به گزارش خبرگزاری تسنیم از ساری، فداکاری، وفاداری، شجاعت، و تسلیم محض در برابر امام حسین (ع) از جمله ویژگی های بارز حضرت عباس علیه السلام است که می تواند به عنوان منبع الهام و تقویت کننده روحیه مقاومت در مردم عمل کند.

حضرت عباس (ع) با لقب هایی مانند «قمر بنی هاشم»، «سقای کربلا» و «باب الحوائج»، نه تنها یک شخصیت تاریخی، بلکه یک الگوی زنده برای مقاومت در برابر ظلم است. پژوهش های محدود درباره ایشان نشان می دهد که علیرغم کمبود منابع آکادمیک، تأثیر عملی این شخصیت در جوامع شیعی گسترده است.

ابعاد شخصیتی حضرت عباس (ع) و ارتباط با مقاومت

ولایتمداری: اساس مقاومت سازمان یافته

- حضرت عباس (ع) تجسم عملی آیه «أطیعوا الله و أطیعوا الرسول و أولی الأمر منکم» (نساء:۵۹) بود. ایشان با وجود توانایی رهبری سپاه، هرگز بدون دستور امام حسین (ع) اقدام نکرد.

درس برای امروز: مقاومت مؤثر نیازمند تبعیت از رهبری آگاه است، همان گونه که در دفاع مقدس ایران مشاهده شد.

شجاعت: از کربلا تا مقاومت معاصر

گزارش ها از قطع دو دست ایشان در حالی که پرچم را با دندان نگه داشت، نماد پایداری فیزیکی و معنوی است.

بازتاب در شعر مقاومت: شاعران لبنانی مانند سعید العسیلی در ملحمه کربلا (۶۰۰۰ بیت)، حضرت عباس (ع) را به عنوان نماد مبارزه با استکبار جهانی توصیف کرده اند.

ایثار: الگوی فداکاری جمعی

- رد امان نامه شمر با جمله «هرگز از برادرم حسین جدا نمی شوم!» نشان دهنده اولویت جمع بر فرد است.



کاربرد امروزی: این روحیه در کمک های مردمی دوران جنگ تحمیلی و بحران های طبیعی تکرار شده است.

تجلی شخصیت حضرت عباس (ع) در فرهنگ مقاومت

ادبیات و هنر

پایان نامه «اشعار سخاوت در حق ابوالفضل» (دانشگاه فردوسی، ۱۳۹۹) نشان می دهد که شاعران، ایشان را به عنوان «نماد کرم و ایثار» معرفی کرده اند.

- تعزیه های عباسی با محوریت «علمدار نینوا»، مقاومت را به شکل نمایشی آموزش می دهند.

بصیرت بی مثال حضرت عباس(ع) نسبت به امام زمان خود

امام صادق (ع): یکی از این ویژگی های قابل توجه حضرت ابوالفضل العباس(ع) بصیرت ایشان است، آنجایی که امام صادق (ع) درباره ایشان می فرماید: «کان عمنا العباس بن علی نافذ البصیره صلب الایمان جاهد مع ابی عبدالله و ابلی بلاء حسنا و..» «عموی ما عباس بن علی (ع) دارای بصیرت دینی و استواری در باور بود. در راه خداوند در رکاب ابی عبدالله جهاد کرد و نیکو آزمایش داد و به شهادت رسید».

گفتمان های اجتماعی

زیارت حضرت عباس (ع) با فراز «الساعی إلیه بمائه المقطوعه یداه» (سلام بر آنکه با دستان بریده برای تشنگان آب آورد)، بر مسئولیت پذیری در بحران ها تأکید دارد.

در جنگ اخیر غزه، شعار «یا عباس» به نماد یاری رسانی به مظلومان تبدیل شد.



حضرت عباس (ع) با ترکیب «وفاداری»، «شجاعت» و «عملگرایی»، الگویی فراتر از زمان ارائه می دهد. پیشنهاد می شود:

۱- پژوهش های بین رشته ای درباره تأثیر ایشان بر روان شناسی مقاومت انجام شود.



۲- از هنرهای دیجیتال برای بازتاب شخصیت ایشان در نسل جوان استفاده گردد.

منابع

. زیارتنامه حضرت ابوالفضل(ع)

. گزارش رضوی (۱۴۰۲)، حجم اندک پژوهش درباره حضرت عباس (ع)

. خبرگزاری مشرق (۱۴۰۰)، چهار ویژگی شخصیتی حضرت عباس (ع)

. پایگاه پژوهه (۱۳۹۷)، خصوصیات حضرت عباس (ع)

. پایان نامه تحلیل شعر مقاومت در ملحمه کربلا (۱۳۹۴)

نصیبه طاهری فعال حوزوی