به گزارش خبرنگار حوزه دانشگاهی گروه علمی پزشکی باشگاه خبرنگاران جوان، رشد سرسام آور دانشگاه ها در کشور معضلی که آموزش عالی کشور را در چند دهه اخیر در منجلاب فرو برده است. وجود بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ دانشگاه دستاورد رشد بی ضابطه دانشگاه ها در دهه های گذشته و حاصل عملکرد مسئولان پیشین است.

نتیجه سیاست ها این شده است که در سال تحصیلی ۹۹ - ۱۴۰۰ به اعتراف وزیر علوم ۱۰۰۰ صندلی خالی در دانشگاه ها داشته باشیم. موسسه اسپانیایی CISC بر اساس آماری ارائه شده اعلام کرده است که ایران ٥ برابر کشور های پیشرفته دانشگاه دارد.

در حالی کشور ما بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ دانشگاه دارد که چین ۲ هزار و ۴۸۱ دانشگاه و هند هزار و ۶۲۰ دانشگاه دارد. این آمار بالای تعداد دانشگاه های ایران در حالی است که با کاهش جمعیت کنکوری ها بسیاری از این ظرفیت خالی مانده و هم اکنون مسئولانی که در برهه ای از زمان سودای توسعه و رشد دانشگاه ها را در سر می پروراندند اکنون در مرکز ثقل معضلی به نام ساختمان های خالی دانشگاه ها گرفتار آمده اند.

بیشتر بخوانید

مشکلی که باعث شده است برخی قفل و کلید به دست بگیرند و درب دانشگاه خود را بسته و دانشجویان را به واحدی دیگر منتقل کنند. اطلاعات مؤسسه اسپانیایی CISC درباره تعداد دانشگاه ها نشان می دهد که در اغلب کشور های پیشرفته جهان زیر ٥٠٠ دانشگاه وجود دارد به طوری که آلمان ٤١٢، انگلیس ٢٩١، کانادا ٣٢٩، ایتالیا ٢٣٦ و هلند ٤٢٣ دانشگاه دارند. این درحالی است که برخی کشور های اروپایی نظیر نروژ، سوئد، دانمارک و فنلاند زیر ١٠٠ دانشگاه تأسیس کرده اند.

این آمار درباره کشور های پیشرفته آسیایی مانند سنگاپور و کره جنوبی هم تکرار می شود و تنها ژاپن است که کمی پا را فراتر از این قاعده گذاشته و ٩٨٧ دانشگاه دارد. شمار دانشگاه ها در استرالیا و نیوزیلند نیز مانند سایر کشور های توسعه یافته جهان رقمی زیر ٥٠٠ است.

سیر افزایشی و غیر منطقی در پذیرش دانشجویان



مجتبی شریعتی نیاسر معاون آموزشی سابق وزارت علوم در این باره گفته است که شاهد رشد بی رویه دانشگاه ها در دولت نهم و دهم بودیم. از سال ٨٤ و با آغاز دولت نهم سیر افزایشی فزاینده غیر قابل باور و غیرمنطقی را در پذیرش دانشجو شاهد بودیم. به عنوان نمونه از ٤٤ موسسه غیر انتفاعی به ٣٤٠ موسسه غیرانتفاعی در کشور رسیدیم که البته سال ٩٢ ترمز را کشیدیم و جلوی رشد موسسات غیر انتفاعی را گرفتیم و در این دوره هیچگونه مجوز تاسیس موسسه غیرانتفاعی داده نشد مگر با اجازه شورای عالی انقلاب فرهنگی که نهاد بالادستی است.

گسترش کمی جذب دانشجویان پاسخی به خالی بودن کرسی های دانشگاهی



منصور غلامی وزیر علوم معتقد است که علت این صندلی های خالی گسترش کمی جذب دانشجویان است. برای رفع این مشکل باید بازنگری در پذیرش دانشجو صورت می گرفت که در چند سال گذشته شروع شده است همچنین در افزایش کیفیت باید بیشتر تلاش کنیم.

بیشتر بخوانید

وزیر علوم بیان کرد: در چند سال اخیر با کاهش تعداد داوطلبان ورود به دانشگاه ها مواجه شدیم و در نتیجه دانشگاه ها و آموزشگاه ها با حجم اضافی از صندلی های خالی دانشگاهی رو به رو شدند. پوشش جمعیت دانشجویی نسبت به جمعیت کشور جزو شاخص های خوبی در منطقه و دنیاست، اما به کیفیت باید بیشتر توجه کنیم. هر چه کمیت مخصوصا در مراکز دولتی توسعه بیشتری پیدا کند، امکانات توزیع می شود و کیفیت تحت تاثیر قرار می گیرد.

رشد کمی آموزش عالی در کشور

محمد سعید سیف مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم در گفت وگو با خبرنگار دانشگاهی، درباره اشتغال در دهه های گذشته توضیح داد: در یکی دو دهه اخیر با رشد کمی آموزش عالی در کشور مواجه بودیم و این تصمیم فقط از سوی آموزش عالی اتخاذ نشد و بر اساس نیاز های روز و جمعیت و رشد آن باعث شد که از وزارت علوم خواسته شود که به این نیاز عمومی پاسخ داده شود و رشد کمی آموزش عالی اتفاق بیفتد.

مدیرکل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم افزود: خوشبختانه آموزش عالی هم سعی کرد این کار را انجام دهد و در دانشگاه ها و حوزه های مختلف رشد خوبی در حوزه های مختلف مثل فنی مهندسی علوم انسانی و … را شاهد بودیم و دانشجویان پذیرش شدند؛ اما توسعه آموزش عالی باید با توسعه بازار کسب و کار مناسب می بود.

گسترش بی رویه دانشگاه بدون آینده پژوهشی دقیق

رشد کمی و بی رویه دانشگاه های کشور در سال های قبل از ۹۲ باعث رشد دو برابری دانشگاه ها از ۱۳۰۰ مرکز در سال ۱۳۸۴ به دو هزار و ۵۰۴ مرکز در پایان دوره دولت دهم و هم اکنون ۲ هزار و ۵۴۲ عدد شده است. تعداد دانشجویان کشور نیز از دو میلیون و ۴۰۰ هزار با افزایش بیش از دو برابری به بیش از چهار میلیون و نیم در سال ۹۲ رسید که هم اکنون به ۳ هزار و ۳۰۰ تا ۴۰۰ نفر رسیده است.

دانشگاه ها مرکز ثقل و گردانندگان اصلی ارابه های پیشرفت هستند؛ اما یکی از مهمترین مسائلی که در هر پیشرفتی باید به آن توجه کرد زیر ساخت های موجود است که بدون توجه به آن ها یک ضلع از اضلاع مثلث پیشرفت حذف می شوند و در نهایت بنایی معیوب با پایه های سست تحویل جامعه می شود. در بررسی که از تعداد دانشگاه ها و تعداد دانشجویان کشور مطرح شده است نشان می دهد که گسترش بی رویه مراکز آموزش عالی در دهه ۸۰ تا ۹۰ نه تنها چرخ اقتصاد را به کار نینداخته و به معضل بیکاری پایان نداده بلکه باعث ایجاد لشکر مدرک به دستان بی کار شده است.

این رشد تعداد دانشگاه ها باعث ایجاد معضلاتی مثل تجاری شدن تحصیل، رشد پدیده مدرک گرایی و مدرک فروشی، بالا رفتن آمار فارغ التحصیلان بیکار و در نهایت امر اتلاف منابع مالی هنگفت کشور شده است.

انتهای پیام/