سرویس جنگ نرم مشرق - مؤسسه واشنگتن در مقاله ای به قلم دیوید پولاک عضو ارشد این اندیشکده آمریکایی نوشت: هفته گذشته سه غافلگیری بزرگ در جنگ جاری نه چندان در سایه میان اسرائیل و ایران اتفاق افتادند. غافلگیری نخست، یک عملیات خرابکاری بود که تقریبا بطور قطع توسط اسرائیل علیه تأسیسات غنی سازی اورانیوم به شدت حفاظت شده ایران در نطنز به اجرا گذاشته شد. غافلگیری دوم و تعجب برانگیزتر، پذیرش آشکار این عملیات نزد آمریکا بود، حتی با اینکه آمریکا اعلام کرده که «مذاکرات تنها مسیر رو به جلو است». غافلگیری سوم که بیش از همه تعجب برانگیز بود، پاسخ نسبتا خویشتندارانه ایران به دو غافلگیری اول بود.

مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح شده در این گزارش، صرفا جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه های اندیشکده های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.

آمریکا و اسرائیل مشغول اجرای بازی «پلیس خوب/پلیس بد»

به باور نویسنده این سه چرخش جدید و عمده در کنار هم نشان می دهند که آمریکا و اسرائیل اکنون با موفقیت مشغول اجرای رویکرد کلاسیک «پلیس خوب/پلیس بد» در مواجهه با ایران هستند. بطور قطع، طی ماه های پیش رو شاید چرخش های بیشتر و ناخوشایندتری نیز در قالب این ماجرا شاهد باشیم. با این حال، نگاهی اجمالی به این سه رویداد جدید نشان می دهد که در حال حاضر ورق ناغافل به ضرر تهران برگشته است.

هماهنگی آمریکا و اسرائیل

اندیشکده واشنگتن در ادامه این مقاله نوشت: این امر ما را به سمت غافلگیری دوم هدایت می کند که همانا واکنش آمریکا به حادثه مزبور یا عدم واکنش مشهود این کشور نسبت به آن است. تا همین حالا، آمریکا و اسرائیل رایزنی های نزدیکی با یکدیگر در خصوص ایران داشته اند، اما مشخص است که این دو بر سر تمایل آشکار دولت بایدن نسبت به بازگشت به برجام با هم اختلاف نظر دارند. جن ساکی سخنگوی کاخ سفید نیز فورا اعلام کرد که آمریکا در جدیدترین عملیات در نطنز «دست نداشته است». در نتیجه، برخی می پنداشتند که آمریکا یک موضع منفی در قبال آن و بطور کلی حتی شاید در قبال سیاست اسرائیل اتخاذ خواهد کرد.

اما این دقیقا همان چیزی بود که اتفاق نیفتاد. در عوض، یک روز پس از حادثه نطنز، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا یکبار دیگر به صورت آنلاین با همتای اسرائیلی خود ملاقات کرد و سپس این بیانیه را صادر نمود: «آقای سالیوان بر تعهد تزلزل ناپذیر دولت بایدن هریس در قبال امنیت اسرائیل و اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته ای تأکید کرد.» گذشته از این، در قالب جمله پایانی این بیانیه که به نحوی غیرعادی ماهیت شخصی و تمجیدآمیز داشت، «آقای سالیوان از بازدید مئیر بن شبات همتای اسرائیلی خود از واشنگتن تا قبل از پایان ماه جاری جهت رایزنی های بعدی به گرمی استقبال کرد.» واژه نطنز یا هر چیزی شبیه آن بطور کاملا واضح جایش در بیانیه مزبور خالی بود.

عملیات نطنز برای تقویت موضع آمریکا در مذاکرات هسته ای بود

در بخش دیگری از این گزارش آمده است: دلیل تن دادن آمریکا به جدیدترین اقدام مخفیانه اسرائیل ضد ایران چه چیزی است؟ پاسخ این سؤال ما را به سمت خرابکاری سایبری استاکس نت در نطنز حدود یک دهه پیش می برد. دولت اوباما نه تنها عملیات مذکور را تائید کرد، بلکه عملا در کنار اسرائیل در آن شرکت داشت. تفکر ورای آن عملیات، همچون حالا، تقویت موضع آمریکا در مذاکرات هسته ای با تهران و در عین حال اجتناب از پیکار نظامی خطرناک، آشکار، و تمام و عیار با ایران بود. با این حال، اینبار تا به اینجای کار به نظر می رسد آمریکا و اسرائیل یاد گرفته اند که: بهتر است هر دو از جروبحث علنی بر سر مفاد هرگونه توافق جدید (یا تجدید توافق قبلی) با ایران اجتناب ورزند.

توافق همچنان محتمل است

این امر در نهایت ما را به سمت غافلگیری سوم رهنمون می سازد: پاسخ تحریک آمیز و در عین حال محدود ایران به حادثه نطنز که نشان می دهد توافق همچنان محتمل است. ایران نخست برخی شروط جدید برای مذاکرات اعلام کرد اما مذاکره را مردود ندانست. این کشور سپس افزایش سطح غنی سازی اورانیوم از ۲۰ درصد به ۶۰ درصد را به بهانه نیازهای پزشکی اعلام کرد اما از انتقام جویی نظامی چیزی نگفت. حتی افزایش سطح غنی سازی نیز با وجود آنکه توجه برخی از ناظران بین المللی را به خود جلب کرده است، مدت زمان مورد نیاز برای انجام انفجار آزمایشی را چندان کوتاه نمی کند و از مدت زمان مورد نیاز ایران جهت دستیابی به یک سلاح هسته ای قابل شلیک تقریبا به هیچوجه نمی کاهد. عملیات جدید در نطنز این مدت زمان را تقریبا بطور قطع به میزان چشمگیری طولانی تر ساخته است.

اسرائیل زمان بیشتری جهت مذاکره بر سر یک توافق قابل قبول خرید

این اندیشکده آمریکایی در پایان گزارش خود اینچنین نتیجه گیری کرد که اسرائیل موفق شده آمریکا و دیگران را از مدت زمان بیشتری جهت مذاکره بر سر یک توافق قابل قبول با ایران برخوردار سازد و از فشارها در این زمینه بکاهد. علیرغم همه اینها، دورنمای نهایی چنین توافقی هنوز قطعی نیست و چالش های ناگوار ناشی از دیگر تهدیدات غبرهسته ای که ایران متوجه منطقه و فرتر از آن می کند نیز همچنان پابرجا هستند. ایران شاید غافلگیری های خود را در آستین داشته باشد. اما سه رویداد غافلگیرکننده هفته گذشته حکایت از آن دارند که منافع مشترک آمریکا، اسرائیل، و همسایگان عرب ایران شاید در مقایسه با گذشته فرصت بهتری را جهت حصول موفقیت نهایی رقم بزنند.