده است

عربی با اشاره به تبعات عادی شدن کرونا، گفت: عادی شدن شرایط سبب می شود مردم پروتکل های بهداشتی را کنار بگذارند به این دلیل که مساله رعایت پروتکل ها درونی نشده است. به طور کلی ما با کاهش رعایت پروتکل های بهداشتی مواجه نیستیم. زمانی که فشار از سوی دولت برای رعایت پروتکل های بهداشتی افزایش پیدا می کند، میزان استفاده از ماسک نیز به تبع آن افزایش پیدا می کند و وقتی این فشار کمتر می شود، میزان استفاده از ماسک نیز کاهش می یابد.

وی تاکید کرد: وقتی بیان می شود که به عنوان مثال استفاده از ماسک در تهران از ۹۰ درصد به ۶۰ درصد کاهش پیدا کرده به این معنا است که مردم پیش از آن برای رعایت پروتکل های بهداشتی تحت فشار بودند و اکنون دوباره در فرآیند عادی سازی به رفتار قبلی خود بازمی گردند. این همان درکی است که مردم از بیماری کووید ۱۹ دارند.

این جامعه شناس افزود: مشکل ما از امروز نیست، وقتی گفته می شود که مردم کم تر رعایت می کنند می توان گفت در واقع از ابتدا روندی وجود نداشته است و متأسفانه تعامل جامعه به ویژه ساختارها و نهادهای رسمی با پدیده پاندمی یک برخورد متناقض و میان انکار کردن و انکار نکردن بوده است. همچنین در کنار این مساله شبکه های اجتماعی و اخبار کاذب مؤثر بودند. در نتیجه همه این مسائل دست به دست هم دادند که ما از ابتدا تا به امروز نتوانیم پیام صحیحی در ارتباط با ضرورت رعایت پروتکل های بهداشتی که همان استفاده از ماسک و شستن دست ها است، به جامعه منتقل و این پیام را نهادینه کنیم. در نتیجه این فرآیند کماکان ادامه دارد و به محض اینکه شرایط از حالت پیک خارج می شود، دوباره رفتار مردم مانند گذشته خواهد بود.

درونی نشدن «رفتار سلامت» درخصوص کووید ۱۹

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه نگاه جامعه نسبت به کووید ۱۹ بنیادی نیست و رفتار سلامت در ارتباط با کووید ۱۹ درونی نشده است، گفت: در ارتباط با استفاده از ماسک و رعایت دیگر پروتکل ها با نوسان مواجه هستیم و با وارد شدن در پیک، میزان استفاده از ماسک افزایش می یابد و به محض خارج شدن از آن، کاهش پیدا می کند.

با نوسانی از رعایت اجباری و کنارگذاشتن پروتکل ها مواجه ایم

عربی افزود: به نظر می رسد که ما با پدیده کاهش رعایت پروتکل های بهداشتی مواجه نیستیم بلکه ما با نوسانی از رعایت اجباری و کنارگذاشتن این رعایت ها مواجه هستیم. البته در جامعه با اشخاصی مواجه هستیم که پروتکل ها را کاملا رعایت می کنند و این رفتار درونی شده است اما در بیشتر اقشار جامعه این رفتار درونی نشده است.

این جامعه شناس تصریح کرد: در تعامل با پاندمی کووید ۱۹ از ابتدا با یک رفتار متناقض و پارادیکال مواجه بودیم و پس از عبور از پیک بیماری، دولت شرایط را عادی سازی می کند و این عادی سازی شدن شرایط برای جامعه به معنای کم خطر شدن کرونا تلقی می شود.

نقش رنگ بندی شهرها در میزان رعایت پروتکل ها

عضو هیات علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز در پاسخ به این سوال که آیا رنگ بندی شهرها از نظر شیوع کرونا تاثیری بر جامعه دارد؟ گفت: فرآیند رنگ بندی شهرها بر اساس میزان شیوع و خطرناک بودن ویروس یک روند صحیحی است که نه تنها در کشور ما بلکه در همه کشورها صورت می گیرد. در واقع این روند یک فرآیند عادی سازی شدن زندگی و فعالیت های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و … است. اما مشکل از جایی ایجاد می شود که ما به لحاظ درونی با پروتکل های بهداشتی و رفتارهای سلامت، ارتباط صحیح برقرار نکرده ایم که همان فهم و درک ناکامل از کووید ۱۹ در سطح جامعه است. فرآیند رنگ بندی شهرها درست است اما درک جامعه از عادی سازی شرایط غلط است، به این دلیل که رفتار سلامت درونی نشده است.

نقش اعتماد اجتماعی در پاندمی

وی در خصوص ارائه راهکارهایی برای نهادینه کردن رفتارهای سلامت در جامعه، تصریح کرد: از نظر جامعه شناختی نمی توان یک شبه این رفتار را تغییر داد. نهادینه کردن رفتار سلامت یک امر فرهنگی و زمان بر است. مهم این است که سیاست گذاری ما در امر سلامت تا جایی که امکان دارد عاری از هر گونه سوگیری باشد. وقتی می توان از جامعه انتظار برخورد درست در برابر پاندمی داشت که اعتماد اجتماعی وجود داشته باشد. یکی از مسائلی که می تواند به رعایت پروتکل های بهداشتی کمک کند این است که اعتماد اجتماعی پررنگ باشد. همچنین باید به جای سرمایه گذاری بر حوزه درمان، بر پیشگیری سرمایه گذاری کرد. بسیار مهم است که جامعه با نهادها تعامل یک دست داشته و تضادی نداشته باشد.

نقش کنشگران اجتماعی در پاندمی

وی با تاکید بر اینکه رفتارهای سلامت در جامعه درونی نشده است، تصریح کرد: بخشی از آن مرتبط با آموزش است. بحث دیگر زیرساخت های سلامت است. باید ببینیم که چقدر در حوزه پیشگیری سرمایه گذاری شده است. یکی دیگر از دلایلی که باعث می شود عدم رعایت مردم برجسته تر شود، کنش گران اجتماعی یا همان سلبریتی ها هستند. به عنوان مثال جشنواره ها و مراسم کلیدی مانند جشنواره فیلم فجر، بدون رعایت پروتکل های بهداشتی برگزار می شود. البته این مساله باعث رعایت نکردن پروتکل های بهداشتی نیست بلکه می تواند تشدیدکننده آن باشد.

انتهای پیام