دوازده پژوهشگر ایرانی در بین پراستنادترین پژوهشگران دنیا



سرپرست ISC با ارائه آمارهای مربوط به پژوهشگران برتر دنیا در سال ۲۰۲۰ از انتخاب ۱۲ پژوهشگر ایرانی در این لیست خبر داد.

به گزارش ایسنا، دکتر محمدجواد دهقانی، سرپرست ISC گفت: موسسه کلاریویت آنالتیکس (ISI)هر ساله به معرفی پراستنادترین پژوهشگران دنیا (Highly Cited Researchers) می پردازد. این فهرست شامل گروهی از پژوهشگران حوزه های موضوعی علمی مختلف بوده که در طول یک دهه گذشته با انتشار مقالاتشان توانسته اند بیشترین تعداد استنادها را دریافت کنند. این پژوهشگران براساس فعالیتشان در ۲۱ رشته موضوعی انتخاب شده اند. همچنین پژوهشگرانی که در چند رشته به صورت همزمان (Cross-Field) فعالیت می کردند نیز تحت یک رشته جداگانه طبقه بندی شده اند.

دهقانی اظهار کرد: برای قرار گرفتن در فهرست پژوهشگران برتر، کلیه فعالیتهای علمی ۱۰ ساله اخیر در سطح بین المللی از جمله تعداد مقالات، تعداد استناد ها، تعداد مقالات پراستناد، تعداد استناد به مقالات پراستناد مورد بررسی قرار گرفته و همچنین مسایلی نظیر، رعایت اصول اخلاقی در پژوهش، رعایت میزان خوداستنادی در حد قابل قبول و نیز مقالات باز پس گیری شده در انتخاب یک پژوهشگر از این فهرست موثرند. بر این اساس تقریبا ۶۳۸۹ پژوهشگر در سال ۲۰۲۰ به عنوان پژوهشگر پراستناد انتخاب شده اند.

وی گفت: تعداد پژوهشگران انتخاب شده از یک رشته به رشته دیگر متفاوت است که علت آن تفاوت در تعداد کل پژوهشگران در رشته ها است. در رشته ریاضی کمترین تعداد ۷۰ نفر و در رشته پزشکی بالینی بیشترین تعداد ۴۸۲ نفر در سال ۲۰۲۰ انتخاب شده اند که این تفاوت ناشی از تفاوت در اندازه رشته ها یا به عبارت دیگر تعداد پژوهشگران هر رشته است.

وی ادامه داد: برای انتخاب پراستنادترین پژوهشگران دنیا، مقالات یک درصد پراستناد در دوره زمانی ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۹ مطابق با فهرست پایگاه شاخص های اساسی علم (ESI) پردازش شدند. تعداد استنادهای مقالات یک درصد پراستناد یکی از معیارهای اصلی انتخاب پراستنادترین پژوهشگران دنیا بوده است.

وی افزود: در سال ۲۰۲۰ تعداد پژوهشگران پراستناد حدود ۶۳۸۹ بوده که از این میزان تعداد ۲۴۹۳ نفر در حوزه موضوعی بین رشته ای (Cross filed) بوده اند. در سال ۲۰۱۹ تعداد پژوهشگران پر استناد برتر دنیا حدود ۶۲۰۰ بود بنابراین در فهرست سال ۲۰۲۰ حدود ۲۰۰ پژوهشگر بیشتر انتخاب شده اند که مبتنی بر افزایش تعداد کل پژوهشگران برتر دنیا بوده است.

سرپرست ISC ادامه داد: از جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۰ مشابه سال ۲۰۱۹ تعداد ۱۲ پژوهشگر برتر با وابستگی ایران در لیست ۶۳۸۹ پژوهشگر پراستناد برتر دنیا قرار گرفته اند. لیست کامل پژوهشگران با ذکر وابستگی سازمانی و حوزه موضوعی آنها در جدول زیر ذکر شده است. حضور پژوهشگران برتر کشور به ترتیب در حوزه های موضوعی بین رشته ای (۶ نفر)، کشاورزی (۲ نفر)،ریاضیات (۲ نفر) و مهندسی (۲ نفر) بوده اند. ضمنا در فهرست اعلام شده برخی از پژوهشگران با بیش از یک وابستگی سازمانی متعلق به یک یا دو کشور ظاهر شده اند. در لیست ایران، دکتر نصرت اله وزیری، دکتر حسن کریمی مله، دکتر امید ماهیان و سید مهدی جعفری وابستگی دوم کشور ایران و دانشگاه های مشخص شده در جدول ذکر شده است.

جهت اطلاع از ۷۰ نفر پژوهشگر پر استناد برتر دنیا در رشته ریاضیات دو نفر، دکتر مهدی دهقان و دکتر سجاد جعفری از ایران و از دانشگاه صنعتی امیر کبیر حضور داشته اند. همچنین، از ۱۷۳ نفر در حوزه مهندسی دو نفر و نیز از ۱۱۱ نفر در حوزه کشاورزی نیز دونفر از ایران حضور دارد.

لیست پژوهشگران برتر ایران (با وابستگی ایران) در میان پراستنادترین پژوهشگران دنیا -۲۰۲۰

ردیف نام پژوهشگران محل خدمت رشته موضوعی ۱ سجاد جعفری دانشگاه صنعتی امیرکبیر ریاضیات ۲ مهدی دهقان دانشگاه صنعتی امیرکبیر ریاضیات ۳ محمد میرزازاده دانشگاه گیلان مهندسی ۴ امید ماهیان دانشگاه فردوسی مشهد مهندسی ۵ نصرت اله وزیری دانشگاه تهران بین رشته ای ۶ حمیدرضا پورقاسمی دانشگاه شیراز بین رشته ای ۷ حسن کریمی مله دانشگاه صنعتی قوچان بین رشته ای ۸ نورالدین قدیمی دانشگاه آزاد اسلامی بین رشته ای ۹ مصطفی اسلامی دانشگاه مازندران بین رشته ای ۱۰ امید اخوان دانشگاه صنعتی شریف بین رشته ای ۱۱ مسعود رضایی دانشگاه تربیت مدرس علوم کشاورزی ۱۲ سید مهدی جعفری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان علوم کشاورزی

پژوهشگران برتر جهان اسلام

دهقانی در ادامه گفت: در لیست پژوهشگران برتر دنیا، نام ۱۳ کشور اسلامی مشاهده میشود و بر این اساس سهم کشورهای اسلامی حدود ۳درصد (۲٫۸۵درصد) پژوهشگران برتر دنیا است. کشور عربستان با ۱۲۰ نفر، مالزی با ۱۷ نفر، ایران با ۱۲ نفر و ترکیه با ۱۱ نفر بیشترین تعداد پژوهشگران پراستناد دنیا در میان کشورهای اسلامی را دارند. آمار کل تعداد پژوهشگران برتر جهان اسلام در جدول زیر ارایه شده و این افراد به ترتیب حروف الفبا از کشورهای اردن، امارات متحده عربی، اندونزی، ایران، پاکستان، ترکیه، عربستان سعودی، عمان، قطر، لبنان، مالزی، مصر و نیجریه هستند. برای هر پژوهشگر یک یا دو و حتی سه وابستگی سازمانی در نتایج پژوهشگران پراستناد دنیا ذکر شده است و برخی از پژوهشگران نیز فقط یک وابستگی سازمانی دارند. وابستگی برخی دیگر به بیش از یک کشور است. اگر وابستگی اول سازمانی پژوهشگران در نظر گرفته شود برخی از کشورهای اسلامی حذف و آمار برخی دیگر تغییر میکند. مثلا آمار عربستان سعودی از ۱۲۰ پژوهشگر برتر به ۱۰۴ نفر، آمار مالزی از ۱۷ پژوهشگر برتر به ۱۳ نفر، آمار کشور ایران از ۱۲ پژوهشگر برتر به ۸ نفر کاهش می یابد یا آمار کشور ترکیه براساس وابستگی اول سازمانی از ۱۱ به یک پژوهشگر و آمار پاکستان از ۹ به دو پژوهشگر برتر تقلیل می یابد.

تعداد پژوهشگران پراستناد برتر کشورهای اسلامی در سال ۲۰۲۰

نام کشور تعدادپژوهشگر برتر صرفا بر اساس وابستگی هرکشور تعداد پژوهشگر برتر بر حسب وابستگی اول کشور اردن ۱ ۰ امارات متحده عربی ۱ ۱ اندونزی ۱ ۰ ایران ۱۲ ۸ پاکستان ۹ ۲ ترکیه ۱۱ ۱ عربستان سعودی ۱۲۰ ۱۰۴ عمان ۲ ۲ قطر ۳ ۳ لبنان ۲ ۲ مالزی ۱۷ ۱۳ مصر ۲ ۱ نیجریه ۱ ۱ تعداد کل ۱۸۲ ۱۳۸

کشور آمریکا با ۲۶۵۰ نفر ( ۴۱٫۵ درصدچین با ۷۷۰ نفر( ۱۲٫۱ درصدانگلستان با ۵۱۴ نفر( ۸ درصدآلمان با ۳۴۵ نفر( ۵٫۴ درصداسترالیا با ۳۰۵ نفر ( ۴٫۸ درصدکانادا با ۱۹۵نفر ( ۳٫۱ درصدهلند با ۱۸۱ نفر ( ۲٫۸ درصدفرانسه با ۱۶۰ نفر ( ۲٫۵ درصدسوئیس با ۱۵۴ نفر( ۲٫۴ درصد) و اسپانیا با۱۰۳ نفر ( ۱٫۶ درصد) بیشترین تعداد پژوهشگران پراستناد دنیا را دارند. بر این اساس ۸۴٫۲ درصد پژوهشگران برتر دنیا متعلق به ۱۰ کشور فوق هستند.

۱۰ کشور برتر پژوهشگران پر استناد در سال ۲۰۲۰ و سهم هریک از دنیا

اسپانیا سوئیس فرانسه هلند کانادا استرالیا آلمان انگلیس چین آمریکا کشور ۱۰۳ ۱۵۴ ۱۶۰ ۱۸۱ ۱۹۵ ۳۰۵ ۳۴۵ ۵۱۴ ۷۷۰ ۲۶۵۰ تعداد ۱٫۶ ۲٫۴ ۲٫۵ ۲٫۸ ۳٫۱ ۴٫۸ ۵٫۴ ۸ ۱۲٫۱ ۴۱٫۵ سهم(درصد)

سرپرست ISC در ادامه گفت: لازم به ذکر است که میزان رشد پژوهشگران برتر کشور چین به طور قابل ملاحظه ای در حال افزایش است به طوری که در سال ۲۰۱۸ با ۴۸۲ نفر ( ۷٫۹ درصد)، در سال ۲۰۱۹ با ۶۳۶ نفر ( ۱۰٫۲ درصد) و در سال ۲۰۲۰ با۷۷۰نفر( ۱۲٫۱ درصد) افزایش یافته است. این درحالی است که سهم پژوهشگران برتر کشور آمریکا در ۲۰۲۰ حدود ۲٫۵ درصد و کشور انگلستان ۰٫۳ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافته است. با توجه به اینکه سهم سایر ۱۰ کشور برتر دنیا ازپژوهشگران دنیا در ۲۰۲۰ تقریبا ثابت بوده است، به نظر میرسد افزایش سهم کشور چین از کاهش کشورهای آمریکا و انگلیس صورت گرفته است. همچنین ۲۶ نفر از برندگان جوایز نوبل در این فهرست قرار دارند که ۳ نفر آنها مربوط به برندگان نوبل سال جاری است.

دانشگاه های هاروارد آمریکا با ۱۸۸ پژوهشگر، آکادمی علوم چین با ۱۲۴ پژوهشگر و استنفورد با ۱۰۶ پژوهشگر سه سازمانی هستند که بیشترین تعداد پژوهشگران برتر دنیا را در اختیار دارند.

طبق اعلام اداره روابط عمومی و همکاری های علمی بین المللی پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISCدهقانی گفت: پژوهشگران پراستناد، کیفی ترین و پراستنادترین مقالات علمی دنیا را انتشار داده اند و بر همین اساسدر حوزه موضوعی تخصصی خود بعنوان پژوهشگر موثر در سطح بین المللی شناخته و معرفی شده اند. اما باید در نظر داشت که امروزه موثر بودن فقط در تعداد استنادها خلاصه نمی شود، بلکه رفع مشکلات جامعه و اثرگذاری اقتصادی، اجتماعی، فنآورانه و نوآورانه از سایر ابعادی هستند که می بایست مورد توجه پژوهشگران قرار گیرند.

انتهای پیام

پرسش و پاسخ در دوازده پژوهشگر ایرانی در بین پراستنادترین پژوهشگران دنیا

گفتگو با هوش مصنوعی