اعمال و آداب نیمه شعبان در «مراقبات» میرزا جواد ملکی تبریزی- اخبار دین ، قرآن و اندیشه - اخبار فرهنگی تسنیم



به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، نیمه شعبان از جهت فضیلت در کنار شب قدر از مهم ترین ایام سال می شود، به گونه ای که معصومین علیهم السلام این شب مهم را از مقدمات شب قدر در تقدیر امور خلایق و تقسیم ارزاق (مادی و معنوی) بر شمرده اند.

در حدیثی از رسول الله صلی الله علیه و آله آمده است « … أما خیاره من اللیالی فلیالی الجمع، و لیلة النصف من شعبان، و لیلة القدر، و لیلتا العید» یعنی شب های برگزیدۀ سال جمعه، شب نیمۀ شعبان، لیلة القدر و دو شب عید (فطر و قربان) است. (التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص: ۶۶۲) همچنین محمد حلبی از امام صادق علیه السلام نقل کرده که فرمود «إن الأعمال تعرض علی فی کل خمیس فإذا کان الهلال أکملت (اجملت) فإذا کان النصف من شعبان عرضت علی رسول الله صلی الله علیه و آله و علی علی ع ثم ینسخ فی الذکر الحکیم. «اعمال در هر پنجشنبه هنگامی که هلال کامل شود، بر من عرضه می شود. هنگامی که نیمه شعبان باشد بر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) و علی مرتضی (علیه السلام) عرضه می گردد، سپس در ذکر حکیم نسخه برداری می شود» (تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۶، ص۳۲۸؛ بصایر الدرجات، ج ۱، ص ۴۲۴)

از جهت اهمیتی که این شب مهم سال دارد، ائمه اطهار (علیهم السلام) اهتمام ویژه ای نسبت به پاسداشت آن داشتند. این سیره توسط علما و عرفای ما نیز تداوم یافت و برخی نیز توصیه هایی جهت تکریم شب نیمۀ شعبان ارائه دادند. از جمله شیخ میرزا جواد آقای ملکی تبریزی که در کتاب «المراقبات» خویش و در بخش نیمۀ شعبان، دستورالعمل هایی را ارائه دادند که در ادامه، بخش هایی از آن را می خوانید.

«روز و شب نیمه شعبان زمان بسیار شریفی است که جهات زیادی باعث این شرافت و بزرگی شده است. از قبیل:

۱- از شب های قدر است و شب تقسیم رزق ها و عمرها چنان چه در روایات زیادی وارد شده است و در بعضی از آن ها آمده است: «خداوند این شب را برای امت قرار داده است، چنان چه شب قدر را برای رسول خدا صلی الله علیه و آله قرار داده.» بنابراین، این که «شب قدر، بیش از یک شب باشد» را می توان به این بیان پاسخ گفت که تقدیر، مراتب و مراحل گوناگونی دارد.

۲- از اوقات زیارتی امام حسین علیه السلام است که غیر از فرشتگان صدهزار پیامبر آن حضرت را زیارت می کنند و این مطلب نشانه عظمت این شب است

۳- از شب هایی است که تأکید به زنده نگه داشتن آن شده و اعمال و عبادات بسیار ارزشمندی در آن وارد شده که می توان گفت: در هیچ شبی - اعم از شب قدر یا غیر آن - مانند یا بیشتر از آن نیامده است.

۴- شب میلاد امامی است که گیتی را از عدالت پر کرده، زمین را پاک می کند و در تمام زمینه های دینی و دنیایی حاکمیت دارد.

میرزا جواد ملکی تبریزی در ادامه دربارۀ اعمال مهم شب نیمه شعبان می نویسد:

اولین کاری که سالک باید در این شب انجام بدهد این است که از لذت و آسایش دنیا در این شب چشمپوشی کند و آنگاه برای استفاده بیشتر از آن و تصحیح اعمال خود باید فرض کند که شب خدا حافظی او با این دنیا و تمام اعمال بوده و فردای آن روز قیامت است و نیز قبل از فرا رسیدن شب باید اعمالی را که در آن می خواهد انجام بدهد مشخص کند و اگر دو عمل در فضیلت یکسان بود سخت تر را انتخاب کند.

دوم آنکه شیخ طوسی بنقل از ابی یحیی می گوید از امام صادق علیه السلام پرسیدم برترین دعاها کدام است؟ حضرت فرمود: بعد از خواندن نماز عشا دو رکعت نماز بخوان، در رکعت اول سوره «حمد» و «کافرون» و در رکعت دوم سوره «حمد» و «اخلاص» را بخوان و بعد از این که سلام دادی، سی و سه مرتبه «سبحان الله» و سی و سه مرتبه «الحمد لله» و سی و چهار مرتبه «الله اکبر» بگو، سپس بگو:«یا من إلیه یلجأ العباد …» آنگاه سجده کن و بیست بار «یا رب»، هفت بار «یا الله» هفت بار «لا حول و لا قوة الا بالله» و ده بار«ما شاء الله لا قوة الا بالله» بگو و سپس بر پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات فرستاده و حاجت خود را از خدا بخواه. بخدا سوگند اگر با این عمل بعدد قطرات باران از خداوند حاجت بخواهی با کرم و فضل خود تو را به خواسته هایت می رساند.

البته این حدیث با روایات دیگری نقل شده که در سجده با هم فرق دارند. برای روشن شدن مطلب به کتاب اقبال مراجعه کنید.

و اگر شب طولانی بود و کسی توانست هم این دو رکعت و هم صد رکعت با هزار قل هو الله را بجا آورد به خیر بزرگی رسیده است، زیرا علاوه بر معتبر بودن روایت، ثواب این دو نماز باندازه ای است که انسان از تصور آن عاجز است.

انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «اعمال و آداب نیمه شعبان در «مراقبات» میرزا جواد ملکی تبریزی- اخبار دین ، قرآن و اندیشه - اخبار فرهنگی تسنیم» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.