به گزارش خبرنگار مهر، فیلم پیش رو اولین جلسه از شرح دعای ۴۴ صحیفه سجادیه توسط آیت الله صدیقی است. دعای ۴۴ صحیفه سجادیه در ۱۹ فراز تنظیم شده و دعا در هنگام ورود به ماه رمضان است.

متن کامل این منبر مجازی را در ادامه می خوانید؛

«أعوذ بالله من الشیطان الرجیم»

«بسم الله الرحمن الرحیم * رب اشرح لی صدری * و یسر لی أمری * و احلل عقدة من لسانی * یفقهوا قولی» [۱].

«الحمد لله رب العالمین و الصلاه علی خاتم المرسلین طبیبنا حبیبنا شفیع ذنوبنا أبی القاسم محمد و آله المعصومین سیما الحجه بقیه الله فی العالمین عجل الله فرجه و رزقنا الله صحبته و اللعن علی أعدائهم أجمعین».

مقدمه

وجود مبارک امام زین العابدین سیدالساجدین علیه السلام در این صحیفه ی نوریه، در این زبور آل پیغمبر علیهم السلام، وقتی به ماه مبارک رمضان داخل شده اند اینچنین با خدای خود صحبت می کنند و معارف بلندی را در ارتباط با ماه مبارک رمضان برای میهمانان خدای متعال به ارث گذاشته اند.

فرمودند: «شهره شهر رمضان، شهر الصیام، و شهر الإسلام، و شهر الطهور، و شهر التمحیص، و شهر القیام» [۲]، ماه رمضان ماه روزه داری است، «روزه» یکی از برترین عبادت هاست که در روایات ما گفته شده است که «الصوم جنة من النار» [۳]، انسان برای مقابله ی با دشمن، برای مقابله ی با تیر و سنان و کمان و توپ و تانک به حفاظی نیاز دارد، به یک سنگر احتیاج دارد، زره ای نیاز دارد که اگر پوشش مناسبی باشد سلاح دشمن انسان را از پای درنمی آورد و انسان را نابود نمی کند.

خطر نفس اماره

ما هم یک دشمن بسیار نیرومند و خطرناک داریم و آن هم نفس أماره ی خودمان هست، و اگر کسی مشمول رحم خدای متعال قرار نگیرد نفس أماره انسان را گرفتار وادی جهنم می کند، آنقدر این مسئله مهم است که حضرت یوسف علی نبینا و آله و علیه السلام می فرمایند: «وما أبرئ نفسی ۚ إن النفس لأمارة بالسوء إلا ما رحم ربی» [۴]، او که پیغمبر است، او که پیغمبرزاده است، او که ولی الله است، او که در سنگر توحید نامدار است می گوید: من نفس خود را تبرئه نمی کنم، «إن النفس لأمارة بالسوء»، الله اکبر! «ل» تأکید می آورد و صیغه ی مبالغه است.

مسلما نفس خیلی فشار می آورد که انسان بد بشود، کار نفس این است که انسان را به حیوانیت دعوت کند، به شهوت و غضب دعوت کند، کار نفس این است، مقابله ی با نفس هنر می خواهد، اکثر مردم «و لقد ذرأنا لجهنم کثیرا من الجن و الإنس» [۵]، خدای متعال می فرماید: کثیری از جن و انس را برای جهنم آفریده ایم، یعنی راهی را که در پیش می گیرند به جهنم می رسد، و این ها چه کسانی هستند؟ «أولئک کالأنعام بل هم أضل»، آن هایی هستند که زندگی آن ها زندگی حیوانی است.

کمک گرفتن از نماز و روزه

ما برای مقابله ی با روح حیوانی و طبیعت غریزی یک نیرو لازم داریم، یک انرژی فوق ماده لازم داریم، یک پشتیبان لازم داریم که آن ما را از آتش جهنم و از سقوط در ورته ی حیوانیت و طبیعت نگه دارد، و آن «روزه» است.

خدای متعال «روزه» را در دو آیه در کنار نماز قرار داده است و بعنوان پناهگاه به ما معرفی فرموده است، «واستعینوا بالصبر والصلاة ۚ وإنها لکبیرة إلا علی الخاشعین» [۶]، در یک آیه فرمود: «یا أیها الذین آمنوا استعینوا بالصبر والصلاة ۚ إن الله مع الصابرین» [۷]، در یک آیه تأکید روی «نماز» است، و در یک آیه تأکید روی «روزه» است، «إستعینوا» یعنی «کمک بخواهید»، پناه بگیرید، استمداد کنید، از چه چیزی؟ از دو نیروی عظیم و بازدارنده، اولین مورد «صبر» است، صبر «کف نفس» است، صبر «کنترل» است، صبر «ترمز» است، صبر «یک مأمور بازدارنده و نظارت است که انسان را در مسیرهای تند کنترل می کند و انسان سقوط نمی کند و در خطرها به انسان هشدار می دهد و انسان را از این موضوع بازمی دارد که انسان گرفتار خطر بشود»، صبر حوزه ی وسیعی دارد اما در روایات ما صبر به «روزه» تعبیر شده است، چون مصداق بارز و نمونه ی کامل صبر «روزه» است، اساسا بستر روزه بستر صبر است، مبنای روزه بر کف نفس و خودداری انسان در برابر تمایلات حیوانی خود است.

از این جهت صبر «روزه» است، روزه «صبر» است، و خدای متعال بعنوان یک سنگر و پناهگاه و یک نیروی بازدارنده در برابر دشمن و آسیب و آتش جهنم و رذائل اخلاقی… خدای متعال رسما بندگان خود را ارشاد نموده است که از این کمک بگیرید.

هم «نماز» پشتوانه است، پشتیبان و ناصر و یار و یاور و بازدارنده است و هم روزه، خدای متعال این دو را در کنار یکدیگر قرار داده است، در یک جا تکیه روی نماز است، فرمود: از نماز و از روزه کمک بگیرید و استعانت بجویید و یاری بخواهید و پناه ببرید «إنها لکبیرة إلا علی الخاشعین»، کمک گرفتن از نماز کار آسانی نیست، مگر اینکه کسی دل نرمی داشته باشد.

انسان هایی که گل دل آن ها را گرفته است و دیگر خاصیت دل ندارد خیلی باوری ندارند که می شود از نماز کمک گرفت و آدم شد. نماز کارگاه آدم سازی است، «إنها لکبیرة إلا علی الخاشعین».

ولی در آن آیه ی دوم که خدای متعال مجددا مانند همین استمداد را به ما نشان داده است که «استعینوا بالصبر والصلاة»، از صبر که روزه است و از نماز کمک و یاری بخواهید، «إن الله مع الصابرین»؛ «إن الله مع الصابرین» یعنی خدای متعال با روزه داران همراه است،

«روزه» مبنای تقرب به خدای متعال است

کسی که خدا دارد چه چیزی ندارد؟ انسانی که کمک ندارد، کسی که پشتیبان ندارد دشمنان درونی و بیرونی او را نابود می کنند، ولی هرچه پشتیبان انسان قوی تر باشد به انسان مصونیت بیشتری می دهد، و چون «روزه» مبنای تقرب به خدای متعال است، انسان برای نزدیک شدن به خدای متعال از خوراک و شهوات و گناهان پرهیز می کند، خدای متعال او را همراهی می کند، «والذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا ۚ وإن الله لمع المحسنین» [۸].

مجاری حیوانی که شهوت و غضب و شهرت و ریاست و ثروت باشد، این ها حیوانیت انسان را تقویت می کند و انسان را چموش می کند، وقتی انسان خود را مستغنی ببیند طغیان می کند، و وقتی انسان روزه می گیرد قوای حیوانی او ضعیف می شود، وقتی انسان ضعیف شد فقر خود را می یابد، لذا انسان در گرسنگی «رقیق القلب» است، زود به گریه می افتد، دوست دارد دعا کند، پناه بردن او به خدای متعال یک امر فطری می شود، ولی انسانی که انواع غذاها را خورده است و شهوت خود را تقویت کرده است، اساسا آنچنان سرمست است که خدای متعال را از یاد می برد، خود را دچار مشکل نمی بیند تا به خدای متعال پناه ببرد.

لذا حضرت زین العابدین علیه الصلاة و السلام با این عبارت که این ماه ماه صیام است، «ماه صیام» است یعنی ماه خودسازی است، ماه ریاضت است، ماه تمرین ترک گناه است، و ماه تقویت اراده است.

انسانیت انسان به اراده است

وقتی انسان با اختیار خود گرسنه می شود و گرسنگی را تحمل می کند، تشنه می شود و تشنگی را بر خود هموار می کند، فشار غریزی دارد اما به سراغ جنس مخالف نمی رود، این توان اراده ی انسان را بالا می برد، و انسان به «اراده» ی خود «انسان» است، انسانیت انسان به «اراده» است.

حیوان محکوم به غریزه است، ولی انسان حاکم غریزه است، و تفاوت انسان و حیوان در همین است، حیوان غرایز دارد و انسان هم غرایز حیوانی دارد، ولی محرک و تنظیم کننده ی زندگی حیوان «غریزه» است، غریزه ی حیوان کنترل شده است، لذا خدای متعال او را در اختیار غریزه قرار داده است، ولی غریزه ی انسان کنترل نشده است، اگر انسان در اختیار غریزه قرار بگیرد اشباع غریزه حد ندارد، یقینا انسان را از مرز حق و عدل و انصاف بیرون می برد و انسان را به وادی جهنم مبتلا می کند.

چون انسان به اراده ی خود انسان است، و وقتی حضرت آدم شکست خورد و از آن شجره ی منهیه استفاده کرد خدای متعال انگشت روی همین موضوع گذاشته است، «ولقد عهدنا إلی آدم من قبل فنسی ولم نجد له عزما» [۹]، او در عظم و اراده ی خود سستی داشت، و در روایت داریم که گندمی که حضرت آدم میل فرمود تا سی روز اثر داشت، لقمه ی ناجور به این زودی مزاج انسان را رها نمی کند، در مزاج انسان اثر می گذارد.

لذا خدای متعال سی روز روزه را بر او واجب کرد تا اثر آن ضعف اراده از بین برود، و ما هم که فرزند آدم هستیم وقتی اراده ی ما در برابر خوردن چیزهایی که نباید بخوریم ضعیف می شود، خدای متعال این ماه مبارک رمضان را بعنوان یک سنگر و پناهگاه به ما ارائه کرده است که از این سنگر بیرون نیاییم و با نفس أماره ی خود و با شهوات و غرایز خود مبارزه کنید تا به درجه ی آدمیت برسیم و به امام زمان ارواحنا فداه شبیه بشویم، به انسان کامل شبیه بشویم، و همراه پیغمبران و صدیقین و شهدا و صالحین باشیم.

روضه ی حضرت علی اکبر علیه السلام

صلی الله علیک یا اباعبدالله الحسین

قیامت برای انسان خیلی سخت است، یاد قیامت انسان را الهی می کند، انسان را از دنیاپرستی سرد می کند، اما هیچ قیامتی مانند قیامت عاشورای سالار شهیدان اباعبدالله الحسین علیه السلام نبود، «تشنگی» محشری بپا کرده بود، حضرت علی اکبر علیه السلام از حضرت سیدالشهداء علیه السلام اجازه ی میدان گرفتند، حضرت سیدالشهداء علیه السلام نسبت به تمام عزیزانی که استیذان می کردند و اذن رفتن به جبهه می گرفتند محبت می کردند و آن ها را نوازش می کردند و ناز آن ها می کشیدند و آن ها را ناز می کردند و بعد اجازه می دادند، ولی در روز عاشورا دو نفر وقتی از حضرت سیدالشهداء علیه السلام اجازه خواستند حضرت اصلا چون و چرا نکردند و فورا اجازه دادند، یکی حضرت علی اکبر علیه السلام است و دیگری هم جناب حر علیه السلام.

حضرت علی اکبر علیه السلام از حضرت سیدالشهداء علیه السلام اجازه ی رفتن به میدان خواستند، حضرت به او اجازه دادند، وقتی حضرت علی اکبر علیه السلام از حضرت سیدالشهداء علیه السلام خداحافظی کردند به خیمه ی حضرت زینب کبری سلام الله علیها آمدند، عمه های مهربان، خواهرهای دلسوخته دور ایشان را گرفتند، و این عزیز عاشق شهادت را گرفتار کمند محبت کردند.

حضرت علی اکبر علیه السلام از حضرت سیدالشهداء علیه السلام کمک خواستند، بابا بیا… من را از دست محبت این بزرگواران نجات بده… حضرت سیدالشهداء علیه السلام آمدند و از حضرت زینب کبری سلام الله علیها و دختران خودشان خواستند که دست از علی اکبر (علیه السلام) بردارید، «إنه ممسوس فی ذات الله»، مگر نمی دانید پسرم عاشق شهادت است؟ عاشق را معطل نمی کنند، بگذارید برود …

حضرت علی اکبر علیه السلام با وساطت حضرت سیدالشهداء علیه السلام پر کشیدند و رفتند و جنگ نمایانی کردند، اما شدت عطش و فراوانی جراحات مانع ادامه ی جنگ شد، به طرف خیمه ها برگشتند، ناگهان دیدند صدای حضرت علی اکبر علیه السلام بلند شد: «یا أبت العطش قد قتلنی و ثقل الحدید قد أجهدنی» [۱۰]، بابای من! شدت عطش در حال از بین بردن من است… اسلحه سنگین است و جنگ پر فشار است و عطش شدید است، آیا راهی به سوی آب است تا من تجدید قوا کنم تا بتوانم بیشتر از ساحت شما دفاع کنم؟

حضرت سیدالشهداء علیه السلام حضرت علی اکبر علیه السلام را فراخواندند، وقتی ایشان به پدر نزدیک شدند امام حسین علیه السلام دهان خشک خودشان را باز کردند، وقتی حضرت علی اکبر علیه السلام تشنگی پدر را دیدند گویا خجالت کشیدند که چرا به پدر اظهار عطش کردند …

لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم

الا لعنت الله علی القوم الظالمین

إلهنا یا حمید بحق محمد، یا عالی بحق علی، یا فاطر بحق فاطمة، یا محسن بحق الحسن، یا قدیم الإحسان بحق الحسین.

خدایا! تو را به عظمت حضرت علی اکبر علیه السلام قسم می دهیم امام زمان ارواحنا فداه را برسان.

خدایا! به ما توفیق آماده سازی خود و تمهید مقدمات برای جنگ در رکاب امام زمان ارواحنا فداه را عنایت بفرما.

خدایا! قلب نازنین امام زمان ارواحنا فداه را همواره از ما و عائله ی ما راضی و خشنود بدار.

خدایا! این کشور امام زمان ارواحنا فداه را با رهبری نایب شایسته ی ایشان رهبر عزیزمان از این مشکلات و از این فراز و نشیب ها به ساحل نجات ظهور برسان.

خدایا! به رهبر عزیزمان عزت مستدام، قدرت مستمر و پیروزی بر همه ی جبهه ها و آماده شدن برای تحویل انقلاب به امام زمان ارواحنا فداه مرحمت بفرما.

خدایا! جوان های کشور ما را از افسردگی و بی کاری و سرگردانی و عذوبت و خشونت دور نگه دار.

خدایا! جوان ها را به ساحل نجات برسان.

خدایا! خانواده ها را برای سازگاری موفق بدار.

خدایا! تحمل و شرح صدر به اعضای خانواده ها مرحمت بفرما.

خدایا! حسن عاقبت را روزی ما بگردان.

خدایا! حوائج ما را برآورده بفرما.

خدایا! مریض ها و مریض های این ویروس و بیماران مورد نظر را شفای عاجل و کامل مرحمت بفرما.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته