به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، لبنانی ها درحالی سال ۲۰۲۱ را آغاز کردند که هنوز از شوک انفجار مهیب بندر بیروت در آگوست ۲۰۲۰ بیرون نیامده بودند؛ انفجاری که هنوز نه پیامدهای آن پایان یافته و نه حقیقت آن مشخص شده است. علاوه بر آن سریال تکراری بن بست سیاسی لبنان در سال ۲۰۲۱ نیز وجود داشت و مردم از همان روزهای ابتدایی این سال مجبور بودند تبعات ناشی از بحران سیاسی را نیز علاوه بر بحران مالی، اقتصادی، معیشتی و اجتماعی متحمل شوند.

ادامه بحران سیاسی لبنان و استعفای سعد حریری

بعد از استعفای دولت «حسان دیاب» در پی انفجار بیروت، نامزدی «سعد حریری» نخست وزیر اسبق لبنان برای ماموریت تشکیل دولت در این کشور در اکتبر ۲۰۲۰ نقطه امیدی برای خروج لبنانیها از بن بست سیاسی بود.

درحالی که حریری وعده تشکیل دولت طی ۱۰ روز را داده بود، بعدا مشخص شد همه تلاشهای وی به شکل غیرمستقیم در راستای تشکیل دولتی بدون حضور حزب الله، برای جلب رضایت عربستان و آمریکاست. پرواضح است که تیم رئیس جمهور و متحدان آن با شروط حریری همچون معرفی همه وزرا و عدم حضور نیروهای سیاسی در کابینه که بر خلاف قانون اساسی است مخالفت کردند و جرقه اختلافات از همینجا زده شد. بنابراین حدود ۱۴ نشست پی درپی میشل عون و سعد حریری برای توافق درباره ساختار دولت به جایی نرسید و نخست وزیر مکلف در میان اختلافات پیچیده با رئیس جمهور از ژانویه ۲۰۲۱ تور سفرهای خارجی خود را آغاز کرد.

حریری در کشورهایی همچون ترکیه، امارات و فرانسه به دنبال راهی برای جلب رضایت ریاض و «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی می گشت؛ اما در نهایت موفق نشد و بل اتهام زنی به میشل عون مبنی بر مانع تراشی در روند تشکیل دولت، در اواسط جولای ۲۰۲۱ استعفا کرد تا بار دیگر لبنان را به بحران سیاسی برگرداند.

بعد از آن گزینه های متعددی همچون «فیصل کرامی» نماینده پارلمان، «نواف سلام»، سفیر سابق لبنان در سازمان ملل و «نجیب میقاتی» نخست وزیر پیشین لبنان به عنوان گزینه های احتمالی برای نامزدی نخست وزیری آینده این کشور معرفی شدند که در نهایت طرف های مربوطه در داخل و خارج لبنان به یک اجماع درباره نام میقاتی رسیدند و وی در تاریخ ۲۶ جولای ۲۰۲۱ مامور تشکیل دولت لبنان شد و نزدیک به ۲ ماه بعد تشکیل کابینه را اعلام کرد.

دولت میقاتی در میان بحران خفقان آور مالی و اقصادی

اما تشکیل دولت به معنای خروج لبنان از بحران نبود و دولت میقاتی از همان ابتدا با چالشهای متعددی مواجه شد. پرونده حساس انفجار بندر بیروت که میقاتی وعده رسیدگی به آن را داده بود توسط یک قاضی تحت حمایت آمریکا به نام «طارق البیطار» وارد مسیر سیاست زدگی شد و همین امر موجب گشته تا هیچ یک از ابعاد حقیقت این انفجار و عاملان اصلی آن مشخص نگردد.

از طرف دیگر بحران اقتصادی و مالی شدید مهمترین چالش کابینه میقاتی در سال ۲۰۲۱ محسوب میشد. بحران بدهی های عمومی لبنان در این سال نسبت به سالهای گذشته نیز افزایش پیدا کرد و دولت لبنان مجبور شد برای مذاکره با صندوق بین المللی پول تلاش کند؛ آن هم درحالی که کارشناسان اقتصادی هشدار میدهند هرگونه توافق با موسسات جهانی صرفا موجب میگردد تا لبنان تحت قیمومیت این موسسات قرار بگیرد.

نرخ بیکاری و فقر در لبنان در سال ۲۰۲۱ به سطح سرسام آوری رسید. بر اساس گزارش کمیته اقتصادی و اجتماعی غرب آسیای سازمان ملل در سال ۲۰۲۱، ۷۴ درصد از مردم لبنان فقیر محسوب می شوند؛ درحالی که این آمار در سال ۲۰۲۰ حدود ۵۰ و در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۸ درصد بود. ارزش پول ملی لبنان (لیره) نیز به شکل قابل توجهی سقوط کرد و هر دلار آمریکا در بازار لبنان حدود ۲۶ هزار لیره معامله میشود و کارشناسان پیش بینی میکنند این قیمت از ۳۰ هزار لیره نیز عبور کند.

بر اساس تازه ترین آمار ارائه شده از سوی نیروی امنیت داخلی (پلیس) لبنان، آمار سرقت در این کشور ۱۳۷ درصد نسبت به سال قبل افزایش پیدا کرده است؛ آماری که گویای بحرانی تر شدن وضعیت امنیت اجتماعی لبنان طی یک سال اخیر است. به دلیل وخامت اوضاع معیشتی و اجتماعی، امید به آینده در میان بسیاری از لبنانی ها کمتر شده و همین امر به تمایل برای مهاجرت دامن زده است و آمار نگران کننده ای از بالا رفتن درصد خودکشی در این کشور نیز وجود دارد.

بحران سوخت و ابتکار حزب الله برای نجات مردم لبنان

بحران سوخت و دارو و کمبود کالاهای اساسی نیز از دیگر چالشهای دولت و ملت لبنان در سال ۲۰۲۱ بود. تصمیم «ریاض سلامه» رئیس بانک مرکزی لبنان و مرد شماره یک واشنگتن در این کشور برای لغو یارانه سوخت، این بحران را برای مردم دوچندان کرد.

در این میان حزب الله و سید «حسن نصرالله» دبیر کل این جنبش با ابتکار واردات سوخت از جمهوری اسلامی ایران کمک شایانی به مردم لبنان برای نجات از بحران سوخت به ویژه در فصل سرما کردند. اکنون مردم لبنان در مناطق مختلف این کشور از هر گروه و فرقه ای از گازوئیل ایرانی که با تدابیر ویژه حزب الله در میان آنها توزیع میشود بهره مند میگردند.

احیای روابط بیروت-دمشق

همین موضوع آمریکایی ها را مجبور کرد تا به گزینه واردات گاز مصر و برق اردن به لبنان متوسل شوند که انتقال این انرژیها به لبنان مستلزم عبور از خاک سوریه است. بر همین اساس روابط بیروت و دمشق بار دیگر احیا شده و بعد از ۱۰ سال یک هیئت بلندمرتبه از وزرای لبنانی در تاریخ ۴ سپتامبر ۲۰۲۱ به سوریه سفر کرده و مورد استقبال گرم مقامات این کشور از جمله «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه قرار گرفت.

انتقاد جورج قرداحی از جنگ یمن و کمپین تازه اعراب ضد لبنان

اما در میان چالشهای متعدد مالی و اقتصادی و معیشتی لبنان، کمپین خصمانه کشورهای حوزه خلیج فارس ضد لبنان به بهانه انتشار اظهارات «جورج قرداحی» وزیر رسانه سابق لبنان درباره جنگ یمن، مزید بر علت شد. عربستان که از یک دهه گذشته و بعد از کمرنگ شدن حضور مهره های خود در صحنه سیاسی لبنان همواره سیاست تندی در قبال این کشور پیش گرفته، به بهانه اظهارات قرداحی در انتقاد از جنگ ویرانگر و بیهوده یمن، در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۱ لبنان را تحریم کرد. سایر کشورهای حوزه خلیج فارس همانند بحرین و امارات نیز در پیروی از سیاست های ریاض سفرای خود را از لبنان فراخوانده و سفرای لبنان در این کشورها را اخراج کردند.

کشورهای مذکور درحالی یک کمپین خصمانه گسترده ضد لبنان به راه انداختند که به اعتقاد بسیاری، وزیر رسانه این کشور تنها به بخش کوچکی از حقایق جنایت در جنگ یمن اشاره کرده است. پیش از این «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا و «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل متحد و بسیاری از مسئولان جهانی بارها جنگ یمن را جنگی بیهوده توصیف کرده اند که باید سریعتر پایان یابد. حتی «میشل عون» رئیس جمهوری لبنان نیز پیش از انتصاب به این منصب از جنگ یمن انتقاد کرده بود، اما در اولین سفر رسمی خود به عربستان مورد استقبال گرم مقامات این کشور قرار گرفت.

پرواضح است که اظهارات قرداحی صرفا بهانه ای برای تشدید اقدامات ریاض ضد بیروت بود. حتی «فیصل بن فرحان» وزیر خارجه سعودی صراحتا اعتراف کرد که مشکل عربستان با لبنان حضور حزب الله در این کشور است.

نهایتا جورج قرداحی تحت فشارهای خارجی و برخی مقامات در داخل لبنان از جمله میقاتی، در ۳ دسامبر ۲۰۲۱ مجبور به استعفا شد؛ اما از آن زمان تاکنون و با وجود همه تکاپوهای نجیب میقاتی هیچ تغییر قابل ذکری در سیاست عربستان مقابل لبنان ایجاد نشده است.

کشتار خلده و الطیونه؛ موج جدید فتنه های آمریکایی-سعودی-صهیونیستی ضد مقاومت

از طرف دیگر موج فتنه های محور آمریکایی-سعودی-صهیونیستی و ابزارهای داخلی آنها در لبنان ضد مقاومت در لبنان همانند گذشته در سال ۲۰۲۱ نیز دنبال شد. این محور که بعد از انفجار بیروت در آگوست ۲۰۲۰ موفق به ثابت کردن اتهامات خود ضد حزب الله نشده بود، بعد از گذشت یک سال تلاش کرد به روش دیگری وارد عمل شود. دو فتنه بارز محور مذکور و مهره های آنها در داخل لبنان به کشتار در مناطق خلده در ۳ آگوست و الطیونه بیروت در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۱ مربوط می شود که ده ها کشته و زخمی بر جای گذاشت.

بررسی پشت پرده این فتنه ها نشان داد که ردپای پررنگ عربستان و آمریکا و ابزارهای آنها در هر ۲ آشوب وجود دارد. به ویژه اینکه فتنه الطیونه با حمله عناصر حزب نیروهای لبنانی به ریاست «سمیر جعجع» اصلی ترین مهره کنونی عربستان، به تجمع اعتراضی مردم در برابر کاخ دادگستری در بیروت انجام شد.

انتخابات پارلمانی لبنان و پرونده بلاتکلیف ترسیم مرز دریایی با فلسطین اشغالی در ۲۰۲۲

مهمترین رویدادی که لبنانیها اکنون پیش رو دارند انتخابات پارلمانی این کشور است که قرار بود در مارس ۲۰۲۲ انجام شود اما تا ماه مه همین سال به تعویق افتاده است. هر روز که به زمان برگزاری انتخابات پارلمانی لبنان نزدیک می شویم ابعاد تازه تری از توطئه های آمریکایی-سعودی-صهیونیستی ضد حزب الله مشاهده میشود که هدف از همه آنها تضعیف جایگاه مقاومت در پارلمان و صحنه سیاسی لبنان است؛ حتی اگر به قیمت انفجار اوضاع داخلی این کشور تمام شود.

لبنان درحالی وارد سال ۲۰۲۲ میشود که هنوز پرونده ترسیم مرزهای دریایی این کشور با فلسطین اشغالی بسته نشده و درحالی که صهیونیستها همچنان به حفاری و اکتشاف در منطقه مورد مناقشه با لبنان ادامه می دهند، مسئولان این کشور یک راه حل منطقی برای دفاع از حقوق و ثروت دریایی لبنان پیدا نکرده اند.

از این رو می توان گفت که لبنان در سال ۲۰۲۲ برای بقا می جنگد. تراکم بحران ها، موجودیت و انسجام و پایداری لبنان و نهادهای سیاسی و اجتماعی و اقتصادی این کشور را تهدید می کند.

انتهای پیام/