به گزارش خبرگزاری مهر، به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، هفتمین همایش «روایت همدلی» به همت حوزه هنری و مؤسسۀ فرهنگی انار سرخ و با حضور شخصیت های برجسته ادبی و فرهنگی دو کشور همچون اسماعیل امینی، محمدکاظم کاظمی، غلامرضا طریقی، میلاد عرفان پور، محمدسرور رجایی، جواد محقق، مهدی قزلی، رضا امیرخانی، علی دهباشی و… شنبه ۱۱ اسفندماه در حوزه هنری برگزار شد.

وقت مطالبه گری است

محمدسرور رجایی، دبیر این همایش ادبی و فرهنگی، در آغاز مراسم با بیان اینکه خانه ادبیات افغانستان تمام تلاش و همت خود را به خرج داده و می دهد تا فضایی برای گفت وگوهای ادبی و فرهنگی فراهم کند، اظهار کرد: معتقدیم فرهنگ، هنر و ادبیات بخش اصلی زندگی و سرشت ماست. زندگی ما بدون این ها ناقص است و چیزی کم دارد.

وی ادامه داد: خیلی ها در شغل های مختلف حضور پیدا می کنند، اما کمتر کسانی هستند که به شکل فرهنگی می توانند بر جامعه تأثیرگذار باشند.

وی ادامه داد: دوستانی گلایه داشتند و برگزاری مستمر این همایش را بی دلیل می دانستند. باید بگویم تأثیر روایت همدلی این است که زمینه گفت وگوهای فرهنگی را فراهم می کند. هر چه از هم دور باشیم، یقینا عقب تر خواهیم رفت. ما نیاز به گفت وگو و بیان مشکلات خود داریم.

رجایی با تاکید بر اینکه زمان آن رسیده واژه مطالبه گری را به زندگی خود بیفزاییم، اظهار کرد: امروز همان قدر که با هموطنان عزیزمان در مشکلات هم سرشت و هم سرنوشت هستیم با دوستان ایرانی در فضای فرهنگی هم سرشت و هم سرنوشت هستیم.

ما بستری را فراهم کرده ایم برای این که خود را بیشتر بشناسیم و مهاجران بیشتر میزبانان را بشناسند و میزبانان هم مهاجران را بشناسند و این دیوار نامرئی بین ما و ایرانی ها در حال از بین رفتن است.

این شاعر و نویسنده همچنین گفت: باید قدر بدانیم که در این سال ها میراث دار فرهنگ و ادبیات بزرگ کشورمان بوده ایم؛ جا دارد به سوی مطالبه گری های خود هم قدم بگذاریم و از فضای گفت وگوهای رو در رو عبور کنیم.

افغانستان شناسی در ایران ضعیف و لاغر است

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین دکتر عبدالمجید ناصری داوودی روحانی افغانستانی درباره راه های تقویت و گسترش همدلی دو کشور ایران و افغانستان گفت: اصل همدلی در میان دو ملت ایران و افغانستان قابل تردید نیست و حتی ابعاد آن شناخته شده و مبرهن و روشن است. به عنوان فردی افغانستانی که سال های طولانی در ایران حضور داشتم و هم اکنون هم در ایران و هم افغانستان تدریس دارم نکته نظرهای خود را در این رابطه تبیین می کنم.

وی افزود: در ابتدا باید پرسید چرا نهال افغانستان شناسی در ایران به این میزان ضعیف و لاغر است و برخی از اصحاب رسانه و رسانه ها اراده ای برای تحقیق در این زمینه ندارند. به عنوان یک مطالبه باید بگوییم مسئولان پیگیر افغانستان شناسی باشند و این امر و پدیده را در رسانه های گوناگون تبیین و تشریح کنند.

حجت الاسلام ناصری داوودی خاطرنشان کرد: نخستین عامل و مؤلفه برای گسترش و تعمیق همدلی بحث شناخت است و اینکه شناخت دقیق بین دو طرف برقرار شود. به دنبال این باشیم که بدانیم گذشته افغانستان چه بوده است. شناخت عامل نخستین برای دوستی ست و جهل نیز قدم نخستین برای دشمنی است.

این روحانی و فعال فرهنگی با بیان اینکه مشکل افغانستان شناسی در خود افغانستان هم دیده می شود، اظهار کرد: نسل کنونی باورشان نمی شود که ما زمانی دارای چه غنایی در ادبیات و فرهنگ بوده ایم.

وی همچنین تاکید کرد: مشترکات معنوی را عادلانه تقسیم کنیم. در اینجا مشترکات باید دقیقا شناسایی و معرفی شود. ما در مورد ایران و دوستان ایرانی این نظر را نداریم، اما در خود افغانستان پشتوها یا اقوام دیگر اعتقاد دارند که ما برادر بزرگ تر هستیم. من در دانشگاه ها این را به صراحت می گویم که برادر بزرگ تر معنایی ندارد، بلکه برادر مساوی داریم. این را که در سیاست کسی برادر بزرگ تر باشد قبول نداریم و این به معنای اعمال قدرت است.

قانون درستی برای تابعیت نداریم

همچنین رضا امیرخانی، نویسنده مطرح کشور، با تاکید بر اینکه همه ما که در ادبیات هستیم نخست دوست داشته ایم شعر بگوییم، عنوان کرد: من همیشه دوست داشتم شاعر شوم، اما هیچ گاه نتوانستم. زمانی که در دهه ۶۰ شروع به شعر گفتن کردم دوست داشتم روزی به افغانستان بروم و با لحن افغانستانی شعر بگویم. بعدها که آثار جعفریان را خواندم دوست داشتم مثل ایشان درباره افغانستان بنویسم. هیچ کدام از آرزوهایم محقق نشد اما عشق به افغانستان در من باقی ماند.

وی خاطرنشان کرد: مشکلات مهاجران افغان را می دانم. ما قانون تابعیت نداریم و اگر قانونی هم هست برای زمان پهلوی اول است. ما از دوره «پیاده آمده بودم، پیاده خواهم رفت» به دوره «شمشیر و جغرافیا» رسیده ایم. قدر این دستاوردها را بدانیم. بیشترین کسی که امروز می تواند کار فرهنگی انجام دهد نسل جوان است. برادران و خواهران افغانستانی در هویت بخشی خود تلاش کنند؛ چرا که اگر افغان ها خود هویتشان را پیدا نکنند، همدلی بی معنا می شود.

دچار توهم توطئه هستیم

محمدکاظم کاظمی، شاعر مطرح افغان، نیز با بیان اینکه هنوز هم تاریخ جعلی وجود دارد، اظهار کرد: منابعی تحریف می شود که موجب سنگ اندازی در روابط با کشورهای دیگر می شود و این موضوع جدیدی نیست. در برابر این موضوع باید شناخت و مقاومت داشته باشیم.

وی افزود: در افغانستان برخی تاکید داشتند که نام زبان ما باید دری باشد و نه زبان فارسی. گروهی از بدخواهان رابطه افغانستان با ایران در سال های اخیر در افغانستان مقاومتی در برابر این موضوع داشتند. البته اهالی فرهنگ و ادب مقابل این افراد ایستادند و هراس نداشتند با تاکید بر فارسی زبانی افغانستان بی هویت تلقی شوند.

کاظمی خاطرنشان کرد: در داخل افغانستان روشنگری های زیادی صورت می گیرد. گروه بعدی گروه بدبین ها هستند. دوستان ایرانی که با افغانستان ارتباط داشتند همواره با استقبال شدید و گرم با جامعه ادبی افغانستان مواجه بوده اند، اما گاهی مقاومت هایی هم وجود داشته است، این مقاومت بر اساس نوعی توهم توطئه نسبت به همه چیز بوده است. از بس که زخم دیده دخالت های اجانب و خارجی ها بوده ایم، بدبین شده ایم. ما خاطره تاریخی از اجانب داریم و حتی همکاری های مثبت را هم به چشم توطئه و تخریب می بینیم و این راه همدلی های مثبت را سد می کند. ما قائل به تفکیک بین افراد یک جامعه نیستیم. تصور می کنیم هر اقدامی قرار است انجام شود، با واحدهایی که رفتار نیکی ندارند هماهنگ هستند.

همدیگر را کم نقد کرده ایم

در ادامه مجتبی نوروزی، رایزن سابق ایران، با بیا اینکه در افغانستان تداوم این برنامه نشانه عزم جزم این عزیزان است، اظهار کرد: اشتراکاتی که از آن صحبت می شود از مرز اشتراک گذشته و به یگانگی رسیده است. باید پرسید که چرا هم زبانی و هم زیستی آن طور که باید و شاید به همدلی تبدیل نشده است؟ روی سخنم با نسل آینده است. ما در تعامل با یکدیگر دچار مشکل هستیم و یکی از الزامات این تعامل انصاف و ادب در تعامل است و این موضوع باید از هر دو سو صورت بگیرد.

وی افزود: نکته دوم نقد مشوقانه است. خیلی کم همدیگر را نقد کرده ایم. همچنین گفت وگوی نخبگانی هم راهکار دیگری است. چیزی که تعامل بین دو جامعه را می سازد، گفت وگوی نخبگانی با نگاه اصلاح گرانه است.

وی گفت: در طول ۲ سال و نیم که در کابل زندگی کردم، هیچ گاه احساس غریبگی نکردم؛ با همه وجود و ذرات تنم این خاک را دوست دارم.

محمدمهدی سیار از شاعران برجسته ایرانی نیز در این مراسم با قرائت شعری گفت: من از کودکی و زمانی که شعر سرودن را آغاز کردم، مدیون و شاگرد بزرگان شعر افغانستان مثل استاد کاظمی می دانم. بخش زیادی از زبان و ذهنیت ادبی ما متأثر از جمع وطنی که در شعر افغانستان وجود دارد شکل گرفت.

وی در پایان شعر خود را به همه شهدا به خصوص شهدای مدافع حرم فاطمیون تقدیم کرد.

در انتهای این مراسم از فعالیت ها و اقدامات «علی دهباشی» روزنامه نگار، ادب پژوه، نویسنده و سردبیر چندین مجله و ماهنامه و برگزارکننده برنامه «شب های بخارا» که در آن به بررسی ادبیات افغانستان پرداخته می شد، و همچنین «مهدی قزلی» مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایران، و «رضا امیرخانی» نویسنده کتاب «جانستان کابلستان» تقدیر شد.

در این مراسم سید مبین محمودی، مهدی کاشفی، رحیم محشر و جمعی دیگر از شاعران جوان افغان به شعرخوانی پرداختند.