در شرایطی که ۵۵ هزار پروژه در کشور به دلیل ناتوانی دولت در تامین مالی نیمه تمام رها شده است، راهکارهایی وجود دارد که دولت به واسطه استفاده از آن، بدون پرداخت حتی یک ریال می تواند نسبت به تکمیل پروژه ها اقدام کند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، گزارش امروز پیرامون یک سوال گردآوری شده است، بدون فوت وقت و بیان مقدمه به سراغ مطرح کردن این سوال می رویم؛ به نظر شما آیا ممکن است یک پروژه بدون خرج شدن ۱ تومان پول، طراحی و اجرا شود؟ برای مثال آیا ممکن است، ساخت یک نیروگاه مدنظر قرار گیرد، فعالیت های انتخاب مکان، طراحی المان ها و واحدهای و در نهایت اجرا و بهره برداری شود بدون آنکه نیاز به پرداخت پول باشد؟

شاید از خود بپرسید، این سوال در حد سوالاتی نظیر آن است که آیا ممکن است آدم فضایی ها وجود داشته باشند یا آیا ممکن است، درخت هندوانه داشته باشیم. به نظر می رسید اندکی تامل و به دنبال آن مطالعه کردن این گزارش می تواند نظر شما را پیرامون سوال مطرح شده تغییر دهد.

پیش از رفتن به سراغ پاسخ به سوال مطرح شده بهتر است با فضای شکل گرفته موجود پیرامون حوزه پروژه های زیرساختی کشور بیشتر آشنا بشویم.

*تامین سرمایه، کلیدی ترین مشکل موجود در پروژه های کشور

به استناد مندرجات مبانی علم اقتصاد، هر فعالیت اقتصادی نیازمند عوامل تولید است. این عوامل در ۳ دسته کلی زمین، نیروی کار و سرمایه دسته بندی می شود. زمانی که به سراغ مدیران دولتی و خصوصی فعال در حوزه پروژه های زیرساختی کشور برویم، متوجه این نکته خواهیم شده که هیچ یک از آن ها از کمبود منابعی نظیر زمین و یا نیروی کار گله ندارند و بحث اساسی آن ها در ارتباط با پیشرفت کند، هر پروژه بحث تامین سرمایه است.

به طورکلی وقتی به حجم انبوه ۵۵ هزار پروژه نیمه تمام موجود در کشور نگاهی کنیم، متوجه این نکته خواهیم شد که عمده آن ها به دلیل ناتوانی در تامین مالی مناسب زمین گیر شده و امکان ادامه آن ها وجود ندارد.

*برای تامین مالی پروژه ها به منابع محدود دولتی اتکا نکنیم

به سوال ابتدایی گزارش بازگردیم، تا اینجا متوجه شدیم که حجم عظیمی از پروژه های زیرساختی کشور به دلیل کمبود سرمایه متوقف مانده و ما از شما پرسیده ایم، آیا می توان بدون خرج کردن حتی ۱ تومان یک پروژه بزرگ را به سرانجام رساند؟

ممکن است پاسخ شما این باشد که اگر چنین کاری ممکن بود، چرا این همه پروژه در کشور نیمه تمام مانده و جلو نمی رود؟

در پاسخ به این سوال باید گفت، عمده منابع تامین مالی پروژه ها در کشور به دایره ای کوچکی به نام بودجه دولتی محدود می شود، فارغ از کارفرماهای اندک بخش خصوصی در کشور که تامین مالی پروژه های خود از منابع مالی شخصی تامین می کنند، سایر پروژه های زیرساختی در ایران در نهایت برای دولت انجام شده و منابع مالی موجود در بودجه باید صرف پرداخت هزینه پیشرفت پروژه ها شود.

تصور همگان این است که تنها راه تامین مالی پروژه های زیرساختی استفاده از منابع دولتی باشد، اما یک ادبیات دیگر در حوزه تامین مالی وجود دارد که دولت را از اتکا به بودجه خود رها کرده و می توان به واسطه آن بدون پرداخت حتی ۱ ریال نسبت به طراحی، اجرا و بهره برداری از پروژه اقدام کرد.

*توسعه زیرساخت ها بدون پرداخت حتی ۱ تومان با استفاده از ادبیات شرکت پروژه ها

این ادبیات تحت عنوان «شرکت پروژه» یا (SPV) در دنیا مورد استفاده قرار گرفته و در هر سال چندین هزار پروژه زیرساختی در قالب این روش طراحی و اجرا می شود. به منظور آشنایی بیشتر با این شیوه تامین مالی بهتر است، با شرکت پروژه ها آشنا شویم. این شرکت ها که عمر آن ها با شروع پروژه آغاز و در انتهای دوره بهره برداری پروژه نیز از بین می روند، به عنوان یک نهاد مستقل هستند که چند شرکت آن را تشکیل می دهند، و هیچ گونه سابقه فعالیتی برای اجرای پروژه ندارد.

برای آشنایی بیشتر با ادبیات جهانی شرکت پروژه ها به سراغ نوید معدن پژوه، کارشناس حوزه تامین مالی رفتیم، این کارشناس حوزه تامین مالی در تشریح مثالی برای آشنایی بیشتر با شرکت پروژه ها گفت:« فرض کنید ساخت یک نیروگاه تولید برق بادی هدف دولت است، اما منابع مالی برای ساخت موجود نبوده و دولت نمی خواهد حتی ۱ ریال از بودجه خود را بابت آن هزینه کند. در همین راستا ابتدا یک شرکت SPV با عنوان فرضی تاسیس می شود، پس از برآوردهای کامل اقتصادی به منظور محاسبه منابع مالی مورد نیاز، ارزش ۱۰۰ سهم این شرکت مشابه میزان کل ارزش پول مورد نیاز برای کلیه فرآیندها تعیین می شود.»

وی در بیان اینکه هر سهم از این شرکت پروژه معادل ۱ صدم کل پول مورد نیاز برای طراحی، ساخت و بهره برداری از پروژه است، گفت:« حال فرض کنید در اولین گام می خواهید مکان یابی پروژه را انجام دهید، یک شرکت مشاور برای مکان یابی حاضر شده و به جای دریافت پول از شما، معادل هزینه تاییدی مکان یابی نسبت به در اختیار گرفتن سهم از شرکت پروژه اقدام می کند. برای مثال اگر کل هزینه پروژه ۱۰۰ میلیون باشد، هر سهم شرکت پروژه ۱ میلیون ارزش دارد و اگر هزینه مکانیابی ۲ میلیون تومان تایید شود، ۲ سهم از ۱۰۰ سهم پروژه در مقابل فعالیت انجام شده به شرکت مشاور مکان یاب تعلق می گیرد.»

معدن پژوه در توضیح این نکته که شرکت مشاور به جای دریافت یک حق العمل، حالا بخش از پروژه را به دست آورده و در سود ناشی از این پروژه زیرساختی نیز شریک است، پس مشتاق کار به این شیوه می شود، گفت:« دولت به جای پرداخت پول سهمی از شرکت پروژه را واگذار کرده و در کلیه مراحل کار از پرداخت هزینه معاف است. در مقابل این عمل اما تک تک پیمانکاران پروژه را در سود پروژه سهیم کرده و همچنین مدیریت کل پروژه را نیز از دست نداده است.»

استناد به ادبیات شرکت پروژه ها بیانگر آن است که می توان پروژه های نیروگاهی، سد و آبرسانی را در کشور ایجاد کرده بدون آنکه نیاز به پرداخت حتی ۱ ریال وجود داشته باشد. به نظر می رسد، استفاده از چنین شیوه های تامین مالی نوینی علاوه بر توسعه تولید در کشور زمینه ارتقاء توان زیرساختی را به وجود آورد.

انتهای پیام/ب