به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران دومین تجربه برگزاری نمایشگاه بعد از رفع محدودیت های ناشی از همه گیری ویروس کرونا بود. سالهای ۹۹ و ۱۴۰۰ نمایشگاه تحت تأثیر این همه گیری جهانی، به صورت غیرحضوری برگزار شد.

اتفاقا این مسأله در مجموع به نفع نمایشگاه هم بود. در تنفس دوساله اجباری به دلیل کرونا، توجه به ایجاد و تقویت زیرساخت ها برای ایجاد یک شبکه وسیع مجازی که در آن اطلاعات ناشران و آثارشان در حال چرخش باشد و مخاطبان بتوانند از طریق یک سامانه بزرگ مرکزی به این اطلاعات دسترسی داشته باشند و کتاب های مورد نظرشان را بخرند، فراهم شد و شاهد برگزاری نمایشگاه های مجازی به شکل فصلی در این دو سال بودیم.

در نمایشگاه سی و سوم که از ۲۱ تا ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ برگزار شد، برای نخستین بار، شاهد برگزاری همزمان نمایشگاه حضوری و مجازی بودیم که این کار مورد استقبال مخاطبان واقع شد به گونه ای که مسؤولان برگزاری نمایشگاه، بخش مجازی آن را دو روز بعد از پایان بخش حضوری هم تمدید کردند. امسال هم شاهد برگزاری بخش مجازی بودیم، ضمن اینکه مسئولان برگزاری نمایشگاه یک آپشن جدید هم به این بخش اضافه کردند و علاوه بر حضور ناشران، شاهد حضور کتابفروشان هم در سامانه خرید مجازی بودیم. این کار بخشی از دغدغه های همیشگی درباره زیان سنگین کتابفروشی ها در زمان برگزاری نمایشگاه را برطرف می کرد.

جهش نمایشگاه مجازی

نمایشگاه سی و چهارم شاهد اقبال بیشتر و اعتماد افزون تر مردم و ناشران به نمایشگاه مجازی بود. در نمایشگاه پارسال شاهد حضور ۱۸۰۰ ناشر داخلی و ۱۸۷ ناشر خارجی از بیش از ۳۰ کشور جهان در بخش حضوری و ۱۱۰۰ ناشر در بخش مجازی بودیم.

امسال بیش از ۱۷۰۰ ناشر داخلی و ۱۷۰ ناشر خارجی در فضای حضوری نمایشگاه حاضر شدند، ضمن اینکه در بخش غیر حضوری نمایشگاه نیز در مجموع ۲۸۰۰ ناشر آثارشان را عرضه کردند، آنچه مشخص است این است که امسال ناشران بیشتری تصمیم گرفتند، حضور در بخش مجازی نمایشگاه را انتخاب کنند. با توجه به افزایش قیمت های تمام شده کتاب، هزینه های غرفه و استخدام نیرو برای گرداندن غرفه ها، ناشران ترجیح دادند از روش اقتصادی فروش مجازی استفاده کنند. این مسأله در افزایش مشهود آمار ناشران شرکت کننده در بخش مجازی نمایشگاه امسال نسبت به پارسال مشخص است اما آمارهای فروش هم همین را ثابت می کند.

فروش بالاتر به روایت آمار

در دوره قبل شاهد این بودیم که بیش از ۱۰۷ میلیارد تومان در بخش حضوری و بیش از ۱۰۳ میلیارد تومان در بخش مجازی کتاب فروخته شد. در کل در این دوره نمایشگاه حدود ۳ میلیون نسخه کتاب بنا به آماری که مسؤولان وزارت ارشاد اعلام کردند، به فروش رفته است.

امسال علی رمضانی قائم مقام رئیس نمایشگاه، آماری داده است که نشان دهنده رشد مشهود در فروش کتاب در نمایشگاه است. به گفته وی مجموع فروش سی وچهارمین نمایشگاه کتاب تهران بیش از ۴۰۱ میلیارد تومان بوده است که از این میان،۲۵۱ میلیارد و ۲۹۰ میلیون تومان فروش در بخش حضوری و ۱۴۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در فروش در بخش مجازی بوده است. البته باید در این تحلیل افزایش چشمگیر قیمت کتاب نسبت به سال گذشته را هم در نظر گرفت. با در نظر گرفتن این عامل هم می توان مدعی شد که استقبال از نمایشگاه امسال نسبت به پارسال بیشتر بوده است چرا که این رشد در تعداد کتاب های خریداری شده هم دیده می شود. تعداد کل کتاب های فروخته شده در نمایشگاه نسبت به سال گذشته از ۳ میلیون نسخه به بیش از ۳/۵ میلیون نسخه رسیده است.

وقتی زور افزایش یارانه های به گرانی کتاب نمی رسد

اما با تمام این تفاصیل، میزان حمایت های ارشاد از قشرهای فرهنگی و کتابخوان رشد چشمگیری نداشته است. البته که مسأله کسری بودجه و مشکلات اقتصادی این محدودیت را توجیه می کند اما فاصله میان قیمت های امسال و پارسال کتاب؛ آنقدر زیاد است که با افزایش های محدود و سطحی حمایت های یارانه ای نمی توان از قشر کتابخوان حمایت کرد.

در دوره قبل نمایشگاه، برای طلاب و دانشجویان ۳۵۰ هزارتومان بن تخفیف خرید و برای اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه ۶۰۰ هزارتومان برای خرید صرفا در بخش مجازی نمایشگاه اختصاص یافته بود.

امسال سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای دانشجویان و طلاب ۶۰۰ هزار تومان بود که از این مقدار ۳۶۰ هزار تومان سهم مشارکت دانشجویان و طلاب بوده و ۲۴۰ هزار تومان سهم معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می شد. همچنین سقف یارانه اعتباری خرید کتاب برای اعضای هیأت علمی ۷۰۰ هزار تومان بود که از این مقدار معادل ۳۵۰ هزار تومان سهم عضو هیأت علمی و ۳۵۰ هزار تومان نیز برعهده معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با مشارکت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. این افزایش حداقلی، باعث شده بود که امسال عملا حمایت های یارانه ای وزارت ارشاد از اهل قلم و اعضای هیأت علمی، بی تأثیر شود و ارشاد نتواند در این زمینه به اهداف خود برسد.

انتهای پیام/