به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیات قرآن دارای ابعاد و لایه های متعددی هستند؛ گاهی هدایت آیات برای عموم مردم است که همان ظاهر آیات را شامل می شود و گاهی سبب هدایت برای مؤمنانی هستند که قصد دارند از درجات بالاتر هدایت بهره ببرند. از بالاترین درجات هدایت قرآن، هدایت به سوی اهل بیت وحی علیهم السلام و معرفت ایشان است. خداوند در سوره اسراء می فرماید «إنهذا القرآن یهدی للتی هی أقوم»؛ یعنی این قرآن به سوی چیزی که با قوام است، هدایت می کند. امام صادق علیه السلام ذیل این آیه فرمود «یهدی إلی الإمام»؛ یعنی هدایت به امام می کند. (الکافی، ج۱، ص۲۱۶) یعنی هر که در عصر غیبت قصد دارد به سوی امام هدایت شود و نسبت به ایشان معرفت کسب کند، باید پای درس قرآن بنشیند، منتها نباید فراموش کرد که کلید اصلی آیات، در احادیث عترت علیهم السلام یافت می شود.

با این زاویه نگاه، به آیۀ۲۷ سورۀ بقره نگاهی می اندازیم. خداوند در این آیه دربارۀ توصیف منافقان می فرماید «الذین ینقضون عهد الله من بعد میثاقه و یقطعون ما أمر الله به أن یوصل و یفسدون فی الأرض أولئک هم الخاسرون». خداوند در این آیه می فرماید منافقان عهد خدا را پس از آنکه میثاق آن را گرفت، مدام نقض می کنند و پیوندهایی که خداوند دستور داده بود آن را برقرار کنند، قطع می کنند و در عین حال در زمین به فساد و تباهی می پردازند؛ سرانجام کار آنها خسارت محض است.

اما آن عهد خدایی چیست و خداوند دستور داده بود با چه کسی یا چه کسانی پیوند برقرار کنیم. امام صادق علیه السلام در این باره فرمود «یعنی من صله أمیر المؤمنین و الأئمة»؛ یعنی اتصال به امیر مؤمنان و ائمه علیهم السلام است. (البرهان، ج۱، ص۱۵۸) یا امام باقر علیه السلام فرمود «آنچه که خداوند بر اساس این آیه به بندگان امر کرده تا بندگان به آن متصل باشند، صلۀ رحم و ارتباط با نزدیکان است تا مسئولیت خود را در قبال آنان انجام دهند و حقوقشان را ادا کنند. مهمترین خویشاوندانی که ادای حقشان نسبت به دیگران واجب تر است، خویشاوندان محمد هستند؛ زیرا حق آن ها نسبت به محمد مانند حق خویشاوندان انسان نسبت به پدر و مادر است؛ درحالی که حق محمد گرامی تر و بزرگ مقدارتر از حق پدر و مادر انسان است. همین طور حق خویشاوندان پیامبر نیز برتر و قطع آن، بدتر و نارواتر است؛ ما أمر الله به أن یوصل من الأرحام و القرابات أن یتعاهدوهم و یقضوا حقوقهم و أفضل رحم و أوجبه حقا رحم محمد فإن حقهم بمحمد کما أن حق قرابات الإنسان بأبیه و أمه و محمد أعظم حقا من أبویه کذلک حق رحمه أعظم و قطیعته أفظع و أفضح. (البرهان، ج۱، ص۱۵۹)

بنابراین یکی از نشانه های نفاق آن است که فرد یا افرادی عهد خدا را نقض و اتصال خود با اهل بیت علیهم السلام را قطع کند؛ در این صورت زمینۀ افتادن آنها در ورطۀ فسادآفرینی در زمین فراهم می شود. نمونۀ بارز آن را در تاریخ صدر اسلام یعنی در ماجرای پس از رحلت نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله، ماجرای امام حسن و واقعۀ کربلا در تاریخ دیدیم. عاقبت کسانی که نسبت به آن بزرگواران بدرفتاری روا داشتند و با اهل بیت علیهم السلام مرزبندی کردند، چیزی جز خسارت در دنیا و آخرت نبود. بزرگ ترین فسادی هم که رقم زدند، شهادت برترین مخلوقات عالم پس از رسول الله صلی الله علیه و آله بود، همچنان که امام صادق علیه السلام در باره آیۀ شریفۀ «و قضینا إلی بنی إسرائیل فی الکتاب لتفسدن فی الأرض مرتین …» (اسراء۴) فرمود: این آیه (و قضایمان برای بنی اسرائیل در الکتاب بر آن شد که آنها در زمین دو فساد خواهند داشت)، به کشتن علی بن ابی طالب و نیزه زدن به حسن نظر دارد. (الکافی، ج۱۵، ص۴۷۵) همین آیه اشاره به نقش و دسیسۀ یهود در زمینه سازی قتل اهل بیت وحی علیهم السلام دارد.

اما نکتۀ قابل تأمل اینجاست که عهد الله طبق احادیث، اشاره به عهد «أ لست» دارد؛ یعنی آن زمانی که خداوند در عالم ذر نسبت به ربوبیت خود، پیامبر خود و اهل بیت وحی میثاق گرفت؛ امام باقر علیه السلام در این باره فرمود «سپس خداوند عزوجل به وصف آن نافرمانان که از دین خدا و اطاعت او خارج شده اند پرداخته و فرمود: الذین ینقضون عهد الله، منظور عهد و پیمان خداست که از ایشان بر پذیرش ربوبیت خدا، رسالت محمد (امامت علی علیه السلام و محبت و گرامیداشت شیعیان محمد و علی علیه السلام گرفته شده است؛ ثم وصف هؤلاء الفاسقین الخارجین عن دین الله و طاعته منهم فقال عزوجل الذین ینقضون عهد الله المأخوذ علیهم لله بالربوبیه و لمحمد بالنبوه و لعلی بالإمامه و لشیعتهما بالمحبه و الکرامه. (التفسیر المنسوب إلی الإمام الحسن العسکری علیه السلام، ص۶۷) و طبق سایر احادیث، نسبت به امام عصر عجل الله تعالی فرجه میثاقی مستحکم تر گرفته شد.

انتهای پیام/