در واقع عباسیان که احادیث معتبر و متواتر مهدی موعود (عج) را در دست داشتند، مراقبت از امام حسن عسکری را به اوج خود رساندند و ایشان را مجبور به حضور مکرر در دربار می کردند و حتی امام را به بهانه های مختلف زندانی کرده و تحت نظارت مأموران مخفی خود قرار می دادند. در چنین شرایطی امام حسن عسکری علیه السلام باید جامعه را طوری مدیریت می کردند که هم ولادت امام عصر عجل الله تعالی فرجه مخفی می ماند و هم شیعیان از طریق حق منحرف نمی شدند و در کنار آن، آماده ورود به عصر غیبت می شدند؛ چرا که در این دوره که امام معصوم در پس پرده غیبت است، باید عالمانی دینی تربیت می یافتند تا با استنباط از آیات و روایات، پاسخگوی نیازهای فقهی و شرعی مردم باشند.

حجت الاسلام مرتضی ادیب یزدی، دبیر جامه مبلغان استان تهران در این باره می گوید: امام حسن عسکری حداقل در دو جهت موجبات توجه شیعیان به امام عصر (عج) را فراهم آورد تا از اعتقادشان نسبت به امامت باز نگردند: جهت اول، آشنا کردن شیعیان با عصر غیبت و آماده سازی آنها برای گذران از دوران سخت غیبت و آخرالزمان. جهت دوم، روشن کردن تکلیف شیعه در عصر غیبت؛ یعنی در زمانی که امام معصوم در غیبت است، تکلیف احکام و معارف الهی چه می شود. اگر بگوییم تکلیفی نداریم، پس نماز و روزه و سایر احکام تعطیل است. سؤال اینجاست که آیا ما اجازه داریم احکام را به خاطر غیبت امام معصوم تعطیل کنیم؟ این مسئله درباره احکام ثابت الهی است، اما در مواردی که امور جدید یا مستحدثه رخ می دهد و به معصوم دسترسی نیست، چکار باید کرد؟

وی می افزاید امام حسن عسکری (ع) با تقویت سازمان وکالت و تشویق شیعیان نسبت به رجوع به فقها، سعی کردند مردم را عادت دهند در غیبت امام معصوم به نایبان و یا علمای دین رجوع کنند. ایشان در روایتی در راستای تشویق شیعیان نسبت به رجوع به فقها و با اشاره به برخی معیارهای فقیه فرمود: «آن کسی از فقهای امت ما که نگهبان نفس خود و حافظ دین خداوند و مخالف هوا و هوس و مطیع امر مولایش بود، عوام ما را تقلید از او جایز و رواست؛ فأما من کان من الفقهاء صائنا لنفسه، حافظا لدینه، مخالفا لهواه، مطیعا لأمر مولاه فللعوام أن یقلدوه.»