به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، برای واژۀ رمضان معانی متعدی ذکر شده از جمله: ابر و باران در پایان چلۀ تابستان و آغاز پاییز(لسان العرب، ج ۷، ص ۱۶۱) بنابراین ماه رمضان از آن جهت رمضان نامیده شد که روح روزه دار را از آلودگی گناه پالایش می کند و می شوید و همانند پاییز که فصل برگ ریزان است گناه روزه دار ریزش می کند.

وقتی در پاییز برگ ها می ریزد در وجود خودش نوید فصل بهار و رویش دوباره و تولدی دوباره می دهد و وقتی گناه انسان بریزد در وجودش نوید تولدی دوباره در ساحت بندگی خدا می دهد و از اینجا معنای عید و واژه فطر روشن می شود که عبارت است از ابداع و خلق جدید. پس انسان در ماه رمضان با بندگی خدا گناه خود را می ریزد و در عید فطر تولدی دوباره در عرصه بندگی می یابد؛ لذا گفتند عید فطر عید بندگی است چنانکه در قنوتش می خوانیم:

«اللهم إنی أسئلک خیر ما سئلک منه عبادک الصالحون»؛ یعنی بهترین چیزی را که بندگان صالح خدا از او طلب می کنند، به ما عطا کن. «واعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون»؛ و از آنچه که بندگان مخلص خدا، به خدا پناه می برند، ما نیز به خدا پناه می بریم.

پس فطر بازگشت به فطرت خداجو و بندگی محور و تولدی دوباره در عرصه عبودیت و بندگی است اما قهرا هر نوع ورود به فضای جدید الزامات و قواعد خود را دارد تا شخص در حرکت به سمت کمال گم نشود، پس برای بنده ای که از بند بندگی غیر حق رسته و تولدی دوباره یافته، چه باید بکند تا منحرف نشود و به یمین یسار کشیده نشود؟

خداوند متعال راهکار دقیقی ارائه داد و فرمود: «الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا؛ کسانی که در راه ما جهاد کنند ما راه بندگی و آمدن به سمت مان را نشانش می دهیم.



قطعا جهاد فقط جهاد نظامی نیست بلکه به تعبیر روایات جهاد اکبر جهاد نفس است، اینکه انسان به جای آنکه اسیر نفس شود, امیر آن شود و نگذارد نفس لوامه او (نفس سرزنش گر) در دام های نفس اماره اش کشته شود؛ چراکه در آن زمان دستیابی به نفس مطمئنه سخت و ورود به روضه رضوان رضایت حضرت حق سخت خواهد شد. بنابراین اگر این بنده رسته از دام گناه در جهاد اکبر ظفر یابد خداوند راه را نشانش می دهد و او محبوب خدا می شود.

چنانکه در حدیث قدسی منقول از امام صادق علیه السلام می خوانیم: «فإذا أحببته کنت سمعه الذی یسمع به و بصره الذی یبصر به و لسانه الذی ینطق به و یده التی یبطش بها إن دعانی أجبته و إن سألنی أعطیته و ما ترددت عن شی ء أنا فاعله کترددی عن موت المؤمن یکره الموت و أکره مساءته.» (کافی، ج ۲، ص ۳۵۲)

دیگر گوش او غیر سخن خدا نمی شنود، چشم او غیر خدایی نمی بیند و دهانش به غیر سخن از خدا باز نمی شود، آنگاه است که این بشر تجلی اسماء، صفات خدا و خلیفةالله فی ارضه می شود.

اما در همه این سلوک معنوی آن قوه محرکه و توشه قابل اعتماد تقواست که فرمود: «فإن خیر الزاد التقوی» که اگر چنین باشد در گلستان «و العاقبة للمتقین» سکنی خواهد یافت و از نوش نوش «إن للمتقین مفازا» سیراب خواهد شد. پس انسانی که آغازش و راهش بندگی است: «أن اعبدونی هذا صراط مستقیم» و هدف خلقتش بندگی است: «و ما خلقت الجن و الإنس إلا لیعبدون» و رسالت رهبرانش هم دستور به بندگی است «اعبدوا الله واجتنبوا الطاغوت» و سرانجامش هم بندگی است «فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی»

تنها در جهاد اکبر است که می تواند به این فوز عظیم نائل آید و در قافله عباد الرحمن ساربان و بلکه حکمران نفسش باشد و عید فطر این فرصت تولدی دوباره را به او می دهد.

*حجت الاسلام زین العابدین گلایری مدرس حوزه و دانشگاه

انتهای پیام/