به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا دعا و مناجات از بهترین ابزارهای ارتباط روح انسان با خداوند متعال است. این عمل به قدری اهمیت دارد که خداوند در آیاتی از قرآن انسان ها را دعوت به انجام آن کرده است. به عنوان نمونه در بخشی از آیه۶۰ سوره غافر می فرماید: «و قال ربکم ادعونی أستجب لکم؛ پروردگار شما می گوید بخوانید مرا تا برای شما استجابت کنم.»

همچنین در سوره بقره پس از بیان آیاتی درباره ماه مبارک رمضان و آداب آن، در آیه۱۸۶ سوره بقره می فرماید: «و إذا سألک عبادی عنی فإنی قریب أجیب دعوة الداع إذا دعان فلیستجیبوا لی ولیؤمنوا بی لعلهم یرشدون؛ و چون بندگان من (از دوری و نزدیکی) من از تو پرسند، (بدانند که) من به آنها نزدیکم، هرگاه کسی مرا خواند دعای او را اجابت کنم. پس باید دعوت مرا (و پیغمبران مرا) بپذیرند و به من بگروند، باشد که (به سعادت) راه یابند.» لذا توجه به خداوند متعال از مهم ترین دستاوردهای دعا محسوب می شود. جلب روزی، دفع بلا، شفای دردها، به دست آوردن منزلت نزد خداوند، نجات از آتش دوزخ، آرامش روانی، کسب معرفت در پرتو مضامین ادعیه و مناجات از دیگر دستاوردهای مثبت دعا و مناجات محسوب می شود که در روایات به آن ها اشاره شده است.

از این رو هر یک از اهل بیت عصمت و طهارت(ع) تقید فراوانی نسبت به امر دعا و مناجات داشتند و شیعیان خویش را دعوت به آن در خوشی و ناخوشی می کردند. رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز دعا را کلید (در) رحمت خواندند و آن را سلاح مؤمن، ستون دین و نور آسمان ها و زمین معرفی کردند و می فرمودند: «به وسیله دعا، به استقبال بلایا بروید» و «امواج بلا را با دعا (از خود) برگردانید.»

حضرت زهرا(س) که از برترین های تربیت یافتگان مکتب نبوی پس از امیرالمؤمنین(ع) بود از این توصیه های وحیانی نهایت بهره را بردند تا حدی که این بانوی مکرم بین مردم زمانه به کثیر الدعا و اهل مناجات های شبانه شهرت داشت؛ همچون مریم(س) که در عصر خویش به بانویی مقدس و اهل دعا و نیایش و تهجد شهرت داشت. در ادامه به برخی شاخصه های دعا در سیره حضرت زهرا(س) اشاره می شود.

ارزش و اهمیت دعا در سیره فاطمی(س)

ارزش و اهمیت دعا نزد حضرت زهرا(س) به قدری است که به هیچ وجه حاضر نیست آن را با مقولات دنیایی تعویض کند. در این باره در یک روایت رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله فرمود، دخترم: آیا دوست داری دعایی را به تو بیاموزم که هیچ کس آن را نمی خواند مگر آنکه خواسته های او تحقق پذیرد؟ در پاسخ پدر فرمود: «پدر جان، چنین دعایی از دنیا و آنچه در آن است، نزد من محبوب تر است؛ یا أبت لهذا أحب إلی من الدنیا». (مهج الدعوات و منهج العبادات(ابن طاووس)، ص۱۴۰)

دعا در اوقات خاص

حضرت زهراء علیهاالسلام نسبت به دعای روز جمعه از رسول گرامی اسلام صلی الله علیه و آله نقل فرمود که در روز جمعه ساعتی است که هر خواسته خیر و نیکویی در آن ساعت به اجابت می رسد؛ إن فی الجمعة لساعة لا یوافقها رجل مسلم یسأل الله عز و جل فیها خیرا إلا أعطاه إیاه». پرسیدم یا رسول الله، کدام ساعت است؟ فرمود: آنگاه که نصف قرص خورشید در افق پنهان شود. از آن پس حضرت زهرا علیهاالسلام در این ساعت از غروب جمعه، در دعا و خیرخواهی مسلمانان همت می کرد و فردی را می گماشت تا غروب خورشید را به او اطلاع دهد. (دلائل الإمامۀ ص۷۱)

دعا برای همسایگان

امام حسین(ع) از امام حسن مجتبی نقل کردند: شب جمعه ای بود که دیدم مادرم فاطمه(س) در محراب عبادت ایستاده و پیوسته در حال رکوع و سجود است تا سفیدی صبح طالع شد و در طول این مدت شنیدم که برای مؤمنین و مؤمنات دعاء می فرمود و ابدا برای خودش دعایی نکرد. پرسیدم مادر، چرا همان طوری که برای دیگران دعا کردی، برای خود دعا نکردی؟ فرمودند: فرزندم، اول همسایه را دریاب سپس اهل خانه را؛ رأیت أمی فاطمة ع قامت فی محرابها لیلة جمعتها فلم تزل راکعة ساجدة حتی اتضح عمود الصبح و سمعتها تدعو للمؤمنین و المؤمنات و تسمیهم و تکثر الدعاء لهم و لا تدعو لنفسها بشیء فقلت لها یا أماه لم لا تدعین لنفسک کما تدعین لغیرک فقالت یا بنی الجار ثم الدار.» (علل الشرایع، ج۱، ص۱۸۲)

دعا برای شیعیان

حضرت زهرا(س) به بهانه های مختلف درباره شیعیان خویش دعا می فرمودند و تا پایان عمر شریف شان نسبت به این روش تقید خاصی داشتند. اسماء، همسر جعفر طیار نقل می کند کهدر لحظه های پایانی زندگانی حضرت زهراء علیهاالسلام متوجه آن بزرگ زنان عالم بودم. ابتدا غسل کرد و لباسها را تغییر داد و در خانه مشغول راز و نیاز با خدا شد. جلو رفتم، فاطمه را دیدم که رو به قبله نشسته و دستها را به سوی آسمان بر آورده، چنین دعا می کند: الهی و سیدی اسئلک بالذین اصطفیتهم و ببکاء ولدی فی مفارقتی ان تغفر لعصاة شیعتی و شیعة ذریتی؛ یعنی پروردگارا، بزرگوارا، به حق پیامبرانی که آنها را برگزیدی و به گریه های حسن و حسین در فراق من، از تو می خواهم گناهکاران شیعیان من و شیعیان فرزندان مرا ببخشایی». همان طور که از متن این روایت مشخص است، حضرت زهرا(س) برای بخشش گناهان شیعیان، خداوند را به برگزیدگان درگاهش و اشک حسنین(ع) در فراق وفاتشان سوگند می دهند و این نشان از عنایات فراوان این بانوی بزرگوار نسبت به شیعیان و اهتمام فراوان ایشان نسبت به دعا برای فرزندان معنوی خویش دارد.

انتهای پیام/