آسیاب آبی دوسنگی روستای محمدآباد در شهرستان میبد یزد عمیق ترین آسیاب آبی جهان است که با قدمتی ۲۰۰ ساله به عنوان یکی از شاهکارهای معماری مقنیهای یزدی در عمق ۴۰ متری زمین واقع شده است.

به گزارش ایسنا، معماری بی نظیر یزدیها را نباید تنها در بافت ها و خانههای تاریخی شهرهای این دیار کویری و روی زمین جست بلکه مقنیهای این سرزمین نیز در کنار حفر قنوات متعدد، معماریهای بینظیری را در زیر زمین پدید آوردهاند که در نوع خود هنوز هم بینظیر است.

پس از طی مسافت ۱۰ کیلومتری در جاده میبد - یزد از روستای زیبای حجت آباد و روستای تاریخی محمدآباد میگذریم و در دل کویر در جاده ای به نام جاده بی سیم پای می گذاریم تا بعد از قریب ۴ کیلومتر رانندگی، شاهد یکی از این شاهکارهای معماری مقنی های یزد به نام آسیاب دوسنگی محمدآباد باشیم.

این آسیاب آبی که با راهرویی ۱۴۰ متری در عمق ۴۰ متری زمین واقع شده و در سال ۱۳۹۰ به عنوان یک اثر ملی به ثبت رسیده است، عمیق ترین آسیاب آبی و دست کنده جهان است که با آثار ریز نوک کلنگ مقنی ها پدید آمده و شاهدی بر پایداری و سخت کوشی و همت والای مردمان این دیار است.

قدمت این آسیاب به ۲۰۰ سال قبل و دوران قاجار می رسد و به دلیل قرار گرفتن در دل زمین، رطوبت و خنکی مطبوعی را در دورن خود ایجاد کرده است.

سنگهای بسیار سخت و محکم آسیاب که در ساختش از هیچگونه مصالح ساختمانی استفاده نشده، دارای ترکیبی اسیدی و ریشه در سنگهای آتشفشانی دارند.

این آسیاب به علت ساختار معماری، حجره ها و دالان های نگهداری حیوانات، غلات و آرد و غیره و نیز قرارگیری آسیاب در محل تقاطع دو رشته قنات، بسیار مهم و خاص است.

مجموعه مذکور به واسطه ی ایجاد یک شیب مناسب و متوازن که از مدخل تا انتهای مجموعه وجود داشته، به راحتی نور خورشید را تا انتهای آسیاب قابل مشاهده و روشنایی مناسبی را ایجاد کرده است.

در این آسیاب ابتدا آب وارد یک حوضچه و در آنجا به گونه ای آشغال زدایی می شده که البته در قدیم از این حوضچه به عنوان حمام و استخر نیز استفاده می کردند. آب پس از عبور از تخته بند حوزه، وارد تنوره عمودی میشده و سپس با فشار زیاد به پره های چوبی آسیاب برخورد میکرده و با چرخش آنها، سنگ های آسیاب را می چرخانده و آب وارد شده به آسیاب نیز از سوراخ زیر آن خارج و به کشتارها روانه میشده است.

دانه های گندم نیز کم کم از ظرف بالای آسیاب به درون سوراخی در وسط سنگ آسیاب می شده و در بین دو سنگ آسیاب که سنگ زیرین همیشه ثابت بوده، تبدیل به آرد می شده است.

این آسیاب بارها در اثر سیلاب ناشی از باران دچار تخریب شده ولی به همت مسئولان میراث فرهنگی مجددا مرمت و آماده بازدید گردشگران شده است.

انتهای پیام