بایدها و نبایدهای تغذیه ای برای روزه داری در ایام کرونا

مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: زﻳﺎده روی در ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﺷﻴﺮﻳﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻠﻮا و ﺷﻠﻪ زرد ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ درﻳﺎﻓﺖ اﻧﺮژی و ﭼﺎﻗﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﻣﻰ ﺷﻮد.
به گزارش ایسنا، دکتر زهرا عبداللهی درخصوص وﻋﺪه های ﻏﺬاﻳﻰ در ماه رمضان و ایام روزه داری، اظهار کرد: وﻋﺪه ﺳﺤﺮی و دو وﻋﺪه اﻓﻄﺎر و ﺷﺎم، وﻋﺪه ﻫﺎی اﺻﻠﻰ در ماه مبارک رمضان است، ﺑﻪ وﻳﮋه اﻓﺮادی ﻛﻪ در ﻃﻮل روز ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی دارﻧﺪ، ﻧﻮع ﻏﺬاﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی سرو می کنند، ﺑﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻧﺮژی و ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن، ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ در ﺣﻔﻆ ﻛﺎراﻳﻰ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﻛﻢ آﺑﻰ ﺑﺪن ، ﺿﻌﻒ و ﺧﺴﺘﮕﻰ دارد.
وی درخصوص نکات لازم در تهیه وﻋﺪه ﺳﺤﺮ، گفت: در وعده سحر از ﻏﺬاﻫﺎی ﻛﻢ ﺣﺠﻢ و ﻏﻨﻰ از ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻛﻪ ﻛﻢ ﻧﻤﻚ، ﻛﻢ ﭼﺮب و ﻛﻢ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. اﺻﻮﻻ ﻣﺼﺮف زﻳﺎد ﻗﻨﺪ، ﻧﻤﻚ و ﭼﺮﺑﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ از ﺳﺒﺰی ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ (ﺳﺒﺰی ﺧﻮردن و ﺳﺎﻻد ) ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. ﺳﺒﺰی ﻫﺎ ﺑﺎ دارا ﺑﻮدن ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻣﺨﺘﻠﻒ و آب، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎ و ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻰ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن، از ﺗﺸﻨﮕﻰ و ﺧﺸﻜﻰ ﮔﻠﻮ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮد را ﻣﺴﺘﻌﺪ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ ﻛﻨﺪ، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
وی افزود: ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد. ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ و ورود ﺳﺮﻳﻊ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻠﻮل ﻫﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺖ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮﺳﻨﮕﻰ زودرس ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻢ آب ﺷﺪن ﺑﺪن و ﺧﺸﻜﻰ ﮔﻠﻮ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮای اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ، در وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﺳﺒﺰی ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ آب ﺑﻴﺸﺘﺮی دارﻧﺪ و در ﻃﻮل روز از ﺗﺸﻨﮕﻰ و ﻛﻢ آﺑﻰ ﺑﺪن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻫﻮ، ﺧﻴﺎر و ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻰ، ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻫﺎی ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ مانند ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻫﺎی ﮔﺎزدار، ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎ و ﭼﺎی ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﭼﺎی ﭘﺮرﻧﮓ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﻨﮕﻰ، ﺧﺸﻜﻰ دﻫﺎن و ﮔﻠﻮ در ﻃﻮل روز ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد در وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮﻧﺪ. ﭼﺎی ﭘﺮرﻧﮓ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﺪر اﺳﺖ، ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ دﻓﻊ آب ﺑﺪن و ﻛﻢ آﺑﻰ در ﻃﻮل روزه داری ﺷﻮد.
عبداللهی خاطرنشان کرد: ﻏﺬاﻫﺎی غنی از ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ مانند، اﻧﻮاع ﻛﺒﺎب، ﺟﻮﺟﻪ ﻛﺒﺎب، ﻣﺎﻫﻰ و ﻏﺬاﻫﺎی ﺧﺸﻚ و ﭘﺮروﻏﻦ مانند، ﻛﺘﻠﺖ و ﻛﻮﻛﻮ، ﺳﻮﺳﻴﺲ و ﻛﺎﻟﺒﺎس، ﭘﻴﺘﺰا، ﻛﻠﻪ ﭘﺎﭼﻪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻏﺬاﻫﺎی ﭼﺮب و ﺳﺮخ ﺷﺪه و ﭘﺮادوﻳﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺣﺴﺎس ﺗﺸﻨﮕﻰ و ﺧﺸﻜﻰ دﻫﺎن در ﻃﻮل روز ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮﻧﺪ.
وی گفت: ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻰ، ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺎده و ﺳﺒﻚ مانند اﻧﻮاع ﭘﻠﻮ و ﺧﻮرش در ﺣﺠﻢ ﻛﻢ (ﺑﺮای اﻓﺮادی ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺪﻧﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮی در ﻃﻮل روز دارﻧﺪ) و ﻳﺎ ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺒﻜﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ وﻋﺪه ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ (ﺑﺮای اﻓﺮادی ﻛﻪ در ﻃﻮل روز ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻤﻰ دارﻧﺪ) ﺑﺮای وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﭘﺮﺧﻮری در وعده افطاری
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درخصوص وﻋﺪه ﻏﺬاﻳﻰ در اﻓﻄﺎر، عنوان کرد: در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻤﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﭘﺮﺧﻮری، از ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺒﻚ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﺮ اﻧﺮژی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. ﺳﻌﻰ ﺷﻮد ﻏﺬا ﺑﻪ آراﻣﻰ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﻮد. در ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر ﺑﺪن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژی ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻠﻮﻛﺰ دارد ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺳﺎﻋﺎت روزه داری را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ.
وی در خصوص غذایی که برای وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، گفت: ﻳﻚ ﻟﻴﻮان آب ﮔﺮم، ﭼﺎی ﻛﻤﺮﻧﮓ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻟﻴﻮان ﺷﻴﺮ ﮔﺮم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﺮﻣﺎ ﻳﺎ ﻋﺴﻞ در ﺷﺮوع اﻓﻄﺎر مصرف شود. اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺒﻚ مانند، ﻓﺮﻧﻰ، ﺷﻴﺮﺑﺮﻧﺞ، ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ و ﺳﺒﺰی ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﻋﺎدات ﺧﻮب ﻏﺬاﻳﻰ اﻳﺮاﻧﻰ در اﻳﻦ اﻳﺎم اﺳﺖ نیز توصیه می شود.
تاکید بر ﺷﺴﺘﺸﻮی ﻛﺎﻣﻞ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻰ کردن ﺳﺒﺰی ها
وی ضمن تاکید بر ﺷﺴﺘﺸﻮی ﻛﺎﻣﻞ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻰ کردن ﺳﺒﺰی ﻣﺼﺮﻓﻰ ﺑﺮاﺳﺎس دﺳﺘﻮرالعمل ٤ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ، درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻰ، تصریح کرد: اﻧﻮاع ﺳﻮپ ﻛﻢ ﭼﺮب، آش ﻛﻢ ﺣﺒﻮﺑﺎت و ﺳﺒﻚ، ﺣﻠﻴﻢ ﺑﺪون روﻏﻦ (ﺣﻠﻴﻢ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮﺑﻰ از ﻣﻮاد ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای، ﻓﻴﺒﺮ، ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﻣﻨﻴﺰﻳﻮم اﺳﺖ) ﻏﺬای ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮای اﻓﻄﺎر به شمار می رود. ﺧﻮردن آش ﻫﺎی ﻏﻠﻴﻆ و ﭼﺮب ﻛﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدی ﭘﻴﺎز داغ و ﻧﻌﻨﺎع داغ دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻓﺮاوان ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﺸﻜﻼت ﮔﻮارﺷﻰ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد.
مصرف مواد قندی محدود شود
وی گفت: ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ آب ﭘﺰ، ﺳﺒﺰی ﻫﺎی ﭘﺨﺘﻪ ﻣﺜﻞ ﻛﺪو، ﻛﻠﻢ، ﮔﻞ ﻛﻠﻢ، ﻫﻮﻳﺞ و ﻧﺨﻮد ﻓﺮﻧﮕﻰ، ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ آﺑﭙﺰ، ﻛﺮه و ﻋﺴﻞ ﻏﺬاﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮای اﻓﻄﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻣﻴﻪ و زوﻟﺒﻴﺎ ﻛﻪ دارای ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی ﻗﻨﺪ و ﭼﺮﺑﻰ، اﺳﻴﺪ ﻫﺎی ﭼﺮب اﺷﺒﺎع و ﺗﺮاﻧﺲ اﺳﺖ، ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﺷﻮد، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻰ زﻳﺎده روی در ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﺷﻴﺮﻳﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻠﻮا و ﺷﻠﻪ زرد ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ درﻳﺎﻓﺖ اﻧﺮژی و ﭼﺎﻗﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﻣﻰ ﺷﻮد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه درخصوص وﻋﺪه ﻏﺬاﻳﻰ ﺷﺎم در ایام روزه داری، گفت: ﺷﺎم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻰ از وﻋﺪه ﻫﺎی ﻏﺬاﻳﻰ ﻣﻬﻢ در روزه داری ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻓﺮاد روزه دار ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺻﺮف ﻳﻚ اﻓﻄﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده و ﺳﺒﻚ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﻮردن ﺷﺎم کنند.
وی افزود: در وﻋﺪه ﺷﺎم ﻣﻰ ﺗﻮان از ﮔﺮوه ﮔﻮﺷﺖ، ﻣﺮغ ﻳﺎ ﻣﺎﻫﻰ، ﺣﺒﻮﺑﺎت، ﻧﺎن ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺞ، ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻠﻮ و ﺧﻮرش، ﻛﻮﻛﻮﻫﺎ و ﻛﺘﻠﺖ ﻛﻢ روﻏﻦ، ﺧﻮراک ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻧﺎن ﺳﺒﻮس دار ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺒﺰی و ﺳﺎﻻد ، ﻣﺎﺳﺖ و ﻳﺎ دوغ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد.
وی گفت: ﻏﺬاﻳﻰ ﻛﻪ در وﻋﺪه ﺷﺎم مصرف ﻣﻰ ﺷﻮد، ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻢ ﭼﺮب و ﻛﻢ ﻧﻤﻚ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺲ از ﺷﺎم و ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﻣﻴﻮه و ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﻛﻢ آﺑﻰ ﺑﺪن و ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد. همچنین، ﻣﺼﺮف ﺳﺒﺰی و ﺳﺎﻻد در ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر و ﺧﻮردن ﻣﻴﻮه ﺑﻴﻦ اﻓﻄﺎر و ﺷﺎم و در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﺑﻴﻦ اﻓﻄﺎر ﺗﺎ ﺳﺤﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮﺑﻰ از وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ C و ﭘﻴﺶ ﺳﺎز وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ A است، ﺑﺮای ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺳﺒﺰی ﻫﺎ و ﻣﻴﻮه ﻫﺎ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ دارای ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﺎﻓﻰ ﻓﻴﺒﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﻳﺒﻮﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
عبداللهی تصریح کرد: در وﻋﺪه ﺷﺎم ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﺼﺮف ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻫﺎی ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﻮاع ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻫﺎی ﮔﺎزدار، ﻣﺎءاﻟﺸﻌﻴﺮ، آب ﻣﻴﻮه ﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﻰ واﻧﻮاع ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎ، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد از آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻰ ﺳﺎﻟﻢ، دوغ و ﻋﺮﻗﻴﺎت ﺳﻨﺘﻰ و ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎی ﺧﺎﻧﮕﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺷﻴﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: توصیه می شود که روزه داران ﭘﺲ از اﻓﻄﺎر، ﺗﺤﺮک و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ بدنی ﺑﺎ ﺷﺪت ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺼﺮف ﻛﺎﻟﺮی ﻣﻰ ﺷﻮد، داشته باشند. ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن در اوﻗﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ روز ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﻌﺪادی از ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎ، ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻮازن و ﺗﻌﺎدل ﺑﺪن، ﻣﺼﺮف ﻛﺎﻟﺮی، ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﻏﺬا ﻣﻰ ﺷﻮد.
وی گفت: ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺸﺘﺮ از ٨ ﻟﻴﻮان آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻰ ﺳﺎﻟﻢ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻃﺒﻴﻌﻰ و آب ﺳﺒﺰی ﻫﺎ و ﺻﻴﻔﻰ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ، آب ﻫﻮﻳﺞ، آب ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻰ و آب ﻛﺮﻓﺲ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ درﻳﺎﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت، ﻛﺎﻟﺮی و ﺗﺎ ﺣﺪودی ﻓﻴﺒﺮ ﻏﺬاﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد در ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻄﺎر ﺗﺎ ﺳﺤﺮ ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ اﻳﻤﻨﻰ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻮوﻳﺪ- ١٩، ﺑﺪن را از ﻛﻢ آﺑﻰ در ﻃﻮل روزه دای ﺣﻔﻆ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
عبداللهی خاطرنشان کرد: ﺧﻮردن ﻏﺬاﻫﺎی ﭼﺮب و ﺷﻮر و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻧﻮاع ﺗﻨﻘﻼت ﺷﻮر، اﻧﻮاع ﻛﻨﺴﺮوﻫﺎ، ﺷﻮرﻫﺎ، اﻧﻮاع ﺳﻮﺳﻴﺲ، ﻛﺎﻟﺒﺎس و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺴﺖ ﻓﻮدﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ و اﻳﺠﺎد ﺗﺸﻨﮕﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺟﺎی ﻧﻤﻚ از ﺳﺒﺰی ﻫﺎی ﺧﺸﻚ و ﻣﻌﻄﺮ و ﻣﺤﻠﻰ ﺑﺮای ﻃﻌﻢ دار ﻛﺮدن ﻏﺬا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
مصرف نمک محدود شود
وی با بیان اینکه ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻚ در وﻋﺪه ﻫﺎی اﻓﻄﺎر، ﺷﺎم و ﺳﺤﺮ در اﻳﻦ دوران ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ، ادامه داد: درﻳﺎﻓﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻚ، ﺑﺪن را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ واﻛﻨﺶ کرده و ﺑﺮای ﺟﺒﺮان آن ﻻزم اﺳﺖ آب ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. ﺑﻪ ﻋﻼوه در اﻓﺮادی ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﻳﺎ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ بیشتر اﺣﺘﻴﺎط کنند. ﻟﺬا ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻧﻤﻚ در ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬاﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻢ ﻧﻤﻚ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻤﻚ ﻳﺪدار ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.
وی گفت: ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎده ﻏﺬاﻳﻰ ﺑﺮای ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺗﺪرﻳﺠﻰ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن اﺳﺖ. ﺧﺮﻣﺎ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮﺑﻰ از ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی، ﻗﻨﺪ، ﻓﻴﺒﺮ و ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ اﺳﺖ و در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ. ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ۲ تا ۳ ﻋﺪد ﺧﺮﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. از ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺧﺮﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ ﻫﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷﻮد.
وی با بیان اینکه ﻣﻮاد ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ، زوﻟﺒﻴﺎ، ﺑﺎﻣﻴﻪ و ﮔﻮش ﻓﻴﻞ ، ﺣﻠﻮا و ﺷﻠﻪ زرد در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻓﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺳﺎﻋﺎت اوﻟﻴﻪ روز ﻣﻰ ﺷﻮد، نباید ﻣﺼﺮف شود، گفت: ﻣﺼﺮف آب زﻳﺎد در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﺻﺮف ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼل در ﻫﻀﻢ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد.
عبداللهی بیان کرد: ﺑﺴﻴﺎری از اﻓﺮاد از ﺗﺮس ﺗﺸﻨﮕﻰ در ﻃﻮل روز، ﺑﻌﺪ از ﺻﺮف ﺳﺤﺮی ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺮاوان آب ﻣﻰ ﻧﻮﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺎدت ﺻﺤﻴﺤﻰ ﻧﻴﺴﺖ. در ﻋﻮض ﺑﺮای ﺑﺮﻃﺮف کردن ﺗﺸﻨﮕﻰ در ﻃﻮل روز ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، در ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻄﺎر ﺗﺎ ﺳﺤﺮ از ﺻﻴﻔﻰ ﻫﺎ و ﻣﻴﻮه ﻫﺎی ﺳﺮﺷﺎر از آب ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻫﻮ، ﺧﻴﺎر، ﻫﻨﺪواﻧﻪ، ﺧﺮﺑﺰه ، ﻃﺎﻟﺒﻰ و ﻣﺮﻛﺒﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
وی گفت: از ﻧﻮﺷﻴﺪن زﻳﺎد ﭼﺎی ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﭼﺎی ﭘﺮ رﻧﮓ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی اﺟﺘﻨﺎب کنید، زﻳﺮا ﻛﻪ ﭼﺎی ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳش دﻓﻊ ادرار و از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻧﻤﻚ ﻫﺎی ﻣﻌﺪﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺪن در ﻃﻮل روز ﺑﻪ آن اﺣﺘﻴﺎج دارد، ﻣﻰ ﺷﻮد، اﺳﻴﺪ اﮔﺰاﻟﻴﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﺎی و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻚ و ﻣﻮاد ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻰ زﻳﺎد ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻏﺬا ﻣﻰ ﺷﻮد.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، وی تصریح کرد: اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﺨﺸﻰ از اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز روزاﻧﻪ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻰ از اﺳﻴﺪﻫﺎی ﭼﺮب ﺿﺮوری و وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎی ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﻰ ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﻰ روزه داری از روﻏﻦ ﻫﺎ و ﭼﺮﺑﻰ ﻫﺎی ﺧﻮراﻛﻰ در ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎدل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد، اﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﺳﻨﮕﻴﻦ، دﻳﺮ ﻫﻀﻢ، ﭘﺮ ﭼﺮب و ﺳﺮخ ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﻮﻳﻪ، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ ﺳﺮخ ﺷﺪه، ﭘﻨﻴﺮ ﭘﻴﺘﺰا، اﻧﻮاع ﻛﻮﻛﻮ و ﻛﺘﻠﺖ ﻫﺎی ﭼﺮب ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ. ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد از اﻧﻮاع روﻏﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﺰا، ذرت، ﺳﻮﻳﺎ، ﻛﻨﺠﺪ ﻳﺎ روﻏﻦ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻢ در ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎی ﻏﺬاﻫﺎی ﭼﺮب و ﺳﺮخ ﻛﺮده، از ﻏﺬاﻫﺎی آب ﭘﺰ و ﺑﺨﺎرﭘﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پایان تاکید کرد: باید توجه شود که ﺗﻤﺎم ﭼﺮﺑﻰ ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ روﻳﺖ ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺒﻞ از ﻃﺒﺦ باید ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﻫﻨﮕﺎم ﻃﺒﺦ ﻣﺮغ نیز ﺳﻌﻰ ﺷﻮد، اﺑﺘﺪا ﭘﻮﺳﺖ را ﺟﺪا ﻛﺮده و ه جای ﺳﺮخ ﻛﺮدن، از روش آب ﭘﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
انتهای پیام
به گزارش ایسنا، دکتر زهرا عبداللهی درخصوص وﻋﺪه های ﻏﺬاﻳﻰ در ماه رمضان و ایام روزه داری، اظهار کرد: وﻋﺪه ﺳﺤﺮی و دو وﻋﺪه اﻓﻄﺎر و ﺷﺎم، وﻋﺪه ﻫﺎی اﺻﻠﻰ در ماه مبارک رمضان است، ﺑﻪ وﻳﮋه اﻓﺮادی ﻛﻪ در ﻃﻮل روز ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮی دارﻧﺪ، ﻧﻮع ﻏﺬاﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی سرو می کنند، ﺑﺎ ﺗﺎﻣﻴﻦ اﻧﺮژی و ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن، ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻰ در ﺣﻔﻆ ﻛﺎراﻳﻰ و ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﻛﻢ آﺑﻰ ﺑﺪن ، ﺿﻌﻒ و ﺧﺴﺘﮕﻰ دارد.
وی درخصوص نکات لازم در تهیه وﻋﺪه ﺳﺤﺮ، گفت: در وعده سحر از ﻏﺬاﻫﺎی ﻛﻢ ﺣﺠﻢ و ﻏﻨﻰ از ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻛﻪ ﻛﻢ ﻧﻤﻚ، ﻛﻢ ﭼﺮب و ﻛﻢ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. اﺻﻮﻻ ﻣﺼﺮف زﻳﺎد ﻗﻨﺪ، ﻧﻤﻚ و ﭼﺮﺑﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻘﺪار ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ از ﺳﺒﺰی ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ (ﺳﺒﺰی ﺧﻮردن و ﺳﺎﻻد ) ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. ﺳﺒﺰی ﻫﺎ ﺑﺎ دارا ﺑﻮدن ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی ﻣﺨﺘﻠﻒ و آب، ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎ و ﻣﻮاد ﻣﻌﺪﻧﻰ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺪن، از ﺗﺸﻨﮕﻰ و ﺧﺸﻜﻰ ﮔﻠﻮ ﻛﻪ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮد را ﻣﺴﺘﻌﺪ اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ ﻛﻨﺪ، ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
وی افزود: ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد. ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻚ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦ و ورود ﺳﺮﻳﻊ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﻪ داﺧﻞ ﺳﻠﻮل ﻫﺎ و در ﻧﺘﻴﺠﻪ اﻓﺖ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮﺳﻨﮕﻰ زودرس ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﻢ آب ﺷﺪن ﺑﺪن و ﺧﺸﻜﻰ ﮔﻠﻮ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ زﻣﻴﻨﻪ را ﺑﺮای اﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ، در وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﺳﺒﺰی ﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ آب ﺑﻴﺸﺘﺮی دارﻧﺪ و در ﻃﻮل روز از ﺗﺸﻨﮕﻰ و ﻛﻢ آﺑﻰ ﺑﺪن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، ﻣﺜﻞ ﻛﺎﻫﻮ، ﺧﻴﺎر و ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻰ، ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻫﺎی ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ مانند ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻫﺎی ﮔﺎزدار، ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎ و ﭼﺎی ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ و ﭼﺎی ﭘﺮرﻧﮓ ﻫﻢ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺸﻨﮕﻰ، ﺧﺸﻜﻰ دﻫﺎن و ﮔﻠﻮ در ﻃﻮل روز ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ و ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد در وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮﻧﺪ. ﭼﺎی ﭘﺮرﻧﮓ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﻣﺪر اﺳﺖ، ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ دﻓﻊ آب ﺑﺪن و ﻛﻢ آﺑﻰ در ﻃﻮل روزه داری ﺷﻮد.
عبداللهی خاطرنشان کرد: ﻏﺬاﻫﺎی غنی از ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ مانند، اﻧﻮاع ﻛﺒﺎب، ﺟﻮﺟﻪ ﻛﺒﺎب، ﻣﺎﻫﻰ و ﻏﺬاﻫﺎی ﺧﺸﻚ و ﭘﺮروﻏﻦ مانند، ﻛﺘﻠﺖ و ﻛﻮﻛﻮ، ﺳﻮﺳﻴﺲ و ﻛﺎﻟﺒﺎس، ﭘﻴﺘﺰا، ﻛﻠﻪ ﭘﺎﭼﻪ و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﻏﺬاﻫﺎی ﭼﺮب و ﺳﺮخ ﺷﺪه و ﭘﺮادوﻳﻪ ﻣﻮﺟﺐ اﺣﺴﺎس ﺗﺸﻨﮕﻰ و ﺧﺸﻜﻰ دﻫﺎن در ﻃﻮل روز ﻣﻰ ﺷﻮﻧﺪ. ﺑﻪ وﻳﮋه در ﺷﺮاﻳﻂ ﻓﻌﻠﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻴﻮع ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻮوﻳﺪ ١٩ ﻣﻮاﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮﻧﺪ.
وی گفت: ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻰ، ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺎده و ﺳﺒﻚ مانند اﻧﻮاع ﭘﻠﻮ و ﺧﻮرش در ﺣﺠﻢ ﻛﻢ (ﺑﺮای اﻓﺮادی ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺪﻧﻰ ﺑﻴﺸﺘﺮی در ﻃﻮل روز دارﻧﺪ) و ﻳﺎ ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺒﻜﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ وﻋﺪه ﺻﺒﺤﺎﻧﻪ (ﺑﺮای اﻓﺮادی ﻛﻪ در ﻃﻮل روز ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻛﻤﻰ دارﻧﺪ) ﺑﺮای وﻋﺪه ﺳﺤﺮ ﻣﻰ ﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎﺷﺪ.
ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﭘﺮﺧﻮری در وعده افطاری
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت درخصوص وﻋﺪه ﻏﺬاﻳﻰ در اﻓﻄﺎر، عنوان کرد: در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻤﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰ از ﭘﺮﺧﻮری، از ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺒﻚ و در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل ﭘﺮ اﻧﺮژی اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. ﺳﻌﻰ ﺷﻮد ﻏﺬا ﺑﻪ آراﻣﻰ ﺟﻮﻳﺪه ﺷﻮد. در ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر ﺑﺪن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژی ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﮔﻠﻮﻛﺰ دارد ﻛﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺳﺎﻋﺎت روزه داری را ﺟﺒﺮان ﻛﻨﺪ.
وی در خصوص غذایی که برای وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، گفت: ﻳﻚ ﻟﻴﻮان آب ﮔﺮم، ﭼﺎی ﻛﻤﺮﻧﮓ و ﻳﺎ ﻳﻚ ﻟﻴﻮان ﺷﻴﺮ ﮔﺮم ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺧﺮﻣﺎ ﻳﺎ ﻋﺴﻞ در ﺷﺮوع اﻓﻄﺎر مصرف شود. اﺳﺘﻔﺎده از ﻏﺬاﻫﺎی ﺳﺒﻚ مانند، ﻓﺮﻧﻰ، ﺷﻴﺮﺑﺮﻧﺞ، ﻧﺎن و ﭘﻨﻴﺮ و ﺳﺒﺰی ﻛﻪ ﻳﻜﻰ از ﻋﺎدات ﺧﻮب ﻏﺬاﻳﻰ اﻳﺮاﻧﻰ در اﻳﻦ اﻳﺎم اﺳﺖ نیز توصیه می شود.
تاکید بر ﺷﺴﺘﺸﻮی ﻛﺎﻣﻞ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻰ کردن ﺳﺒﺰی ها
وی ضمن تاکید بر ﺷﺴﺘﺸﻮی ﻛﺎﻣﻞ و ﺿﺪ ﻋﻔﻮﻧﻰ کردن ﺳﺒﺰی ﻣﺼﺮﻓﻰ ﺑﺮاﺳﺎس دﺳﺘﻮرالعمل ٤ ﻣﺮﺣﻠﻪ ای وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ، درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﻜﻰ، تصریح کرد: اﻧﻮاع ﺳﻮپ ﻛﻢ ﭼﺮب، آش ﻛﻢ ﺣﺒﻮﺑﺎت و ﺳﺒﻚ، ﺣﻠﻴﻢ ﺑﺪون روﻏﻦ (ﺣﻠﻴﻢ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮﺑﻰ از ﻣﻮاد ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ ای، ﻓﻴﺒﺮ، ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و ﻣﻨﻴﺰﻳﻮم اﺳﺖ) ﻏﺬای ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮای اﻓﻄﺎر به شمار می رود. ﺧﻮردن آش ﻫﺎی ﻏﻠﻴﻆ و ﭼﺮب ﻛﻪ ﻣﻘﺪار زﻳﺎدی ﭘﻴﺎز داغ و ﻧﻌﻨﺎع داغ دارد و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺒﻮﺑﺎت ﻓﺮاوان ﺑﺪﻟﻴﻞ اﻳﺠﺎد ﻣﺸﻜﻼت ﮔﻮارﺷﻰ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻧﻤﻰ ﺷﻮد.
مصرف مواد قندی محدود شود
وی گفت: ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ آب ﭘﺰ، ﺳﺒﺰی ﻫﺎی ﭘﺨﺘﻪ ﻣﺜﻞ ﻛﺪو، ﻛﻠﻢ، ﮔﻞ ﻛﻠﻢ، ﻫﻮﻳﺞ و ﻧﺨﻮد ﻓﺮﻧﮕﻰ، ﺗﺨﻢ ﻣﺮغ آﺑﭙﺰ، ﻛﺮه و ﻋﺴﻞ ﻏﺬاﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺒﻰ ﺑﺮای اﻓﻄﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﻣﺼﺮف ﺑﺎﻣﻴﻪ و زوﻟﺒﻴﺎ ﻛﻪ دارای ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی ﻗﻨﺪ و ﭼﺮﺑﻰ، اﺳﻴﺪ ﻫﺎی ﭼﺮب اﺷﺒﺎع و ﺗﺮاﻧﺲ اﺳﺖ، ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺪود ﺷﻮد، ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻰ زﻳﺎده روی در ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻗﻨﺪی و ﺷﻴﺮﻳﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﻠﻮا و ﺷﻠﻪ زرد ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ درﻳﺎﻓﺖ اﻧﺮژی و ﭼﺎﻗﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد، ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﻣﻰ ﺷﻮد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در ادامه درخصوص وﻋﺪه ﻏﺬاﻳﻰ ﺷﺎم در ایام روزه داری، گفت: ﺷﺎم ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻜﻰ از وﻋﺪه ﻫﺎی ﻏﺬاﻳﻰ ﻣﻬﻢ در روزه داری ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد. ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ اﻓﺮاد روزه دار ﺣﺪود ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﺲ از ﺻﺮف ﻳﻚ اﻓﻄﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده و ﺳﺒﻚ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺧﻮردن ﺷﺎم کنند.
وی افزود: در وﻋﺪه ﺷﺎم ﻣﻰ ﺗﻮان از ﮔﺮوه ﮔﻮﺷﺖ، ﻣﺮغ ﻳﺎ ﻣﺎﻫﻰ، ﺣﺒﻮﺑﺎت، ﻧﺎن ﻳﺎ ﺑﺮﻧﺞ، ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﭘﻠﻮ و ﺧﻮرش، ﻛﻮﻛﻮﻫﺎ و ﻛﺘﻠﺖ ﻛﻢ روﻏﻦ، ﺧﻮراک ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ ﻧﺎن ﺳﺒﻮس دار ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﺒﺰی و ﺳﺎﻻد ، ﻣﺎﺳﺖ و ﻳﺎ دوغ اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮد.
وی گفت: ﻏﺬاﻳﻰ ﻛﻪ در وﻋﺪه ﺷﺎم مصرف ﻣﻰ ﺷﻮد، ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻢ ﭼﺮب و ﻛﻢ ﻧﻤﻚ ﺑﺎﺷﺪ. ﭘﺲ از ﺷﺎم و ﺗﺎ ﻗﺒﻞ از ﺧﻮاب ﻣﺼﺮف ﻣﻴﻮه و ﻣﺎﻳﻌﺎت ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﻛﻢ آﺑﻰ ﺑﺪن و ﺣﻔﻆ ﺳﻼﻣﺖ و اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد. همچنین، ﻣﺼﺮف ﺳﺒﺰی و ﺳﺎﻻد در ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر و ﺧﻮردن ﻣﻴﻮه ﺑﻴﻦ اﻓﻄﺎر و ﺷﺎم و در ﻓﺎﺻﻠﻪ زﻣﺎﻧﻰ ﺑﻴﻦ اﻓﻄﺎر ﺗﺎ ﺳﺤﺮ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮﺑﻰ از وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ C و ﭘﻴﺶ ﺳﺎز وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ A است، ﺑﺮای ﺗﻘﻮﻳﺖ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ ﺑﺪن ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺳﺒﺰی ﻫﺎ و ﻣﻴﻮه ﻫﺎ ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ دارای ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻛﺎﻓﻰ ﻓﻴﺒﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی از ﻳﺒﻮﺳﺖ ﻛﻤﻚ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
عبداللهی تصریح کرد: در وﻋﺪه ﺷﺎم ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﺼﺮف ﻧﻮﺷﻴﺪﻧﻰ ﻫﺎی ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﻮاع ﻧﻮﺷﺎﺑﻪ ﻫﺎی ﮔﺎزدار، ﻣﺎءاﻟﺸﻌﻴﺮ، آب ﻣﻴﻮه ﻫﺎی ﺻﻨﻌﺘﻰ واﻧﻮاع ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎ، ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد از آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻰ ﺳﺎﻟﻢ، دوغ و ﻋﺮﻗﻴﺎت ﺳﻨﺘﻰ و ﺷﺮﺑﺖ ﻫﺎی ﺧﺎﻧﮕﻰ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺷﻴﺮﻳﻦ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بیان کرد: توصیه می شود که روزه داران ﭘﺲ از اﻓﻄﺎر، ﺗﺤﺮک و ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ بدنی ﺑﺎ ﺷﺪت ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺼﺮف ﻛﺎﻟﺮی ﻣﻰ ﺷﻮد، داشته باشند. ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن در اوﻗﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ روز ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺗﻌﺪادی از ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﻣﺎﻫﻴﭽﻪ ﻫﺎ، ﺑﺎﻋﺚ اﻳﺠﺎد ﺗﻮازن و ﺗﻌﺎدل ﺑﺪن، ﻣﺼﺮف ﻛﺎﻟﺮی، ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﻮن و ﻛﻤﻚ ﺑﻪ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﻏﺬا ﻣﻰ ﺷﻮد.
وی گفت: ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺸﺘﺮ از ٨ ﻟﻴﻮان آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻰ ﺳﺎﻟﻢ و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت ﻃﺒﻴﻌﻰ و آب ﺳﺒﺰی ﻫﺎ و ﺻﻴﻔﻰ ﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ، آب ﻫﻮﻳﺞ، آب ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻰ و آب ﻛﺮﻓﺲ ﻛﻪ ﺳﺒﺐ درﻳﺎﻓﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻌﺎت، ﻛﺎﻟﺮی و ﺗﺎ ﺣﺪودی ﻓﻴﺒﺮ ﻏﺬاﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد در ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻄﺎر ﺗﺎ ﺳﺤﺮ ﺿﻤﻦ ﺣﻔﻆ اﻳﻤﻨﻰ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﻮﻧﻰ ﺑﺮای ﭘﻴﺸﮕﻴﺮی و ﻛﻨﺘﺮل ﺑﻴﻤﺎری ﻛﻮوﻳﺪ- ١٩، ﺑﺪن را از ﻛﻢ آﺑﻰ در ﻃﻮل روزه دای ﺣﻔﻆ ﻣﻰ ﻛﻨﺪ.
عبداللهی خاطرنشان کرد: ﺧﻮردن ﻏﺬاﻫﺎی ﭼﺮب و ﺷﻮر و ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ اﻧﻮاع ﺗﻨﻘﻼت ﺷﻮر، اﻧﻮاع ﻛﻨﺴﺮوﻫﺎ، ﺷﻮرﻫﺎ، اﻧﻮاع ﺳﻮﺳﻴﺲ، ﻛﺎﻟﺒﺎس و ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺴﺖ ﻓﻮدﻫﺎ ﺳﺒﺐ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ اﻳﻤﻨﻰ و اﻳﺠﺎد ﺗﺸﻨﮕﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد. ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﺑﻪ ﺟﺎی ﻧﻤﻚ از ﺳﺒﺰی ﻫﺎی ﺧﺸﻚ و ﻣﻌﻄﺮ و ﻣﺤﻠﻰ ﺑﺮای ﻃﻌﻢ دار ﻛﺮدن ﻏﺬا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
مصرف نمک محدود شود
وی با بیان اینکه ﻣﺤﺪود ﻛﺮدن ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻚ در وﻋﺪه ﻫﺎی اﻓﻄﺎر، ﺷﺎم و ﺳﺤﺮ در اﻳﻦ دوران ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ و ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ، ادامه داد: درﻳﺎﻓﺖ اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻚ، ﺑﺪن را ﻣﺠﺒﻮر ﺑﻪ واﻛﻨﺶ کرده و ﺑﺮای ﺟﺒﺮان آن ﻻزم اﺳﺖ آب ﺑﻴﺸﺘﺮی ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. ﺑﻪ ﻋﻼوه در اﻓﺮادی ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻌﺪ اﻓﺰاﻳﺶ ﻓﺸﺎر ﺧﻮن و ﻳﺎ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻴﻤﺎری ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺎﻳﺪ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ بیشتر اﺣﺘﻴﺎط کنند. ﻟﺬا ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، از ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻘﺪار ﻧﻤﻚ در ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬاﻫﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. اﻳﻦ ﻣﻘﺪار ﻛﻢ ﻧﻤﻚ ﺑﺎﻳﺪ از ﻧﻤﻚ ﻳﺪدار ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.
وی گفت: ﺧﺮﻣﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻣﺎده ﻏﺬاﻳﻰ ﺑﺮای ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺗﺪرﻳﺠﻰ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن اﺳﺖ. ﺧﺮﻣﺎ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮﺑﻰ از ﻣﻮاد ﻣﻐﺬی، ﻗﻨﺪ، ﻓﻴﺒﺮ و ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ اﺳﺖ و در ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻔﻴﺪ اﺳﺖ. ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد ﻛﻪ در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن ۲ تا ۳ ﻋﺪد ﺧﺮﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﺷﻮد. از ﻣﺼﺮف ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺧﺮﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻳﺮ ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ ﻫﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷﻮد.
وی با بیان اینکه ﻣﻮاد ﺧﻴﻠﻰ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ، زوﻟﺒﻴﺎ، ﺑﺎﻣﻴﻪ و ﮔﻮش ﻓﻴﻞ ، ﺣﻠﻮا و ﺷﻠﻪ زرد در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی ﻛﻪ ﺳﺒﺐ اﻓﺖ ﺳﺮﻳﻊ ﻗﻨﺪ ﺧﻮن در ﺳﺎﻋﺎت اوﻟﻴﻪ روز ﻣﻰ ﺷﻮد، نباید ﻣﺼﺮف شود، گفت: ﻣﺼﺮف آب زﻳﺎد در وﻋﺪه اﻓﻄﺎر و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﻦ ﺻﺮف ﻏﺬا ﺳﺒﺐ اﺧﺘﻼل در ﻫﻀﻢ ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﻣﻰ ﺷﻮد.
عبداللهی بیان کرد: ﺑﺴﻴﺎری از اﻓﺮاد از ﺗﺮس ﺗﺸﻨﮕﻰ در ﻃﻮل روز، ﺑﻌﺪ از ﺻﺮف ﺳﺤﺮی ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻓﺮاوان آب ﻣﻰ ﻧﻮﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﺎدت ﺻﺤﻴﺤﻰ ﻧﻴﺴﺖ. در ﻋﻮض ﺑﺮای ﺑﺮﻃﺮف کردن ﺗﺸﻨﮕﻰ در ﻃﻮل روز ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد، در ﻓﺎﺻﻠﻪ اﻓﻄﺎر ﺗﺎ ﺳﺤﺮ از ﺻﻴﻔﻰ ﻫﺎ و ﻣﻴﻮه ﻫﺎی ﺳﺮﺷﺎر از آب ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎﻫﻮ، ﺧﻴﺎر، ﻫﻨﺪواﻧﻪ، ﺧﺮﺑﺰه ، ﻃﺎﻟﺒﻰ و ﻣﺮﻛﺒﺎت اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
وی گفت: از ﻧﻮﺷﻴﺪن زﻳﺎد ﭼﺎی ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﭼﺎی ﭘﺮ رﻧﮓ در وﻋﺪه ﺳﺤﺮی اﺟﺘﻨﺎب کنید، زﻳﺮا ﻛﻪ ﭼﺎی ﺿﻤﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﻳش دﻓﻊ ادرار و از دﺳﺖ رﻓﺘﻦ ﻧﻤﻚ ﻫﺎی ﻣﻌﺪﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﺪن در ﻃﻮل روز ﺑﻪ آن اﺣﺘﻴﺎج دارد، ﻣﻰ ﺷﻮد، اﺳﻴﺪ اﮔﺰاﻟﻴﻚ ﻣﻮﺟﻮد در ﭼﺎی و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﻧﻤﻚ و ﻣﻮاد ﭘﺮوﺗﺌﻴﻨﻰ زﻳﺎد ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﻛﺎﻫﺶ ﺟﺬب ﻛﻠﺴﻴﻢ ﻏﺬا ﻣﻰ ﺷﻮد.
بنابر اعلام روابط عمومی وزارت بهداشت، وی تصریح کرد: اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﺨﺸﻰ از اﻧﺮژی ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز روزاﻧﻪ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻰ از اﺳﻴﺪﻫﺎی ﭼﺮب ﺿﺮوری و وﻳﺘﺎﻣﻴﻦ ﻫﺎی ﻣﺤﻠﻮل در ﭼﺮﺑﻰ ﺑﺎﻳﺪ در ﻃﻰ روزه داری از روﻏﻦ ﻫﺎ و ﭼﺮﺑﻰ ﻫﺎی ﺧﻮراﻛﻰ در ﺣﺪ ﻣﺘﻌﺎدل اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد، اﻣﺎ ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻰ ﺳﻨﮕﻴﻦ، دﻳﺮ ﻫﻀﻢ، ﭘﺮ ﭼﺮب و ﺳﺮخ ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻟﻮﻳﻪ، ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻰ ﺳﺮخ ﺷﺪه، ﭘﻨﻴﺮ ﭘﻴﺘﺰا، اﻧﻮاع ﻛﻮﻛﻮ و ﻛﺘﻠﺖ ﻫﺎی ﭼﺮب ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم اﻓﻄﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ. ﺗﻮﺻﻴﻪ ﻣﻰ ﺷﻮد از اﻧﻮاع روﻏﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻠﺰا، ذرت، ﺳﻮﻳﺎ، ﻛﻨﺠﺪ ﻳﺎ روﻏﻦ آﻓﺘﺎﺑﮕﺮدان و ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﻛﻢ در ﺗﻬﻴﻪ ﻏﺬا اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد و ﺑﻪ ﺟﺎی ﻏﺬاﻫﺎی ﭼﺮب و ﺳﺮخ ﻛﺮده، از ﻏﺬاﻫﺎی آب ﭘﺰ و ﺑﺨﺎرﭘﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت در پایان تاکید کرد: باید توجه شود که ﺗﻤﺎم ﭼﺮﺑﻰ ﻫﺎی ﻗﺎﺑﻞ روﻳﺖ ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺒﻞ از ﻃﺒﺦ باید ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد و ﻫﻨﮕﺎم ﻃﺒﺦ ﻣﺮغ نیز ﺳﻌﻰ ﺷﻮد، اﺑﺘﺪا ﭘﻮﺳﺖ را ﺟﺪا ﻛﺮده و ه جای ﺳﺮخ ﻛﺮدن، از روش آب ﭘﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.
انتهای پیام
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «بایدها و نبایدهای تغذیه ای برای روزه داری در ایام کرونا» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.