راهکار قرآنی پیامبر در برخورد با سختی های معیشتی



به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، بر اساس منظری دینی دنیا صرفا محل خوشگذرانی نیست بلکه با مصائب آمیخته شده است. هیچ کتاب مقدسی دنیا را محل امن و قرار معرفی نکرده است. شخص مؤمن و زرنگ دنیا را محل عبور به آخرت می داند. کسی که دارای چنین منظری نباشد در مصائب به دست انداز می افتد چرا که تصور می کند در دنیا همه مسائل باید به روال عادی باشد. از این جهت خداوند در آیه۱۵۵ سوره بقره می فرماید: «و لنبلونکم بشیء من الخوف و الجوع و نقص من الأموال و الأنفس و الثمرات و بشر الصابرین؛ یعنی قطعا ما شما را به چیزی از ترس و گرسنگی و کاهش اموال و نفوس و کشت ها می آزماییم. و تو ای پیامبر به شکیبایان نوید ده».

بر اساس این آیه خداوند انسان های مؤمن را با ترس و گرسنگی و کاهش اموال و جان ها و کشت ها مورد آزمون قرار می دهد و در این بین آن هایی را که صبر پیشه می کنند بشارت می دهد. از این جهت مسئله صبر بر بلایا یکی از مهم ترین ویژگی فرد مؤمن محسوب می شود. در تبیین این مسئله روایتی جالب توجه از پیامبر گرامی اسلام(ص) به نقل از ابن مسعود وجود دارد.

عبد الله بن مسعود می گوید روزی با پنج تن از اصحاب بر نبی اکرم (ص) وارد شدیم و در آن وقت به چنان قحطی شدید گرفتار بودیم که جز آب و برگ درختان چیزی به دستمان نمی رسید؛ عرضه داشتیم یا رسول الله تا کی باید گرفتار این قحطی شدید باشیم؟ حضرت فرمود: تا زنده ایم، پیوسته خدا را شکر گویید که من کتب آسمانی را که بر من و انبیای پیش از من نازل شده است خوانده ام و در آنها نیافته ام که جز شکیبایان کسی به بهشت رود.

یا ابن مسعود: خداوند می فرماید: «إنما یوفی الصابرون أجرهم بغیر حساب؛ اجر صابران بی حساب است»(زمر۱۰) «أولئک یجزون الغرفة بما صبروا إنی جزیتهم الیوم بما صبروا أنهم هم الفائزون؛ آنها کاخ های بهشتی را در برابر صبر خود پاداش می گیرند» (فرقان۷۵) «إنی جزیتهم الیوم بما صبروا أنهم هم الفائزون؛ من امروز آنها را در برابر صبرشان مزدی دهم که آنها سعادتمندند» (مؤمنون۱۱۱)

یا ابن مسعود پروردگار متعال فرموده:

*«و جزاهم بما صبروا جنة و حریرا؛ و پاداش آنها در برابر صبرشان بهشت و حریر است» (انسان۱۲)

*« أولئک یؤتون أجرهم مرتین بما صبروا؛ آنها بواسطه صبر دو بار اجر می برند» (قصص۵۴)

*و می فرماید: «أم حسبتم أن تدخلوا الجنة و لما یأتکم مثل الذین خلوا من قبلکم مستهم البأساء و الضراء؛ گمان می کنید که به بهشت خواهید رفت در حالی که نمونه مشکلات امت های پیشین بشما نرسیده که سختی ها و رنج های جانکاهی به ایشان رسید» (بقره۲۱۴)

*«و لنبلونکم بشیء من الخوف و الجوع و نقص من الأموال و الأنفس و الثمرات و بشر الصابرین؛ و شما را به یکی از این امور: ترس، گرسنگی، کمبود مال و فرزند و آذوقه، امتحان خواهم کرد پس به مردم صابر بشارت ده» (بقره۱۵۵)

پرسیدم یا رسول الله صابران کیانند؟ فرمود کسانی که بر اطاعت حق شکیبایی می کنند و از گناه او می پرهیزند، آنها که مال حلال کسب می کنند و به اقتصاد و میانه روی خرج می کنند و زیادی از مخارج خود را انفاق می کنند و رستگار و صالح می شوند؛ الذین یصبرون علی طاعة الله و اجتنبوا معصیته الذین کسبوا طیبا و أنفقوا قصدا و قدموا فضلا فأفلحوا و أصلحوا

پسر مسعود: بر آنها است خشوع و وقار و آرامش و تفکر و نرمی و عدل و عبرت گیری و تدبیر، تقوی، احسان، و دوستی و دشمنی برای خدا، و اداء امانت، و عدل در حکم، و اقامه شهادت و یاری اهل حق و گذشت از کسی که به آنها بدی کند.

پسر مسعود: چون مبتلی شوند، صبر کنند و چون عطا شوند شکر کنند و چون حکم کنند راه عدل پویند، در سخن راستگو و در وعده با وفا باشند، اگر بدی و لغزشی از آنها سر زند استغفار کنند و اگر کار نیکی انجام دهند شادمان شوند «و چون مورد تندخوئی جاهلان قرار گیرند در عوض سلام کنند و چون به کار لغو و بیهودگی گذر کنند با بی اعتنایی بزرگواری رد شوند؛ و إذا خاطبهم الجاهلون قالوا سلاما و إذا مروا باللغو مروا کراما» (فرقان۶۳) «و الذین یبیتون لربهم سجدا و قیاما؛ و شب برای آفریدگار خود به نماز ایستند و به سجده افتند.» (فرقان۶۴)

پسر مسعود: قسم به خدا که آنان رستگارند. یا ابن مسعود: هر که را خداوند برای پذیرش اسلام شرح صدر دهد بر نوری الهی باشد، که نور چون در دل افتد پیوسته گسترش و وسعت گیرد، گفتند: یا رسول الله این نور علامتی دارد؟ فرمود: آری پشت کردن به دنیای فریبنده و رو آوردن به جهان ابدی و پاینده و آمادگی برای مرگ قبل از رسیدن آن، و آن که نسبت به دنیا بیمیل و زاهد شود آرزوهایش کوتاه شود و دنیا را باهلش واگذارد.

انتهای پیام/

پرسش و پاسخ در راهکار قرآنی پیامبر در برخورد با سختی های معیشتی

گفتگو با هوش مصنوعی