حسن استفاده از نعمت ها حسن عاقبت می آورد
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: حجت الاسلام والمسلمین علی اکبر مظاهری اصفهانی، استاد حوزه و دانشگاه و نویسنده کتاب هایی چون «شیوه شهریاری»، «جوانان و انتخاب همسر»، «فرهنگ خانواده»، «از ژرفای حج» و مترجم متن شریف نهج البلاغه در یادداشتی که برای انتشار در اختیار مهر قرار گرفته، به مساله «عاقبت اندیشی» پرداخته است.
مشروح این یادداشت را در ادامه می خوانید؛
خداوند سبحان به آدمیان می فرماید:
یابن آدم!
١- لما رزقتکم اللسان و أطلقت لکم الأوصال و رزقتکم الأموال، جعلتم الأوصال کلها عونا علی المعاصی؛ کأنکم بی تغترون و بعقوبتی تتلاعبون!
۲- و من أجرم الذنوب و أعجبته حسنه فلینظر الأرض کیف لعبت بالوجوه فی القبور و تجعلها دمیما!
۳- إنما الجمال جمال من عوفی من النار.
۴- و إذا فرغتم من المعاصی، رجعتم إلی.
۵- أحسبتم أنی خلقتکم عبثا؟!
۶- إنی إنما جعلت الدنیا ردیف الآخرة.
۷- فسددوا و قاربوا!
۸- و اذکروا رحلة الدنیا و ارجوا ثوابی و خافوا عقابی!
٩- واذکروا صولة الزبانیة و ضیق المسلک فی النار و غم أبواب جهنم و برد الزمهریر!
۱۰- أزجروا أنفسکم حتی تنزجر و أرضوها بالیسیر من العمل.
سبحان خالق النور. (کلمةالله صفحه ۴۴۸)
ای فرزندان آدم!
۱- آن هنگام که زبانتان دادم و اعضای بدن در اختیارتان نهادم و اموال و ثروت عطایتان کردم، همه اندام و اعضای خویش را در مسیر گناهان به کار گرفتید! گویا با من نیرنگ می بازید (و تکبر و غرور می ورزید) و کیفرم را به بازی می گیرید!
۲- و آن که خویشتن را به گناهان می آلاید و زیبایی چهره اش وی را به خودپسندی و غرور وامی دارد، باید (اندیشناکانه) به زمین بنگرد که چگونه با چهره ها در قبرها بازی می کند و آنها را چه سان زشت و بدمنظر می کند.
۳- راستی که زیبایی از آن کسی است و کسی زیباست که از آتش دوزخ برهد و معاف شود.
۴- و آن هنگام که از گناهان فارغ گشتید، به سوی من باز خواهید گشت!
۵- آیا پنداشتید که بیهوده تان آفریده ام؟!
۶- من این جهان را تابع (و ذخیره گاه) جهان آخرت قرار دادم.
۷- پس، استقامت ورزید و به اصلاح و صلاح بپردازید و توشه برگیرید.
۸- و کوچیدن و رحلت از دنیا را به یاد آرید و به ثواب و پاداش من امید بندید و آن را بجویید و بطلبید و از کیفرم بهراسید!
۹- و صولت و هیبت شعله های آتش و تنگی راه جهنم و سوزندگی و هولناکی دوزخ و سرمای زمهریر را به یاد آورید!
۱۰- نفس هایتان را (مهار زنید و از سرکشی و طغیان) بازدارید تا باز ایستند و آن ها را به ارتکاب کارها (و خواهش های) اندک، راضی کنید.
ستایش و تسبیح بر آفریدگار نور (و هدایت) باد!
حساب رسی عاقلانه
دورنگری و نیز سنجش موشکافانه پدیده ها و حوادث جهان، شرط خردمندی است. نگرشی ژرف در سرنوشت و مسیر حیات انسان، آدمی را به اندیشناکی و عاقبت اندیشی همه جانبه فرامی خواند. نعمت های این جهان و ابزارهایی که خداوند در زندگانی گذرای دنیا در اختیار مردمان نهاده است، همگی وسیله امتحان اند و توشه راه برای به سلامت گذشتن از این جهان و رساندن خویشتن به منزلت تقدیرشده برای آدمیان. «حسن استفاده» و بهره بردن نیکو از این رهتوشه ها، «حسن عاقبت» به ارمغان می آورد، و «سو استفاده» از آنها، فروافتادن در بیراهه و «سو عاقبت» را در پی دارد.
هر که اول بین بود، أعمی بود
هر که آخر بین، چه با معنا بود!
هر که اول بنگرد پایان کار
اندر آخر، او نگردد شرمسار
حکم چون بر «عاقبت اندیشی» است
پادشاهی بندهٔ درویشی است
«عاقبت بینان» بوند اهل رشاد
درنگر، والله أعلم بالسداد (مثنوی معنوی)
شیوه های صحیح بهره وری از نعمت ها و امانت های الهی، در ادیان آسمانی، تبیین شده است و عقل و فطرت آدمی نیز - که همسو با ادیان اند - راهنما و نورافشان مسیر سعادت اند. البته رهزنان، پیوسته در کمین اند تا رهپویان راه نجات را به بیراهه های هلاک بکشانند؛ اما توان ستیز با آنان به خردمندان عطا شده است و راهبران طریق صلاح و فلاح، توانمندتر از راهزنان بیراهه های هلاک اند و اگر پیروی شوند، پیروان خویش را به سلامت به منزلگاه سعادت می رسانند.
مشروح این یادداشت را در ادامه می خوانید؛
خداوند سبحان به آدمیان می فرماید:
یابن آدم!
١- لما رزقتکم اللسان و أطلقت لکم الأوصال و رزقتکم الأموال، جعلتم الأوصال کلها عونا علی المعاصی؛ کأنکم بی تغترون و بعقوبتی تتلاعبون!
۲- و من أجرم الذنوب و أعجبته حسنه فلینظر الأرض کیف لعبت بالوجوه فی القبور و تجعلها دمیما!
۳- إنما الجمال جمال من عوفی من النار.
۴- و إذا فرغتم من المعاصی، رجعتم إلی.
۵- أحسبتم أنی خلقتکم عبثا؟!
۶- إنی إنما جعلت الدنیا ردیف الآخرة.
۷- فسددوا و قاربوا!
۸- و اذکروا رحلة الدنیا و ارجوا ثوابی و خافوا عقابی!
٩- واذکروا صولة الزبانیة و ضیق المسلک فی النار و غم أبواب جهنم و برد الزمهریر!
۱۰- أزجروا أنفسکم حتی تنزجر و أرضوها بالیسیر من العمل.
سبحان خالق النور. (کلمةالله صفحه ۴۴۸)
ای فرزندان آدم!
۱- آن هنگام که زبانتان دادم و اعضای بدن در اختیارتان نهادم و اموال و ثروت عطایتان کردم، همه اندام و اعضای خویش را در مسیر گناهان به کار گرفتید! گویا با من نیرنگ می بازید (و تکبر و غرور می ورزید) و کیفرم را به بازی می گیرید!
۲- و آن که خویشتن را به گناهان می آلاید و زیبایی چهره اش وی را به خودپسندی و غرور وامی دارد، باید (اندیشناکانه) به زمین بنگرد که چگونه با چهره ها در قبرها بازی می کند و آنها را چه سان زشت و بدمنظر می کند.
۳- راستی که زیبایی از آن کسی است و کسی زیباست که از آتش دوزخ برهد و معاف شود.
۴- و آن هنگام که از گناهان فارغ گشتید، به سوی من باز خواهید گشت!
۵- آیا پنداشتید که بیهوده تان آفریده ام؟!
۶- من این جهان را تابع (و ذخیره گاه) جهان آخرت قرار دادم.
۷- پس، استقامت ورزید و به اصلاح و صلاح بپردازید و توشه برگیرید.
۸- و کوچیدن و رحلت از دنیا را به یاد آرید و به ثواب و پاداش من امید بندید و آن را بجویید و بطلبید و از کیفرم بهراسید!
۹- و صولت و هیبت شعله های آتش و تنگی راه جهنم و سوزندگی و هولناکی دوزخ و سرمای زمهریر را به یاد آورید!
۱۰- نفس هایتان را (مهار زنید و از سرکشی و طغیان) بازدارید تا باز ایستند و آن ها را به ارتکاب کارها (و خواهش های) اندک، راضی کنید.
ستایش و تسبیح بر آفریدگار نور (و هدایت) باد!
حساب رسی عاقلانه
دورنگری و نیز سنجش موشکافانه پدیده ها و حوادث جهان، شرط خردمندی است. نگرشی ژرف در سرنوشت و مسیر حیات انسان، آدمی را به اندیشناکی و عاقبت اندیشی همه جانبه فرامی خواند. نعمت های این جهان و ابزارهایی که خداوند در زندگانی گذرای دنیا در اختیار مردمان نهاده است، همگی وسیله امتحان اند و توشه راه برای به سلامت گذشتن از این جهان و رساندن خویشتن به منزلت تقدیرشده برای آدمیان. «حسن استفاده» و بهره بردن نیکو از این رهتوشه ها، «حسن عاقبت» به ارمغان می آورد، و «سو استفاده» از آنها، فروافتادن در بیراهه و «سو عاقبت» را در پی دارد.
هر که اول بین بود، أعمی بود
هر که آخر بین، چه با معنا بود!
هر که اول بنگرد پایان کار
اندر آخر، او نگردد شرمسار
حکم چون بر «عاقبت اندیشی» است
پادشاهی بندهٔ درویشی است
«عاقبت بینان» بوند اهل رشاد
درنگر، والله أعلم بالسداد (مثنوی معنوی)
شیوه های صحیح بهره وری از نعمت ها و امانت های الهی، در ادیان آسمانی، تبیین شده است و عقل و فطرت آدمی نیز - که همسو با ادیان اند - راهنما و نورافشان مسیر سعادت اند. البته رهزنان، پیوسته در کمین اند تا رهپویان راه نجات را به بیراهه های هلاک بکشانند؛ اما توان ستیز با آنان به خردمندان عطا شده است و راهبران طریق صلاح و فلاح، توانمندتر از راهزنان بیراهه های هلاک اند و اگر پیروی شوند، پیروان خویش را به سلامت به منزلگاه سعادت می رسانند.
پرسش و پاسخ در
حسن استفاده از نعمت ها حسن عاقبت می آورد
گفتگو با هوش مصنوعی