جایگاه اصحاب و دشمنان امام حسین (ع) در آیینه قرآن (۲)- اخبار دین ، قرآن و اندیشه - اخبار فرهنگی تسنیم



به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، قرآن بهترین منبع و برترین شاخص برای شناخت جریانات حق و مدافعان حق و نیز شناخت جریانات باطل و باطل گرایان است. انسان وقتی قرآن را ملاک قرار دهد، تحلیل های بهتری می تواند از حوادث داشته باشد، ضمن آنکه قرآن متنی حی و پویا و آموزه های آن در تمام زمان ها و مکان ها ساری و جاری است. درباره حادثه عظیمی مثل عاشورا این تحلیل ضروری جلوه می کند؛ در فضایی که عمدتا از متون تاریخی آن هم با راویانی غیر شیعی به دنبال حقیقت این رویداد الهی هستند، بازگشت به آموزه های قرآنی سرفصل های تازه تری از قیام حسینی را به روی مردم و محققین می گشاید.

در شماره قبل به یکی از ویژگی های مهم قرآنی اصحاب امام حسین علیه السلام مبتنی بر آیه۲۴ انفال پرداخته شد، آنجا که خداوند فرمود «یا أیها الذین آمنوا استجیبوا لله و للرسول إذا دعاکم لما یحییکم و اعلموا أن الله یحول بین المرء و قلبه و أنه إلیه تحشرون؛ یعنی ای کسانی که ایمان آورده اید، چون خدا و پیامبر، شما را به چیزی فرا خواندند که به شما حیات می بخشد، آنان را اجابت کنید و بدانید که خدا میان آدمی و دلش حایل می شود و هم در نزد او محشور خواهید شد.» مطرح شد اصحاب امام حسین علیه السلام در اوج کسانی بودند که دعوت خدا و رسولش را با اطاعت از حجت زمان خود اجابت کردند و لذا احیاء شدند؛ اما چگونه احیاء شدند و این احیاء شدن شان به چه معناست؟

برای این منظور به آیات ۱۶۹ تا ۱۷۱ سوره آل عمران رجوع می کنیم. خداوند در این آیات می فرماید «و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله أمواتا بل أحیاء عند ربهم یرزقون؛ هرگز کسانی را که در راه خدا کشته شده اند، مرده مپندار، بلکه زنده اند، (به این صورت که) نزد پروردگارشان روزی های (معنوی) داده می شوند.» پس معادل «لما یحییکم» (اجابت کنید تا احیاء شوید) در آیه۲۴ انفال، می شود «بلأحیاء عند ربهم یرزقون». اما مسئله به اینجا ختم نمی شود، بلکه از آنجا که شهدا زنده اند، در بین مؤمنان تردد می کنند و طبق آیه بعد اینگونه رفتار می کنند «فرحین بما آتاهم الله من فضله و یستبشرون بالذین لم یلحقوا بهم من خلفهم ألا خوف علیهم و لا هم یحزنون»؛ یعنی نسبت به آنچه که خداوند از فضلش داده خوشحالند و به کسانی که به آنها ملحق نشدند، بشارت می دهند که هرگز خوف و حزنی به خودشان راه ندهند. این بشارت شامل بشارت باطنی و معنوی در روح و جان مؤمنان است.

از این جهت است که جامعه مؤمنان نسبت به شهدا حس حضور دارند و آنها را با روح و جانشان درک می کنند و اگر در ماه محرم می بینیم حس و حال مردم عاشورایی و حسینی شد، به دلیل همین حضور باطنی اما در عین حال حقیقی شهدای کربلا بین مردم است منتها نه با جسم مادی بلکه با جسم برزخی. اینها حقایقی است که ما در باور خود به آنها عمیقا اعتقاد داریم، اما به عرصه قلم و کتاب و عرصه عمل نمی کشانیم. اما ماجرا به اینجا ختم نمی شود بلکه در آیه بعد علاوه بر پرهیز مؤمنان از خوف و حزن، این رفتار را انجام می دهند: «یستبشرون بنعمة من الله و فضل و أن الله لا یضیع أجر المؤمنین»؛ (۱۷۱ آل عمران) یعنی مؤمنان را به نعمتی از جانب خدا و فضل و اینکه خداوند اجر مؤمنان را تضییع نمی کند، بشارت می دهند. جالب است که در تشییع پیکر پاک شهید حاج قاسم سلیمانی وقتی پای صحبت مردم می نشستی، مدت ها حاج قاسم را در کنار خود احساس می کردند و به حضورش بین مردم ایمان داشتند. ضمن آنکه احادیث متعددی وجود دارد که مبنی بر همین حقیقت قرآنی است؛ به عنوان نمونه امام صادق علیه السلام به ابوبصیر ذیل همین آیات فرمود «هم و الله شیعتنا إذا دخلوا الجنة و استقبلوا الکرامة من الله- استبشروا بمن لم یلحق بهم من إخوانهم من المؤمنین فی الدنیا ألا خوف علیهم و لا هم یحزنون و هو رد علی من یبطل الثواب و العقاب بعد الموت»؛ (منظور از یستبشرون بالذین لم یلحقوا …) والله شیعیان ما هستند؛ هنگامی که وارد بهشت می شود و با کرامتی از جانب خداوند مواجه می شوند، به کسانی که به آنها ملحق نشدند از برادران مؤمن شان در دنیا بشارت می دهند که «ألا خوف علیهم و لا هم یحزنون»؛ و این دلیلی بر بطلان کسانی است که به بطلان ثواب و عقاب بعد از مرگ اعتقاد دارند. (تفسیر القمی، ج۱، ص۱۲۷)

نکته پایانی و نقطه اتصال دیگر این آیات سوره آل عمران با سوره انفال آیه بعدی یعنی ۱۷۲ آل عمران است. خداوند می فرماید این مؤمنان که در راه خدا شهید شدند و به سایر مؤمنان در دنیا بشارت نعمت خدا و فضل او را می دهند، این ویژگی را دارند «الذین استجابوا لله و الرسول من بعد ما أصابهم القرح للذین أحسنوا منهم و اتقوا أجر عظیم»؛ آنها برای خدا و رسولش (دعوت حق) را اجابت کردند، بعد از آنکه به آنها آسیب وارد شده بود؛ برای کسانی از آنان که نیکی و تقوا پیشه کردند اجری بزرگ است.» در واقع این آیه معادل آیه۲۴ انفال است که فرمود «یا أیها الذین آمنوا استجیبوا لله و للرسول …» و توضیح «لما یحییکم» در آیات سوره آل عمران است.

انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «جایگاه اصحاب و دشمنان امام حسین (ع) در آیینه قرآن (۲)- اخبار دین ، قرآن و اندیشه - اخبار فرهنگی تسنیم» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.