باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛

به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، به زوجی نابارور گفته می شود که پس از یکسال مقاربت بدون استفاده از هرگونه وسیله جلوگیری از بارداری، نتوانند صاحب فرزند شوند.

با توجه به سهم مساوی مردان و زنان در ایجاد ناباروری، مراجعه زوجین به پزشک برای تشخیص و پیگیری علت ناباروری ضرورت دارد؛ حضور مرد و انجام تست آنالیز در زمان تعیین شده مهم است زیرا می تواند در همان ابتدای بررسی روش درمانی را تغییر دهد.

اگر سعی دارید شانس بارور شدن خود را افزایش دهید، لازم است از هر عاملی که می تواند تاثیر منقی بر قابلیت باروری شما داشته باشد، پرهیز کنید.

بیشتر بخوانید: چه سنی برای باروری مناسب است؟

علل ناباروری

محمدهادی انصاری کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی در گفت وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: اختلال در ساخت، تولید و انتقال اسپرم، سبب ناباروری مردانه می شود؛ اختلال در ساخت اسپرم یا کاهش کیفیت آن از عوامل موثر در ناباروری مردانه است، که به علت اختلال ترشح هورمون های مردانه، واریکوسل (واریسی شدن ورید های کیسه بیضه)، عوامل فیزیکی بویژه افزایش حرارت موضعی بیضه ها در اثر مشاغلی مانند رانندگی، نانوایی و ریخته گری ها، سونا و جکوزی داغ رخ می دهد.

وی ادامه داد: عوامل شیمیایی مانند کار با رنگ ها، گازهای بیهوشی، حشره کش ها، آفت کش ها، همچنین آلاینده های محیطی مانند افزایش میزان سرب در هوا که باعث ضعف و کندی حرکت اسپرم و در نتیجه ناباروری می شود؛ اختلال در انتقال اسپرم از دیگر عوامل موثر در ناباروری مردان است.

این کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی بیان کرد: انسداد در لوله های منی بر مجاری اپیدیدیم که وظیفه نگهداری و تکامل اسپرم ها را به عهده دارند، موجب نقصان اسپرم در مایع منی خواهد شد، مثال های این موارد عبارتند از وازکتومی، انسداد در نتیجه عفونت های مقاربتی، ضربه.

انصاری گفت: سایر علل ناباروری شامل مواد شیمیایی، مواد آرایشی نامرغوب حاوی فلزات سنگین و مواد اکسیدان پاک کننده ها، آلاینده های هوای تنفسی (سرب)، حشره کش ها و آفت کش ها، کار با گاز های بیهوشی، کار با جیوه و دارو های سیتوتوکسیک است.

وی افزود: عوامل فیزیکی شامل امواج تلفن همراه، رادیو، تلویزیون بر ناباروری موثر هستند؛ امواج الکترومغناطیس با شدت خاص می تواند بر تکثیر و فعالیت های سلولی تاثیرگذار باشد، افزایش این ارتعاشات می تواند بر کیفیت اسپرم و تخمک موثر باشد، چنانچه فرد در مقابل تابش مستقیم میدان های الکترومغناطیس قرار گیرد موجب آسیب در DNA سلول خواهد شد.

این کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی با تاکید بر اینکه امواج مایکروویو بر ناباروری موثر هستند، گفت: فرآیند پختن غذا با امواج مایکروویو در تولید رادیکال های آزاد نقش دارد و ارتباط بین رادیکال های آزاد و سرطان، رماتیسم مفصلی، پیری زودرس و بیماری های عروق کرونر قلب رابطه وجود دارد.

انصاری با اشاره به اینکه فشار های روانی در ناباروری تاثیرگذار است، گفت: استرس درمدت زمان طولانی می تواند عوارضی همچون ناباروری، زایمان زودرس و سقط جنین ایجاد کند؛ استرس عام مداخله گر در عملکرد هورمون های محرک تولید اسپرم است، تعداد اسپرم ها زمانی که فرد تمرین های سخت و بیش از اندازه دارد و در مواقعی که فرد درگیر فشار های روانی دراز مدت است تحت تأثیر قرار می گیرد، از طرفی مشکلات ناباروری، باعث استرس بیشتری می شود.

بیشتر بخوانید: تاثیر چاقی در ناباروری مردان/ ١٥ درصد زوج ها در جهان مشکلات ناباروری دارند

تاثیر محیط آرام و بدون استرس در باروری

وی تشریح کرد: ایجاد محیطی آرام و دور از استرس قبل از تصمیم به بارداری می تواند از ایجاد عوارض نامبرده پیشگیری کند؛ بیماری های مزمن مانند دیابت، بیماری های تیروئید، ایدز، سندرم کوشینگ، آنمی، حملات قلبی و اختلالات کبد و کلیه با ناباروری مرتبط هستند، سرطان و روش های درمان آن شامل رادیوتراپی و شیمی درمانی باعث اختلال در تولید اسپرم می شود، سوابق خانوادگی نازایی هم می تواند در ناباروری نقش داشته باشد.

انصاری با تاکید بر اینکه شیوه زندگی در ناباروری بسیار موثر است، گفت: چاقی، لاغری، کمبود مواد غذایی مورد نیاز و مصرف مواد غذائی مضر، تغذیه درمانی و تغییر شیوه زندگی بر زوج های ناباروری که پزشکان علت ناباروری آنها را غیر قابل توضیح و نامشخص بیان کرده اند، مؤثر است.

شایع ترین علل ناباروری در زنان

این کارشناسی ارشد اپیدمیولوژی با اشاره به اینکه یکی از علل شایع در ناباروری زنان، زندگی ماشینی، تحرک کم و افزایش غیرطبیعی وزن است، گفت: کنترل وزن یکی از روش هایی است که در پیشگیری از ابتلای مردان و زنان به ناباروری مؤثر است و کاهش وزن می تواند باعث بارور شدن افراد شود، به طوری که آمار ها نشان می دهد زنانی با شاخص توده بدنی بین ۲۵ تا ۳۹ دو برابر بیش از سایرین در معرض ابتلا به ناباروری قرار دارند.

انصاری تصریح کرد: احتمال ابتلا به ناباروری در زنان با شاخص توده بدنی کمتر از ۱۹ در دوره پیش از بارداری ۲۵ درصد بیشتر می شود، زنان با اختلالات غذایی مثل بی اشتهایی عصبی و رژیم های غذایی با کالری پایین و گیاه خواری در معرض خطر بیشتری هستند، چنین زنانی به دلیل کمبود مواد غذایی مهمی چون ویتامین B۱۲، روی، آهن و اسیدفولیک ناباروری را تجربه خواهند کرد.

رویا حسین خانی متخصص زنان و نازایی در گفت وگو با خبرنگار حوزه بهداشت و درمان گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، اظهار کرد: عقیمی در مردان و زنان با کمبود ویتامین E رابطه دارد؛ با کمبود این ویتامین بافت های تولید مثلی تخریب می شوند، ویتامین های A ، B۲، B۶ (تولید هورمون های مردانه) که باروری بسیار موثر هستند.

این متخصص زنان و نازایی ادامه داد: تعدادی از سیستم های آنزیمی مربوط به باروری در زن و مرد است، برای مثال رشد و نمو دیواره رحم بستگی به روی دارد، این ماده معدنی برای تولید اسپرم در مردان نیز مورد نیاز است، تغذیه در تولید اسپرم نقش مهمی ایفا می کند و اگر انرژی کافی از طریق مواد انرژی زا توسط مایع در گردش خون به اسپرم نرسد می تواند به آسیب دیدگی آن منجر شود.

بیشتر بخوانید: عجیب ترین دلایل ناباروری مردان/ آقایان، جایی که حشره کش زده اید، نمانید!

حسین خانی با تاکید بر اینکه نوشیدن قهوه و مواد غذایی حاوی کافئین در افزایش احتمال ناباروری در زنان نقش دارد، گفت: نوشیدن پنج فنجان قهوه در روز یا بیشتر خطر ابتلا به ناباروری را تا ۲ برابر افزایش می دهد، بطور کلی مصرف بیش از ۵۰۰ میلی گرم قهوه در روز در ناباروری زنان مؤثر است، استفاده زیاد از غذا های آماده که حاوی نگهدارنده ها و سموم هستند نیز به کاهش توان باروری منجر می شود.

رابطه مستقیم مصرف سیگار و نازائی

وی با بیان اینکه سیگار یکی دیگر از عواملی است که شانس باروری را به میزان قابل توجهی کاهش می دهد، اظهار کرد: سیگار کشیدن در حاملگی تأثیر سوء دارد و قدرت باروری را هم در زن و هم در مرد کاهش می دهد، خطرات مصرف دخانیات با افزایش سن بیشتر می شود، بین تعداد سیگار مصرفی و نازائی رابطه مستقیم وجود دارد.

این متخصص زنان و نازایی بیان کرد: یکی از اصول قابل توجه در پیشگیری و درمان ناباروری زنان ورزش است، اصولا تحرک کافی و ورزش، نقش ویژ ه ای در کلیه مراحل مربوط به بارداری، تغییرات خاص، سن بلوغ و عوارض مربوط به دوران بارداری دارد.

حسین خانی گفت: زنانی که تحرک کافی دارند، هنگام اقدام به بارداری، با مشکلات کمتری روبرو می شوند و به علت وزن مناسب از عوارضی مانند افزایش فشار خون خاص بارداری، اختلالات گوارشی و نیز چاقی بیش از حد در امان می مانند.

تمرینات ورزشی سنگین از عوامل ناباروری

وی ادامه داد: یکی از عمده ترین دلایل نازایی در زنان، خصوصا در افراد چاق مربوط به عارضه تخمدان پلی کیستیک و سندرم متابولیک است که می توان با انجام حرکات ورزشی متعادل و زیر نظر پزشک این عارضه را درمان و از پیشرفت آن جلوگیری کرد، باید توجه داشت که دوندگان ماراتون و زنانی که تمرینات ورزشی سنگین دارند، مستعد اختلالات قاعدگی و ناباروری هستند.

آیا ناباروری قابل درمان است؟

این متخصص زنان و نازایی درباره راه های درمان ناباروری، گفت: درمان در اکثر موارد با روش های ساده ولی گاه گران امکان پذیر است، مثلا در خانم های دچار اختلال در کارکرد تخمدان با دارو های خاص در عمده موارد مشکل حل می شود؛ در صورت گرفتگی و انسداد لوله رحم معمولا ابتدا با کمک جراحی (باز و یا استفاده از لاپاراسکوپی) اقدام به باز کردن لوله ها می شود ولی درمان های فوق در ۱۵تا۲۰ درصد از زوج های نابارور موفق نیست و استفاده از روش های آزمایشگاهی برای درمان ناباروری ضرورت پیدا می کند.

وی یادآوری کرد: در مردان هم در موارد مشکلات جزئی از دارو یا جراحی استفاده می شود و در صورت عدم حصول نتیجه با برداشت سلول های جنسی (اسپرم) از بافت بیضه و تلقیح داخل تخمک در آزمایشگاه (ICSI) استفاده خواهد شد؛ در صورتیکه با استفاده از روش های فوق، نتیجه مطلوب حاصل نشود، سایر روش ها شامل تخمک اهدائی، جنین اهدائی و رحم جایگزین و یا فرزند خواندگی به زوج پیشنهاد می شود.

انتهای پیام/