یکی از ابعاد مهم پیشگیری از بروز معلولیت ها که در طی سال های اخیر توجه ویژه ای به آن معطوف شده، غربالگری در دوره نوزادی است که از موارد مهم آن غربالگری شنوایی است.

به گزارش ایسنا، اختلالات شنوایی به عنوان شایع ترین معلولیت مادرزادی در بدو تولد است و هر گونه اقدام پیشگیرانه و مداخله ای در این زمینه اساسی و ارزشمند محسوب می شود و نقش مهمی در کاهش هزینه ها و پیامدهای ناشی از آن در خانواده و اجتماع خواهد داشت.

یکی از ابعاد مهم پیشگیری از بروز معلولیت ها که در طی سال های اخیر توجه ویژه ای به آن معطوف شده، غربالگری در دوره نوزادی است که از موارد مهم آن غربالگری شنوایی است.

متأسفانه سن تشخیص ناشنوایی در کشور بین دو و نیم تا سه سالگی است و در این سن اقدامات طبی و توانبخشی نتایج چندان مثبتی به همراه ندارد و فرد دچار مشکلات زبانی و ارتباطی به دنبال آن مشکلات تحصیلی، اجتماعی، روانی، شغلی، فرهنگی و اقتصادی می شود و بالطبع بار سنگین اقتصادی و اجتماعی بر جامعه وارد می شود.

تلاش برای کاهش معلولیت ها

علی عرب نژاد، مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی به ایسنا گفت: برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله زود هنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران با هدف کشف نقایص شنیداری و انجام مداخله زودهنگام از بدو تولد نوزادان و شیرخواران انجام می گیرد.

وی افزود: این برنامه از جمله طرح های ملی سازمان بهزیستی کشور است و از سال ۸۴ در کشور آغاز و در استان خراسان جنوبی از نیمه دوم سال ۸۷ با پوشش ۸ درصدی آغاز و در حال حاضر به پوشش ۹۹٫۵ درصدی جامعه هدف رسیده است.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: مرحله اول غربالگری (بیماریابی) در قبل از یک ماهگی انجام می شود و در این راستا تمامی نوزادان در بدو تولد قبل از اینکه از بیمارستان ترخیص شوند شنوایی آن ها به کمک دستگاه های مجهز و پیشرفته و انجام تست های سریع، ساده، ارزان و بی خطر با هدف جداسازی نوزادان مشکوک به کم شنوایی انجام می شود.

عرب نژاد ادامه داد: مرحله دوم تشخیص قبل از سه ماهگی انجام می شود و نوزادانی که به هر دلیل در مرحله اول مشکوک به کم شنوایی تشخیص داده شده اند برای انجام معاینات و ارزیابی تخصصی شنوایی به کمک ابزار تشخیص مجهز تر به مراکز شنوایی سنجی معرفی می شوند.

وی افزود: هدف از این مرحله رد و تأیید کم شنوایی و مشخص کردن نوع و میزان آن و همچنین راهنمایی والدین برای تکمیل مرحله بعدی است.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: مرحله سوم مداخله، قبل از ۶ ماهگی انجام می شود، تصریح کرد: نوزادی که در مرحله تشخیص، کم شنوایی آن به تأیید نهایی رسیده است، برای درمان و یا توانبخشی به موقع و زودهنگام به مراکز طبی و توانبخشی معرفی می شود.

عرب نژاد ادامه داد: در سطح اول (غربال)، هزینه اندکی از خانواده ها بر اساس تعرفه دولتی مشخص شده از سوی سازمان بهزیستی کشور دریافت می شود و در صورت ارجاع به مرحله دوم یعنی ارجاع به شنوایی شناسان طرف قرارداد بهزیستی شهرستان ها، کودکان به صورت رایگان معاینه می شوند.

وی یادآور شد: همچنین در صورت تجویز سمعک به خانواده های نیازمند، از طرف سازمان سمعک تحویل می شود.

کاهش آسیب های اجتماعی و و ارتقا فرهنگ سلامت

اعظم احمدی شادمهری، معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی نیز به ایسنا گفت: سیاست های کلان سازمان بهزیستی در راستای ارتقا سطح سلامت مردم، افزایش رفاه اجتماعی، کاهش بار ناشی از آسیب های اجتماعی و معلولیت ها از طریق بروز و شیوع آن ها و ارتقا فرهنگ سلامت، افزایش مشارکت بخش غیردولتی در ارائه خدمات و کاهش تصدی گری دولت در امور محوله، به منظور بهبود ارائه خدمات به مردم و جلب مشارکت غیردولتی، گسترش عدالت اجتماعی و ارائه خدمات تشخیصی در مناطق محروم و صعب العبور است.

وی افزود: کنترل در پیشگیری از معلولیت ها با اجرای طرح های پیشگیرانه من جمله غربالگری شنوایی نوزادان در بدو تولد، غربالگری شنوایی کودکان ۳ تا ۵ سال و غربالگری تنبلی چشم کودکان ۳ تا ۶ ساله، شناسایی علل بروز معلولیت ها، مداخله بهنگام از طریق تشخیص و درمان به موقع، ارتقا ء سطح سلامت جسمی و روانی و بهبود شیوه زندگی انسان ها با کنترل و درمان به موقع بیماری ها و تاکید بر پیشگیری اولیه برنامه کشوری غربالگری، از دیگر سیاست ها است.

معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: تشخیص و مداخله زود هنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران در کشور ۱۳ ساله و در استان ۱۰ ساله شد، افزود: استان خراسان جنوبی جایگاه نخست کشوری در پوشش موالید استان در سال ۱۳۹۶ را به خود اختصاص داده است.

احمدی شادمهری با بیان اینکه ۹۹٫۵ درصد موالید استان در ۱۱ ماهه نخست سال جاری تحت پوشش برنامه قرار گرفتند، تصریح کرد: این برنامه از نیمه دوم سال ۸۷ در استان اجرا و در طی این ۱۰ سال، بالغ بر ۱۳۴ هزار و ۱۴۱ نوزاد در بدو تولد در زایشگاه های استان، تحت پوشش برنامه قرارگرفته و ۱۶۵۷ کودک بیمار تشخیص داده شده است که از این مجموع ۱۵۷۱ کودک شناسایی و تحت مداخلات طبی و توانبخشی قرار گرفته اند.

وی افزود: استان خراسان جنوبی بالاترین میزان نرخ خام افت شنوایی را در کل کشور به خود اختصاص داده است که در این راستا کمک و مساعدت تمامی سازمان های تصمیم گیر و برنامه ریز ضروری است.

معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: در حال حاضر با همکاری دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان تمامی زایشگاه های استان به عنوان مراکز دائمی غربالگری شنوایی نوزادان در بدو تولد در استان در طول سال فعالیت می کنند.

احمدی شادمهری ادامه داد: در حال حاضر استان خراسان جنوبی، دارای ۳۰ دستگاه غربالگری شنوایی مجهز و پیشرفته برای اجرای برنامه بوده و تعداد مرکز غربالگری در استان، در حال ارائه خدمت به همشهریان است.

وی تصریح کرد: همچنین در حال حاضر ۲۱ مجری غربالگری آموزش دیده، ۱۶ مسئول پیگیری، جهت پیگیری کودکان شناسایی شده در برنامه تا حصول نتیجه درمان، چهار کارشناس شنوایی شناس در کلینیک های ارزیابی شنوایی شناسی و ۱۱ نفر متخصص گوش و حلق و بینی و اطفال در استان در برنامه همکاری دارند.

معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی اظهار کرد: ۱۵ مؤسسه غیردولتی تحت نظارت اداره کل بهزیستی خراسان جنوبی به عنوان بخش غیردولتی و دو مرکز غیردولتی خانواده و کودک کم شنوا در شهرستان های بیرجند و قاین در این برنامه فعالیت دارند.

احمدی شادمهری ادامه داد: از آنجایی که افت شنوایی مسئله ای شایع است و بر اساس تحقیقات متخصصین از هزار تولد زنده تا سه نوزاد با نوع و مقداری از افت شنوایی دائم به دنیا می آیند و در صورت عدم تست و آزمایش نشدن به سادگی از نظرها پنهان می ماند و در صورت عدم شناسایی این مشکل تا قبل از ۶ ماهگی، اختلالات و تأخیر در یادگیری و کسب گفتار و زبان بوجود آورده و تبعات دیگری نیز که البته قابل اجتناب و پیگیری هستند بروز می کند.

هزینه معلولیت برای جامعه

وی افزود: با توجه به اهمیت این برنامه به خانواده ها هشدار می دهیم در بدو تولد از غربالگری شنوایی نوزادان خود مطمئن شوند و مراقب شنوایی فرزندان خود باشند چرا که بی علامتی شایع ترین علامت افت شنوایی در بدو تولد است و بهترین زمان طلایی برای تشخیص تا ۳ ماهگی و درمان کم شنوایی تا ۶ ماهگی است.

معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: خانواده ها باید بدانند معلولیت هزینه دارد و هزینه آن هم فقط برعهده شخص نیست و خانواده و جامعه هم در پرداخت این هزینه ها سهیم هستند و نوع این هزینه ها نیز بسیار متنوع است و صرفا جنبه اقتصادی ندارد.

احمدی شادمهری ادامه داد: گاهی هزینه های روانی و اجتماعی آن بسیار بیشتر از هزینه های آشکار اقتصادی آن است و توصیه جدی و تاکید اصلی ما در بهزیستی به عنوان متولیان بحث پیشگیری از بروز معلولیت ها و مجری برنامه کشوری غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخواران، این است که خانواده های از سلامت شنوایی نوزادان خود و بالاخص غربال اولیه در بدو تولد مطمئن شوند.

وی افزود: هم استانی ها می توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به ادارات بهزیستی شهرستان ها یا به آدرس اینترنتی www.behzisti.kj.ir مراجعه کنند.

معاون امور توسعه پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی خاطرنشان کرد: کمک و مساعدت تمامی سازمان های تصمیم گیر و برنامه ریز در استان ضامن و ستون اجرای موفق و تحقق این برنامه خواهد بود.

بهره مندی ۶۵ کودک خراسان جنوبی از کمک هزینه کاشت و تعمیر حلزون

جمیله رضازاده، معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان جنوبی نیز به ایسنا گفت: در سال گذشته ۶۵ نفر از کودکان استان از کمک هزینه کاشت حلزون و کمک هزینه تعمیر و تعویض قطعات بهره مند شدند.

وی اظهار کرد: از جمله خدمات مورد نیاز افراد با معلولیت شنوایی، عمل جراحی کاشت حلزون برای مبتلایان واجد شرایط است که از سال ۸۶ به بعد، کمک هزینه ای به همین منظور به خانواده هایی که اقدام به عمل کرده اند، پرداخت می شود.

معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان جنوبی افزود: پس از تشخیص و انجام آزمایشات تخصصی، تاییدیه کمیسیون تشخیص معلولیت، دریافت سمعک و حضور مستمر در مرکز؛ در صورت عدم پیشرفت، به کلینیک کاشت حلزون معرفی و در صورت تأیید تیم کاشت، خانواده نسبت به واریز وجه به هیأت امنای ارزی اقدام و با ارائه فیش واریزی به سازمان، از کمک هزینه کاشت حلزون بهره مند می شوند.

رضازاده ادامه داد: کودکان سنین زیر ۶ سال با کمک یارانه دولتی به مبلغ ۶ میلیون تومان نسبت به عمل کاشت اقدام می کنند و سنین بالای ۶ سال به صورت آزاد و با پرداخت مبلغ ۳۰ میلیون تومان انجام می شود.

وی افزود: بر طبق دستورالعمل جامع حمایت های مالی مبلغ تا سقف ۶ میلیون تومان با ارائه فاکتور به مددجویان پرداخت می شود و سپس مددجویان در زمینه تعمیر قطعات و پشتیبانی دستگاه در سال های بعد از جراحی هم تا سقف چهار میلیون و چهارصد هزار تومان تحت حمایت بهزیستی قرار می گیرند.

معاون امور توانبخشی بهزیستی خراسان جنوبی بیان کرد: پس از عمل جراحی کاشت نیز مددجویان در مرکز خانواده و کودک کم شنوا تحت نظارت اداره بهزیستی پذیرش می شوند و خدمات توانبخشی از جمله گفتار درمانی و تربیت شنیداری به مددجویان ارائه می شود.

رضازاده با اشاره به اینکه در حال حاضر در شش استان خراسان رضوی، تهران، شیراز، کرمان، یزد و اهواز عمل کاشت حلزون صورت می پذیرد، اظهار کرد: اولویت اول کاشت حلزون نوزادان و کودکان تا ۲ سالگی، اولویت بعد کودکان تا سن پیش دبستانی و اولویت سوم سایر متقاضیان کاشت حلزون در دامنه سنی بالاتر از ۶ سال هستند.

وی یادآور شد: در سال گذشته ۵۵ نفر به مبلغ ۳۷۶ میلیون و ۶۴۳ هزار ریال هزینه تعمیر قطعات کاشت حلزون و ۱۰ نفر به مبلغ ۳۰۵ میلیون و ۹۴۵ هزار ریال هزینه جراحی کاشت حلزون در سال ۹۷ دریافت کردند که حدود ۹۸ درصد از متقاضیان تحت حمایت قرار گرفتند.

گزارش از: زهرا حمیدی، خبرنگار ایسنا



انتهای پیام