بیست و دوم مهرماه(۲۵ شوال) مصادف است با سالروز شهادت حضرت امام جعفر صادق(ع)، این مقال مروری دارد بر مهم ترین کتاب هایی که در سال های اخیر درباره اندیشه ها، معلومات و کرامات این امام همام تألیف و منتشر شده اند.
امام جعفر صادق(ع)، امام ششم شیعیان، در هفدهم ربیع الاول سال ۸۳ هجری قمری در مدینه متولد شدند. کنیه ایشان ابو عبدالله و لقبشان صادق است. پدر ارجمندشان امام باقر(ع) و مادرشان ام فروة نام داشتند.
در دوران قبل از امامت، حضرت شاهد فعالیت های پدرشان در نشر معارف دینی و تربیت شاگردان وفادار و با بصیرت بودند. امام باقر(ع) در مناسبت های مختلف به امامت و ولایت فرزندشان جعفر صادق تصریح فرمودند و شیعیان را پس از خود به پیروی از او فرا می خواندند. از این روی احادیث زیادی مبنی بر نص امامت حضرت صادق(ع) نقل شده اند.
امام صادق در سال ۱۱۴ هجری قمری پس از شهادت پدرشان در سن ۳۱ سالگی به امامت رسیدند. دوران امامتشان مصادف با اواخر حکومت امویان بود که در سال ۱۳۲ به عمر آن پایان داده و حکومت عباسیان آغاز شد.
دوران امام جعفر صادق(ع) در میان دیگر دوران های ائمه اطهار(ع)، دورانی منحصر به فرد بود و شرایط اجتماعی و فرهنگی عصر آن حضرت در زمان هیچ یک از امامان وجود نداشت و این امر به دلیل ضعف بنی امیه و قدرت گرفتن بنی عباس بود.
دوران آن حضرت، عصر جنبش فرهنگی، فکری و برخورد فرق و مذاهب گوناگون بود. پس از زمان رسول خدا(ص) دیگر چنین فرصتی پیش نیامده بود تا معارف اصیل اسلامی ترویج شوند، به ویژه که قانون منع حدیث و فشار حکام اموی باعث تشدید این وضع شد. لذا خلاء بزرگی در جامعه آن روز که تشنه هرگونه علم و دانش و معرفت بود، به چشم می خورد.
امام صادق(ع) با توجه به فرصت مناسب سیاسی و نیاز شدید جامعه، نهضت علمی و فرهنگی پدرشان را در پیش گرفتند و حوزه وسیع علمی و دانشگاه بزرگی به وجود آوردند و در رشته های مختلف علمی و نقلی شاگردان بزرگی تربیت کردند. افرادی چون هشام بن حکم، مفضل بن عمر کوفی جعفی، محمد بن مسلم ثقفی، ابان بن تغلب، هشام بن سالم، مؤمن طاق، جابر بن حیان و … از شاگردان ایشانند. در منابع اسلامی تعداد شاگردان امام را تا چهار هزار نفر نوشته اند.
همچنین در حوزه فقه و احکام نیز توسط ایشان فعالیت زیادی صورت گرفت، به صورتی که شاهراه های جدیدی در این بستر گشوده شدند که تاکنون نیز به راه خود ادامه داده اند. بدین ترتیب، شرایطی مناسب پیش آمد و معارف اسلامی بیش از هر وقت دیگر از طریق الهی خود منتشر شد، به صورتی که بیشترین احادیث شیعه در تمام زمینه ها از امام صادق(ع) نقل شده و مذهب تشیع به نام مذهب جعفری و فقه تشیع به نام فقه جعفری خوانده می شود.
امام بین دو دوره عباسی و اموی و دوران گذار از امویان به عباسیان زندگی می کردند. ایشان ازمیان خلفای اموی با افرادی چون هشام بن عبدالملک، ولید بن یزید بن عبدالملک، یزید بن ولید بن عبدالملک، ابراهیم بن ولید بن عبدالملک، مروان بن محمد، عبدالله بن محمد مشهور به سفاح و ابوجعفر مشهور به منصور دوانیقی معاصر بودند.
برخی از مهمترین کتاب هایی که درباره دانش، کرامات و فضایل گوناگون امام جعفرصادق(ع) در سال های اخیر به قلم نویسندگان به رشته تحریر درآمده اند، عبارتند از:
- داناج، گفتار علمی امام جعفر صادق علیه السلام/ علیرضا حسینی معصوم/ هاتف / ۱۳۸۱
- زندگانی امام جعفر صادق(ع)/ منصور کریمیان/ اشرفی / ۱۳۸۱
- مجموعه مقالات همایش امام جعفر صادق(ع) و تجدید حیات اسلام/جمعی از نویسندگان/مجمع جهانی اهل بیت(ع) / ۱۳۸۱
- زندگانی حضرت امام جعفر صادق(ع)، گزیده ای از منتهی الامال محدث قمی(ره)/ رضا استادی/ دفتر نشر برگزیده / ۱۳۸۲
- زندگانی چهارده معصوم، امام جعفر صادق(ع)/ علی نوری/ جهانتاب / ۱۳۸۲
- حسنیه در مکتب امام جعفر صادق(ع)/ عصمت دانش، محمد سلیمی نیا/ گلشن اندیشه / ۱۳۸۲
- شصت و هفت درس زندگی از سیره عملی حضرت امام جعفر صادق(ع)/ حمیدرضا کفاش، نعمت الله کاظمی فرامرزی/ عابد/ ۱۳۸۳
- حدیث شریف عنوان بصری، دستورالعملی جهت خودسازی از حضرت امام جعفر صادق(ع)/ محمد فربودی/ لولو مرجان/ ۱۳۸۳
- زندگانی حضرت امام جعفر صادق(ع)/ حمیدرضا کفاش / عابد / ۱۳۸۳
- داستان زندگی امام جعفر صادق(ع)/ محمدحسین صلواتیان، امیرمهدی مرادحاصل، رضا شیرازی/ پیام نور/ ۱۳۸۳
- مرد صادق؛ حضرت امام جعفر صادق(ع)/ مهدی مرادحاصل، شهرام عظیمی (نقاش)، زهرا شهبازی (ویراستار) / منادی تربیت / ۱۳۸۴
- سیری در زندگانی امام جعفر صادق(ع)؛ صادق الامین/ سیدمحمد صالحی/ معیار اندیشه / ۱۳۸۴
- متن کامل تعبیر خواب ابن سیرین، دانیال پیغمبر و امام جعفر صادق(ع)/ آمنه شریفی عراقی (به اهتمام)، پروانه شریفی عراقی (ویراستار)/ ندای شریف / ۱۳۸۴
- یکصد و ده حدیث از امام جعفر صادق(ع)/ محمدحسین مجاهد / فقه / ۱۳۸۴
- طب الصادق، یا، طب و بهداشت از نظر امام جعفر صادق(ع)/ محمد خلیلی، نصیرالدین امیرصادقی (مترجم)/ عطایی / ۱۳۸۴
- برگزیدگان؛ سیری کوتاه در زندگی معصومین حضرت امام جعفر صادق(ع) تا حضرت امام مهدی(ع)/ مهدی رحیمی/ بنیاد بعثت، مرکز چاپ و نشر / ۱۳۸۵
- در مکتب احیاگر تشیع امام جعفر صادق(ع)/ علی قائمی امیری/ پیام مقدس/ ۱۳۸۵
- پیراهن بلند ماه؛ زندگینامه امام جعفر صادق(ع)/ شهرام شفیعی، پژمان رحیمی زاده/ مدرسه / ۱۳۸۵
- داستان هایی از اخلاق و رفتار امام جعفر صادق(ع)/ علی میرخلف زاده/ محمد و آل محمد(ص) / ۱۳۸۵
- حیات پاکان؛ داستان هایی از زندگی امام محمد باقر، امام جعفر صادق و امام موسی کاظم(ع)/ مهدی محدثی/ بوستان کتاب قم / ۱۳۸۵
- حضرت امام جعفر صادق(ع)/ احسان قنبری، علی محمدی (تصویرگر)/ همکلاسی / ۱۳۸۶
- دریای علوم و معارف؛ امام جعفر صادق(ع) / سعید قانعی/ چلچله/ ۱۳۸۶
- از مدینه تا ملکوت؛ زندگانی امام جعفر صادق(ع)/ محسن پارسا، علی محمدی (تصویرگر)/سپیده / ۱۳۸۶
- کرامات و مقامات عرفانی امام جعفر صادق(ع)/ سیدعلی حسینی قمی/ نبوغ / ۱۳۸۶
- کتاب توحید مفضل، خداشناسی از زبان امام جعفر صادق(ع)/ محمدباقربن محمدتقی مجلسی (مترجم)/ فقیه / ۱۳۸۶
- پدر علم دنیا؛ امام جعفر صادق(ع)/ علی عباسی، سیما بروجردی (تصویرگر)/ منتظران ظهور / ۱۳۸۷
- امام جعفر صادق(ع)؛ کودکی یک بزرگ/ سپیده خلیلی، سعید رزاقی (تصویرگر)/ لوح دانش / ۱۳۸۷
- غیبت امام مهدی(ع) از دیدگاه امام جعفر صادق(ع)/ ثامرهاشم حبیب عمیدی، عبدالله امین پور (مترجم)/ موعود عصر/ ۱۳۸۷
- مغز متفکر جهان شیعه امام جعفر صادق(ع)/ مرکزمطالعات اسلامی استراسبورگ، ذبیح الله منصوری (مترجم)/ بدرقه جاویدان/ ۱۳۸۷
- چهل داستان و چهل حدیث از امام جعفر صادق(ع)/ عبدالله صالحی/ مهدی یار/ ۱۳۸۷
- مکاتبات امام جعفر صادق(ع) با فرماندار اهواز / محمدحسین هدایت اهوازی (گردآورنده)/ روح / ۱۳۸۷
- مجموعه با علی یا علی؛ امام جعفر صادق(ع)/ فریبا کلهر، علیرضا گلدوزیان (تصویرگر)/ به نشر / ۱۳۸۷
- مصباح الشریعه و مفتاح الحقیقه منسوب به امام جعفر صادق(ع)/ عبدالرزاق بن محمدهاشم گیلانی، رضا مرندی (مصحح)/ پیام حق / ۱۳۸۷

امام جعفر صادق(ع)/ مهدی وحیدی صدر، فرشته منعمی (تصویرگر)/موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / ۱۳۸۷

http://www.tvr.ir/index.php?option=com_content&task=view&id=۷۴۲۴