به گزارش خبرنگار مهر، حجت الاسلام والمسلمین صفوی در دومین جلسه از سلسله نشستهای عرفان سید الشهدا اظهار داشت: دعای عرفه امام حسین (ع) سه بخش دارد که هر بخش دارای چندین فراز است که بخش اول «براعت استهلال» را شامل می شود؛ بخش دوم رکن اصلی است و بخش سوم جمع بندی و اختتام دعاست.

وی افزود: «براعت استهلال»، یکی از صنایع معنوی علم بدیع است که به معنای آغاز کردن نظم یا نثر با کلماتی زیبا و ساده و روشن است که با اشاره ای لطیف و متناسب به مقصد و مقصود اصلی رهنمون باشد، چنانکه خواننده ادامه آن را دریابد.

فرازهای بخش براعت استهلال در دعای عرفه

نویسنده کتاب عرفان ثقلین با اشاره به فرازهای بخش براعت استهلال در دعای عرفه تصریح کرد: براعت استهلال دارای هفت بخش و چهار پیام مرکزی است. در بخش یک، به توحید فعلی خدا نسبت به کائنات و ابنای بشر را اشارت می کند واینکه همه حمدها فقط شایسته اوست چراکه او مبدا همه خلایق، خیرات و برکات است.

وی تاکید کرد: امام حسین (ع) در این بخش از دعای عرفه می فرماید که «خدای را سپاس که برای حکمش برگرداننده ای و برای بخششش بازدارنده ای و همانند ساخته اش ساخته هیچ سازنده ای نیست و او سخاوتمند وسعت بخش است، انواع مخلوقات را پدید آورد و ساخته ها را با حکمتش محکم نمود، طلیعه ها بر او پوشیده نمی ماند و ودیعه ها نزد او ضایع نمی شود، پاداش دهنده هر سازنده و بی نیازکننده هر قناعت گر و رحم کننده بر هر نالان و فرو فرستنده سودها و نازل کننده کتاب جامع با نور درخشان است.»

وی با اشاره به اینکه بخش دوم یعنی رکن اصلی دعای عرفه به بیان ارتباط خدا با انسان می پردازد، افزود: امام حسین (ع) در این بخش خدا را شنونده دعاها و دورکننده بلاها و بالابرنده درجات و کوبنده گردنکشان توصیف می کند و می فرماید که «؛ پس معبودی جز او نیست و چیزی با او برابری نمی کند و چیزی همانندش نیست و اوست شنوا و بینا و لطیف و آگاه و بر هر چیز تواناست»

تسبیح و تنزیه خداوند دعای عرفه

نویسنده ساختار معنایی مثنوی معنوی به بخش دیگری از براعت استهلال که بر تسبیح و تنزیه خداوند دلالت دارد، اشاره ای کرد و توضیح داد: در این بخش براعت استهلال در دعای عرفه، پیام مرکزی است؛ چراکه تنزیه (رتری و تعالی خدا نسبت به آفرینش) و تقدس اسما الهی را مطرح و تنزیه الهی، نعمت های بیکران الهی و وظیفه شکرگزاری سالک را بیان می کند. در واقع خداوند همه چیز یک سالک حسینی است.

حجت الاسلام والمسلمین صفوی با تاکید بر اینکه نام های نکوی خدا مقدس است، گفت: عرفا با عبارت های گوناگون درباره اسما و صفات حق مطالب متعالی و بلندی بیان کرده اند ک ه در کتاب «عرفان ثقلین» ابعادی از تنزیه الهی و وحدت وجود الهی را با الهام از دعای عرفه ام حسین تبیین کرده ام؛ امام حسین در این بخش فرموده استکه «پس ای خدایا منزهی تو، منزهی تو، که آفریننده ای، و بازگرداننده ای، و ستوده ای و بزرگواری، نام هایت مقدس است و نعمت هایت بزرگ. خدایا کدامیک از نعمت هایت را به شماره آورم و یاد کنم، یا برای کدامیک از عطاهایت به شکر برخیزم درحالی که پروردگارا، بیش از آن است که شماره گران برشمارند، یا اینکه یاد دارندگان در دانش به آنها برسند»